Wageningen mocht promovenda wegsturen

Een Armeense ex-promovenda van Wageningen Universiteit had een zaak aangespannen tegen de instelling. Ze moest in februari 2009, vier maanden na de start van haar onderzoek, van de instelling vertrekken.

In Wageningen krijgen promovendi tijdens de eerste anderhalf jaar een beoordeling op basis van onder meer hun kennisniveau, beheersing van de Engelse taal en productiviteit. De promovenda zou op elf van de zeventien beoordelingscriteria onvoldoende of zelfs zwaar onvoldoende hebben gescoord.

De promovenda ging in bezwaar bij het college voor promoties. Ze vond dat de universiteit haar te vroeg had beoordeeld. De universiteit zou pas na een jaar een gedegen oordeel over haar ‘kennen en kunnen’ kunnen vellen. Haar bezwaar werd ongegrond verklaard.

Vervolgens ging ze in beroep bij de Arnhemse rechtbank, maar ook die gaf de universiteit gelijk. Terecht, oordeelt de Raad van State nu. Volgens de Raad staat in het promotiereglement van de universiteit duidelijk dat promovendi “tijdens of onmiddellijk na het eerste jaar” worden beoordeeld.

Meestal gaat het goed, zegt een woordvoerder van Wageningen universiteit. “Maar promovendi moeten aan hoge kwaliteitsstandaarden voldoen. Wanneer dat niet lukt, kan de lijdensweg het best zo snel mogelijk worden beëindigd.”

De grijns wijkt geen moment van zijn gezicht als Arnold Dijkstra, afstudeerder bij Industrieel Ontwerpen, zijn elektrostep ‘Wheelie’ demonstreert. Het elektrisch aangedreven stepje haalt dertig kilometer per uur, zodat je als bestuurder met gemak tussen de fietsers door slalomt. De techniek van de besturing is geïnspireerd op het snowboard, waar je al carvend door de bocht snijdt. Op het stepje doe je dat, net als op het board, door met je gewicht over te hellen. Dat geeft een ongelofelijke wendbaarheid: tijdens de demonstratie draait Dijkstra gemakkelijk een 360-graden rondje op de nieuwe brug tussen IO en de Mekelweg. Daarna geeft hij weer ‘gas’ met de handel op het stuur, en het voorwiel giert alweer over het wegdek. Door een toevallige keuze heeft de Wheelie een ongekend koppel meegekregen. Rijden op de Wheelie is fun. Dat straalt er van af.

Toch was de opdracht heel serieus: ontwikkel een aangedreven voertuig dat mee te nemen is in het openbaar vervoer om moeiteloos de laatste vijf tot tien kilometer van station tot huis of werk mee te overbruggen. Met drie andere IO-afstudeerders ontwikkelde Arnold het concept van de elektrische fiets, maar tot een prototype was het nog niet gekomen. Dijkstra, die eerder hbo werktuigbouwkunde deed, bood aan het concept verder uit te werken tot een werkend prototype. Daar kwamen nog wel wat verrassingen bij kijken. Hij bedacht het opklapmechanisme zodat het stepje makkelijker mee te nemen zou zijn en hij liet een digitaal model van de step vervaardigen dat vervolgens op een gecomputeriseerde freesbank werd vervaardigd.

De aandrijfkit tot slot bestaat uit een standaard set met twee lithium-ion accu’s en een elektromotor voor inbouw in een 28-inch wiel. Op het 12-inch kleine voorwieltje van de step geeft dat een enorme acceleratie. De achterwieltjes doen denken aan een skateboard. Ze sturen naar de kant waarheen het board helt.

Er zijn vergelijkbare elektrovehikels op de markt, maar die zijn qua funfactor geen partij. Op de Segway sta je volgens Dijkstra toch een beetje stram. “Het zijn vaak wat vreemde figuren”, is hem opgevallen. Bovendien is de Segway door zijn veertig kilo gewicht niet echt makkelijk mee te nemen. Verder zijn er opvouwbare elektrische fietsen zoals de Brompton Nano en de Birdy Hybrid voor een prijs van rond de drieduizend euro.

Het demomodel van de Wheelie heeft zeker tien mille gekost en weegt 24 kilogram. Dat moet lichter en vooral goedkoper. Dijkstra mikt samen met zijn opdrachtgever, de uitvinder Aad van de Wijngaart’s engineering services uit Prinsenbeek, op een verkoopprijs van rond de vijftienhonderd euro.
Misschien lukt dat door de frames in China te laten maken en de assemblage in Taiwan plaats te laten vinden. Eerlijk gezegd heeft Dijkstra niet zo’n vertrouwen in de hightech van China. Hij heeft lang met een Chinees bedrijf onderhandeld over de productie van zijn prototype tot uiteindelijk de aap uit de mouw kwam: ze konden de vereiste nauwkeurigheid voor de lagerpassing niet halen.

Wanneer de Wheelie in de winkel verschijnt is niet te voorspellen. Wel dat het verstandig is om er een helmpje bij te dragen.