Wetenschap

Vrachtschip vaart goed bij strengere milieueisen

Delta bericht regelmatig over innovatieve ideeën met grote beloftes voor de toekomst. Maar wat is er een paar jaar later met het idee gebeurd? Hoe staat het bijvoorbeeld met het vrachtschip dat zonder ballastwater kan varen?

De Scandinavische landen hebben genoeg van het exotische leven dat met vrachtschepen meelift en hun mariene ecosystemen verstoort. Alleen verwerkt levenloos ballastwater mag binnenkort nog geloosd worden in de Oostzee.

Maar waarom ballast meezeulen? “De nieuwe wetgeving was net in de maak toen we het ballastloze schip bedachten”, zei prof.ir. Arie Aalbers tegen Delta in 2004. De scheepsontwerper van Werktuigbouwkunde, Maritieme Techniek en Technische Materiaalwetenschappen wilde een schip economischer laten varen, met minder gewicht en toch voldoende diepgang.

Diepgang is nodig, omdat de boeg anders te hard op het water klapt. Zonder ballast varen vergt een revolutionair nieuw scheepsontwerp. “Ons ontwerp wijkt af en is raar”, zegt Aalbers. De afgelopen jaren deed hij een haalbaarheidsstudie samen met een aantal rederijen, en onlangs testte hij zijn model in een sleeptank bij maritiem onderzoeksinstituut Marin.

Het ballastloze schip bestaat uit een romp met een holte eronder. Het doet enigszins denken aan een catamaran. Dankzij deze vorm haalt het schip (zonder ballast) ruim de helft van de diepgang die het zou krijgen wanneer het volgeladen zou zijn met vracht. En dat is een vereiste voor een zeewaardig vrachtschip.

Maar er zitten haken en ogen aan het ontwerp. Het schip heeft meer last van weerstand. Tijdens de experimenten in de sleeptank bleek ook dat het niet zo goed door ijs vaart. Geen onbelangrijk detail in de koude Oostzee.

De extra weerstand wil Aalbers tegengaan door luchtbellen onder de romp te blazen met een compressor. Die bellen vormen een soort glijmiddel. “De ijsophoping in de holte onder het schip kunnen we voorkomen door een extra schroef onder de boeg te plaatsen. Die schroef stuwt het ijs weg.”

Aalbers heeft goede hoop dat het schip binnen enkele jaren gebouwd wordt als direct gevolg van de strengere Scandinavische wetgeving.

De onderzoeker heeft nog iets anders voor de milieubewuste Scandinaviër in petto: het schip zal waarschijnlijk op het minder milieuvervuilende LNG varen. Vlak boven de holte is plaats voor een grote LNG-tank. Deze bevindt zich op een veilige afstand van rotsen, mocht het schip ooit eens op de klippen lopen (een veiligheidsvoorschrift), en het is zo geplaatst dat het niet ten koste gaat van vrachtruimte. Dit in tegenstelling tot huidige LNG-schepen. “Het wordt een schip dat op alle milieufactoren goed scoort”, aldus Aalbers.

Het ballastloze scheepsmodel van Arie Aalbers doet denken aan een catamaran. (Foto: Arie Aalbers)

@04 fotokopje:Delta, 9 december 2004

Een leeg vrachtschip dat een vrachtje gaat halen neemt ballastwater op uit zee, voor de diepgang. Ongemerkt pompt het schip zo ook zeeleven op, dat bij lozen van ballastwater in de haven van aankomst verdwijnt.

De Scandinavische landen hebben genoeg van het exotische leven dat met vrachtschepen meelift en hun mariene ecosystemen verstoort. Alleen verwerkt levenloos ballastwater mag binnenkort nog geloosd worden in de Oostzee.

Maar waarom ballast meezeulen? “De nieuwe wetgeving was net in de maak toen we het ballastloze schip bedachten”, zei prof.ir. Arie Aalbers tegen Delta in 2004. De scheepsontwerper van Werktuigbouwkunde, Maritieme Techniek en Technische Materiaalwetenschappen wilde een schip economischer laten varen, met minder gewicht en toch voldoende diepgang.

Diepgang is nodig, omdat de boeg anders te hard op het water klapt. Zonder ballast varen vergt een revolutionair nieuw scheepsontwerp. “Ons ontwerp wijkt af en is raar”, zegt Aalbers. De afgelopen jaren deed hij een haalbaarheidsstudie samen met een aantal rederijen, en onlangs testte hij zijn model in een sleeptank bij maritiem onderzoeksinstituut Marin.

Het ballastloze schip bestaat uit een romp met een holte eronder. Het doet enigszins denken aan een catamaran. Dankzij deze vorm haalt het schip (zonder ballast) ruim de helft van de diepgang die het zou krijgen wanneer het volgeladen zou zijn met vracht. En dat is een vereiste voor een zeewaardig vrachtschip.

Maar er zitten haken en ogen aan het ontwerp. Het schip heeft meer last van weerstand. Tijdens de experimenten in de sleeptank bleek ook dat het niet zo goed door ijs vaart. Geen onbelangrijk detail in de koude Oostzee.

De extra weerstand wil Aalbers tegengaan door luchtbellen onder de romp te blazen met een compressor. Die bellen vormen een soort glijmiddel. “De ijsophoping in de holte onder het schip kunnen we voorkomen door een extra schroef onder de boeg te plaatsen. Die schroef stuwt het ijs weg.”

Aalbers heeft goede hoop dat het schip binnen enkele jaren gebouwd wordt als direct gevolg van de strengere Scandinavische wetgeving.

De onderzoeker heeft nog iets anders voor de milieubewuste Scandinaviër in petto: het schip zal waarschijnlijk op het minder milieuvervuilende LNG varen. Vlak boven de holte is plaats voor een grote LNG-tank. Deze bevindt zich op een veilige afstand van rotsen, mocht het schip ooit eens op de klippen lopen (een veiligheidsvoorschrift), en het is zo geplaatst dat het niet ten koste gaat van vrachtruimte. Dit in tegenstelling tot huidige LNG-schepen. “Het wordt een schip dat op alle milieufactoren goed scoort”, aldus Aalbers.

Het ballastloze scheepsmodel van Arie Aalbers doet denken aan een catamaran. (Foto: Arie Aalbers)

@04 fotokopje:Delta, 9 december 2004

Een leeg vrachtschip dat een vrachtje gaat halen neemt ballastwater op uit zee, voor de diepgang. Ongemerkt pompt het schip zo ook zeeleven op, dat bij lozen van ballastwater in de haven van aankomst verdwijnt.

Redacteur Redactie

Heb je een vraag of opmerking over dit artikel?

delta@tudelft.nl

Comments are closed.