Vliegtuigongeluk

Daarbij zou ze zich vooral laten leiden door angst bij burgers, niet door nuchtere cijfers. ,,De kans dat bij een vliegveld een vliegtuig neerstort is één op tien miljoen”, aldus de PNL-woordvoerder. ,,Is het het geld waard om dat één op twintig miljoen te maken?”

Bij de sectie Veiligheidskunde denken ze daar toch iets genuanceerder over. ,,De PNL ziet een belangrijk aspect over het hoofd”, zegt drs. Frank Guldenmond. ,,Emotie speelt inderdaad een grote rol, vliegvelden en vliegtuigmaatschappijen weten dat ze dat element niet zomaar kunnen negeren. Reizen per auto en trein is riskanter, zeker. Maar als er achter elkaar een paar grote vliegtuigongelukken gebeuren, krijgen mensen toch het gevoel dat vliegen gevaarlijker is. En het is zeer de vraag of je ze daar met statistische gegevens kan afbrengen. In die zin is onderzoek naar veiligheidsrisico’s ook een soort bezweringsritueel. Het onderzoek is in de ogen van de betrokken partijen daarom niet snel weggegooid geld.”

Als psycholoog is Guldenmond geboeid door die subjectieve veiligheidsbeleving. ,,Je hebt strikt veilig en strikt onveilig, maar in het grote grijze gebied daartussen spelen psychologische mechanismen een grote rol. Ik ben zelf een paar keer bij Hoogovens op bezoek geweest. De werknemers liepen daar fluitend door de hal, ik bepaald niet.”

Ook voor dr.ir Louis Goossens (veiligheidskunde) is de zaak allerminst zwart-wit. ,,Zelf geloof ik dat het onderzoek in Delft naar luchtvaartveiligheid de moeite waard is, omdat het de risico’s kan verkleinen. We proberen onder meer het vliegverkeer te moduleren in causale modellen. Zo kunnen we bijvoorbeeld bekijken welke elementen de alertheid van de bemanning bepalen. Het voorbeeld dat de PNL geeft is wat eenzijdig.”

,,Ik weet niet hoeveel er wereldwijd aan dit soort onderzoek wordt uitgegeven. Zeker, je zou kunnen zeggen: de risico’s zijn zo laag, concentreer je ergens anders op. Dat is een beslissing van de politiek. Ons onderzoek naar luchtvaartveiligheid wordt overigens betaald door de Amerikaanse luchtvaart. Daar wil men wel degelijk de risico’s verder terugbrengen.”

Nederland moet minder geld steken in onderzoek naar luchtvaartveiligheid, stelt het Platform Nederlandse Luchtvaart (PNL).

Het PNL verwijt de overheid geld te verkwisten aan onderzoek dat nauwelijks invloed heeft op de toch al marginale veiligheidsrisico’s. Daarbij zou ze zich vooral laten leiden door angst bij burgers, niet door nuchtere cijfers. ,,De kans dat bij een vliegveld een vliegtuig neerstort is één op tien miljoen”, aldus de PNL-woordvoerder. ,,Is het het geld waard om dat één op twintig miljoen te maken?”

Bij de sectie Veiligheidskunde denken ze daar toch iets genuanceerder over. ,,De PNL ziet een belangrijk aspect over het hoofd”, zegt drs. Frank Guldenmond. ,,Emotie speelt inderdaad een grote rol, vliegvelden en vliegtuigmaatschappijen weten dat ze dat element niet zomaar kunnen negeren. Reizen per auto en trein is riskanter, zeker. Maar als er achter elkaar een paar grote vliegtuigongelukken gebeuren, krijgen mensen toch het gevoel dat vliegen gevaarlijker is. En het is zeer de vraag of je ze daar met statistische gegevens kan afbrengen. In die zin is onderzoek naar veiligheidsrisico’s ook een soort bezweringsritueel. Het onderzoek is in de ogen van de betrokken partijen daarom niet snel weggegooid geld.”

Als psycholoog is Guldenmond geboeid door die subjectieve veiligheidsbeleving. ,,Je hebt strikt veilig en strikt onveilig, maar in het grote grijze gebied daartussen spelen psychologische mechanismen een grote rol. Ik ben zelf een paar keer bij Hoogovens op bezoek geweest. De werknemers liepen daar fluitend door de hal, ik bepaald niet.”

Ook voor dr.ir Louis Goossens (veiligheidskunde) is de zaak allerminst zwart-wit. ,,Zelf geloof ik dat het onderzoek in Delft naar luchtvaartveiligheid de moeite waard is, omdat het de risico’s kan verkleinen. We proberen onder meer het vliegverkeer te moduleren in causale modellen. Zo kunnen we bijvoorbeeld bekijken welke elementen de alertheid van de bemanning bepalen. Het voorbeeld dat de PNL geeft is wat eenzijdig.”

,,Ik weet niet hoeveel er wereldwijd aan dit soort onderzoek wordt uitgegeven. Zeker, je zou kunnen zeggen: de risico’s zijn zo laag, concentreer je ergens anders op. Dat is een beslissing van de politiek. Ons onderzoek naar luchtvaartveiligheid wordt overigens betaald door de Amerikaanse luchtvaart. Daar wil men wel degelijk de risico’s verder terugbrengen.”