Vijftien onderzoekers en studenten hebben de afgelopen vijf jaar geen ontheffing gekregen om specifieke vakken en projecten aan een Nederlandse universiteit of hogeschool te doen. Dit omdat er na screening een te hoog risico was op het lekken van gevoelige kennis.
In totaal vroegen universiteiten en hogescholen voor ruim tweeduizend studenten en onderzoekers een ontheffing aan. Die hebben zij nodig om te studeren of onderzoek te doen in een ‘hoog-risico’-vakgebied als kernfysica of rakettechnologie.
Twee afwijzingen
Van de vijftien niet-verleende ontheffingen, waren twee een regelrechte afwijzing, schrijft minister Eppo Bruins aan de Tweede Kamer. Daarnaast is dertien keer het advies gegeven dat er sprake is van een verhoogd veiligheidsrisico.
Universiteiten en hogescholen moeten sinds 2019 voor alle deelnemers aan specifieke vakken en projecten ontheffing aanvragen. Dat moet vanwege internationale regelgeving. Landen als Iran, Noord-Korea en Rusland mogen bijvoorbeeld geen kennis vergaren waarmee ze betere (atoom)wapens kunnen maken, vindt de internationale gemeenschap.
Nieuwe regeling
Deze huidige regeling van ontheffingen aanvragen komt ten einde. Straks wordt die meegenomen in een screening van studenten en wetenschappers binnen een veel groter aantal gevoelige vakgebieden. De veiligheidscommissie van de TU Delft screent op dit moment al ongeveer zevenhonderd zaken van buitenlandse onderzoekers en studenten per jaar, meldt de NOS. Dat aantal zal volgens Bruins met de nieuwe regeling flink toenemen.
Universiteiten en wetenschapsgenootschap KNAW maken zich zorgen over die nieuwe screening, die volgens hen de internationale samenwerking schaadt. Bovendien heeft het kabinet er geen geld voor vrijgemaakt. Universiteiten, die al moeten bezuinigen, kunnen deze kosten er niet bij hebben, zegt UNL in een persbericht.
Vooral op TU’s
Per jaar zullen naar schatting zo’n achtduizend onderzoekers en masterstudenten door de screening heen moeten, vanwege hun interesse in onderwerpen als quantumcryptografie, generatieve AI of radartechnologie. Dit zijn onderwerpen die vooral spelen op technische universiteiten en daarom zal de nieuwe regeling hun het meest beïnvloeden. Hoe de nieuwe screening de werkwijze op de TU Delft zal beïnvloeden is nog niet duidelijk. (HOP, BB/Delta, IE)
Comments are closed.