Verplichte Nationale Studenten Enquête stap dichterbij

Elk jaar krijgen honderdduizenden studenten een uitnodiging voor de Nationale Studenten Enquête. Daarin kunnen ze hun mening geven over hun opleiding: hoe deskundig zijn de docenten, hoe uitdagend is het onderwijs, hoe goed zijn de faciliteiten?

De enquête is bedoeld om opleidingen een spiegel voor te houden, maar ook om studiekiezers meer informatie te geven over de sterktes en zwaktes van opleidingen. De uitkomsten worden gebruikt voor de publieke website Studiekeuze123.nl en voor particuliere uitgaven zoals de Keuzegids en Elseviers Beste Studies.

Impasse

Er waren dit jaar grote problemen met de uitvoering van de enquête, maar met name uit het hbo klinkt ook veel kritiek op de vragenlijst zelf. Met haar wetsvoorstel wil de minister de impasse doorbreken die is ontstaan nu de hogescholen dreigen hun medewerking aan de NSE te staken.

Mede door een onhandige omgang met de nieuwe privacywetgeving ging er afgelopen jaar veel mis met de enquête. De problemen waren zo groot dat de data ‘gerepareerd’ moesten worden om ze betrouwbaar te maken. De universiteiten hebben daaraan meegewerkt, maar de hogescholen wilden dat niet. Door die weigering komen er dus geen actuele oordelen van studenten over hun hbo-opleidingen beschikbaar.

Bovendien – en dat is een tweede probleem – liepen gesprekken over een herziening van de vragenlijst spaak. De enquête is in beheer van een stichting waarin zowel studentenorganisaties als onderwijsinstellingen vertegenwoordigd zijn, maar zij komen er samen niet meer uit, meldt de minister.

Onder druk

“Daardoor brokkelt het draagvlak voor de NSE af en staat het voortbestaan van de landelijke enquête onder druk”, schrijft Van Engelshoven in de toelichting bij haar wetsvoorstel. Eerder had ze haar plan al aangekondigd.

De minister gaat nu een ‘rechtspersoon’ aanwijzen om de enquête uit te voeren: een stichting of instantie. Deze gaat studiekeuze-informatie verzamelen en verspreiden, maar ook onderzoek doen naar studenttevredenheid en studentbetrokkenheid, schrijft de minister.

Dat laatste is nieuw in de NSE. Studentbetrokkenheid is de mate waarin studenten hun best doen zelf iets van hun opleiding te maken: hoeveel tijd steken ze in hun opleiding, zijn ze gemotiveerd, doen ze hun best?

De minister wil de juiste checks and balances inbouwen. Onderwijsinstellingen en belanghebbenden moeten inspraak krijgen in de NSE, vindt ze, “en tegelijkertijd moet de objectiviteit van de studiekeuze-informatie gewaarborgd zijn”.

Kosten

De kosten van de enquête zouden jaarlijks zo’n 200 duizend euro bedragen, terwijl de kosten voor de hele ‘rechtspersoon’ (denk aan verspreiding van de resultaten, onderzoek et cetera) worden geschat op circa 2,5 miljoen euro per jaar.

HOP, Bas Belleman