Campus

Verkiezingsprogramma’s: slechts splinters over wetenschap en techniek

De PvdA staat op de bres voor het bedrijfsleven, de VVD voor de onafhankelijke wetenschap. Dat blijkt uit een vergelijking van de partijstandpunten over wetenschap en technologie.

Politiek

Aan onderwijs wijden de meeste politieke partijen een apart hoofdstuk in hun verkiezingsprogramma. Over onderzoek staan slechts her en der wat losse opmerkingen. Maar wie alle passages over onderzoek bij elkaar sprokkelt, krijgt toch een – soms verrassend – beeld.

Zo steekt de PvdA de loftrompet over samenwerkingsverbanden tussen bedrijven en universiteiten, zoals de technologische topinstituten. Zorg om het fundamentele onderzoek, dat lijdt onder de grote aandacht voor toegepast onderzoek, komt uit een onverwachte hoek: die van de VVD.

De VVD wil dat de wetenschap minder afhankelijk wordt van het geld dat zij verdient met toegepast onderzoek voor opdrachtgevers van buiten de universiteit (de zogeheten ‘derde geldstroom’). Daarom moet er meer onderzoeksgeld direct naar de universiteiten (de ‘eerste geldstroom’) en moet er ook meer geld verdeeld worden door de landelijke onderzoeksorganisatie NWO (de ’tweede geldstroom’). Zo kan de universiteit weer terug naar haar leest: het ,,fundamentele, grensverleggende onderzoek”.

De PvdA slaat een heel andere toon aan: ook het fundamenteel onderzoek moet meer dienstbaar aan de maatschappij worden. De partij wil daarom dat er meer geld via de tweede geldstroom wordt verdeeld. Dat verhoogde budget moet worden gebruikt voor onderzoek naar maatschappelijke problemen.

D66 kan een eind meegaan in de ideeën van coalitiegenoot PvdA. Ook de democraten willen dat universiteiten en bedrijven meer samenwerken. Onderzoeks- en onderwijsinstellingen moeten deelnemen aan branche- en innovatiecentra, zodat kennisvraag en -aanbod beter op elkaar aansluiten. Over de technologische topinstituten is D66 terughoudend. Ze zijn alleen nodig als in de praktijk blijkt dat vernieuwend onderzoek niet van de grond komt.
Technologie

De tweede geldstroom moet vergroot worden en gereserveerd worden voor fundamenteel onderzoek, vinden D66 en ook CDA. De christen-democraten willen dat het Nederlands onderzoek zich concentreert op de terreinen waar Nederland goed in is. De overheid moet zich met die keuze niet bemoeien. Volgens het CDA moet de overheid ook het midden- en kleinbedrijf helpen onderzoek te verrichten; daar vindt de meeste technologische vernieuwing plaats.

Aan technologiebeleid maken de programma’s weinig woorden vuil – op enkele lovende paragrafen na over informatietechnologie. Alle partijen vinden dat de overheid daar meer geld in moet pompen. D66 wil zelfs dat Nederland zich opwerpt als digitaal mainport van Europa.

Waar de partijprogramma’s wel uitgebreid op ingaan is het energiebeleid voor de komende jaren. Vooral groene energie (met name zon en wind) doen het goed. Groen Links wil speciale investeringsfondsen oprichten voor onderzoek op dit terrein. Nederland moet koploper op het gebied van duurzame energie worden, vindt de partij. Ook PvdA, D66 en CDA willen meer geld voor schone energiebronnen. D66 wil dat er de komende kabinetsperiode concrete voorstellen komen voor een groot windpark op de Noordzee.

Alleen de VVD rept met geen woord over zonne- en windenergie. Kernenergie is volgens de VVD een veel beter middel om het broeikasprobleem te bestrijden. De liberalen willen weer kerncentrales bouwen, mits het afval daarvan duurzaam verwerkt wordt. De PvdA wil kernenergie afbouwen, maar houdt een slag om de arm. Groen Links wil zelfs wetenschappelijk onderzoek naar kernenergie stoppen.
Civiel

Voor civielingenieurs die willen weten hoe het met hun toekomstige werkgelegenheid zit, bieden de programma’s enkele interessante kwesties. Alle grote partijen behalve de VVD vinden dat de hogesnelheidslijnen naar Parijs, Frankfurt en Hamburg er snel moeten komen, evenals de Zuiderzeespoorlijn van Amsterdam via Lelystad naar Groningen.

De opleiding vliegtuigbouwkunde kan, als het aan Groen Links en D66 ligt, een nieuwe klap verwachten. Deze partijen wil het binnenlands vliegverkeer verbieden; voor Groen Links zijn ook korte vluchten naar het buitenland taboe. Maar daar staat wel iets tegenover: Groen Links wil de zeppelin als vervoermiddel herintroduceren. (HOP)

Politiek

Aan onderwijs wijden de meeste politieke partijen een apart hoofdstuk in hun verkiezingsprogramma. Over onderzoek staan slechts her en der wat losse opmerkingen. Maar wie alle passages over onderzoek bij elkaar sprokkelt, krijgt toch een – soms verrassend – beeld.

Zo steekt de PvdA de loftrompet over samenwerkingsverbanden tussen bedrijven en universiteiten, zoals de technologische topinstituten. Zorg om het fundamentele onderzoek, dat lijdt onder de grote aandacht voor toegepast onderzoek, komt uit een onverwachte hoek: die van de VVD.

De VVD wil dat de wetenschap minder afhankelijk wordt van het geld dat zij verdient met toegepast onderzoek voor opdrachtgevers van buiten de universiteit (de zogeheten ‘derde geldstroom’). Daarom moet er meer onderzoeksgeld direct naar de universiteiten (de ‘eerste geldstroom’) en moet er ook meer geld verdeeld worden door de landelijke onderzoeksorganisatie NWO (de ’tweede geldstroom’). Zo kan de universiteit weer terug naar haar leest: het ,,fundamentele, grensverleggende onderzoek”.

De PvdA slaat een heel andere toon aan: ook het fundamenteel onderzoek moet meer dienstbaar aan de maatschappij worden. De partij wil daarom dat er meer geld via de tweede geldstroom wordt verdeeld. Dat verhoogde budget moet worden gebruikt voor onderzoek naar maatschappelijke problemen.

D66 kan een eind meegaan in de ideeën van coalitiegenoot PvdA. Ook de democraten willen dat universiteiten en bedrijven meer samenwerken. Onderzoeks- en onderwijsinstellingen moeten deelnemen aan branche- en innovatiecentra, zodat kennisvraag en -aanbod beter op elkaar aansluiten. Over de technologische topinstituten is D66 terughoudend. Ze zijn alleen nodig als in de praktijk blijkt dat vernieuwend onderzoek niet van de grond komt.
Technologie

De tweede geldstroom moet vergroot worden en gereserveerd worden voor fundamenteel onderzoek, vinden D66 en ook CDA. De christen-democraten willen dat het Nederlands onderzoek zich concentreert op de terreinen waar Nederland goed in is. De overheid moet zich met die keuze niet bemoeien. Volgens het CDA moet de overheid ook het midden- en kleinbedrijf helpen onderzoek te verrichten; daar vindt de meeste technologische vernieuwing plaats.

Aan technologiebeleid maken de programma’s weinig woorden vuil – op enkele lovende paragrafen na over informatietechnologie. Alle partijen vinden dat de overheid daar meer geld in moet pompen. D66 wil zelfs dat Nederland zich opwerpt als digitaal mainport van Europa.

Waar de partijprogramma’s wel uitgebreid op ingaan is het energiebeleid voor de komende jaren. Vooral groene energie (met name zon en wind) doen het goed. Groen Links wil speciale investeringsfondsen oprichten voor onderzoek op dit terrein. Nederland moet koploper op het gebied van duurzame energie worden, vindt de partij. Ook PvdA, D66 en CDA willen meer geld voor schone energiebronnen. D66 wil dat er de komende kabinetsperiode concrete voorstellen komen voor een groot windpark op de Noordzee.

Alleen de VVD rept met geen woord over zonne- en windenergie. Kernenergie is volgens de VVD een veel beter middel om het broeikasprobleem te bestrijden. De liberalen willen weer kerncentrales bouwen, mits het afval daarvan duurzaam verwerkt wordt. De PvdA wil kernenergie afbouwen, maar houdt een slag om de arm. Groen Links wil zelfs wetenschappelijk onderzoek naar kernenergie stoppen.
Civiel

Voor civielingenieurs die willen weten hoe het met hun toekomstige werkgelegenheid zit, bieden de programma’s enkele interessante kwesties. Alle grote partijen behalve de VVD vinden dat de hogesnelheidslijnen naar Parijs, Frankfurt en Hamburg er snel moeten komen, evenals de Zuiderzeespoorlijn van Amsterdam via Lelystad naar Groningen.

De opleiding vliegtuigbouwkunde kan, als het aan Groen Links en D66 ligt, een nieuwe klap verwachten. Deze partijen wil het binnenlands vliegverkeer verbieden; voor Groen Links zijn ook korte vluchten naar het buitenland taboe. Maar daar staat wel iets tegenover: Groen Links wil de zeppelin als vervoermiddel herintroduceren. (HOP)

Redacteur Redactie

Heb je een vraag of opmerking over dit artikel?

delta@tudelft.nl

Comments are closed.