Opinie

Vakantie

Het schijnt volgende week vakantie te zijn op de TU Delft. Delta verschijnt een periode niet. Kantines gaan wéken dicht. Ondersteunende diensten zijn niet of zeer beperkt open.

Voor wie is het dan zo lang vakantie, vraag ik me af. Studenten werken nog keihard om hun scriptie voor 1 augustus in te leveren, ze blokken voor een hertentamen of ze bereiden een internationale stage voor. Studenten nemen misschien een paar weken vakantie, maar niet de hele periode dat de TU op slot is. Dan zullen het wel docenten zijn die zes weken lang met een cocktail aan de rand van het zwembad liggen. Maar ook dat is onzin. Docenten doen in de meeste gevallen ook onderzoek. Gedurende het collegejaar werken ze aan hun publicaties, maar het fijnslijpen en bijschaven doen ze vooral in de zomermaanden. Nu ze geen college hoeven te geven en hun mailbox iets minder snel volstroomt met verzoeken van studenten, hebben ze tijd om geconcentreerd aan de teksten voor dat A-journal te werken en om recente publicaties op hun vakgebied te lezen. De docenten vieren dus ook niet een dikke zes weken vakantie. Wie heeft in hemelsnaam wel zes weken vakantie? Als enige kandidaat kom ik op de kantines. Die sluiten gedurende zes weken alsof medewerkers en studenten in diepe zomerslaap zijn. Die zomersluiting van de kantines lijkt op het eerste gezicht een bezuiniging. Maar je kunt het ook anders zien. Het is onderdeel van de herijking, waarin de sluiting van een aantal kantines een belangrijke prikkel is voor interfacultaire samenwerking. Iedereen loopt in de zomer naar kantines aan de andere kant van de campus. Ingesleten patronen en vastgeroeste clubjes worden doorbroken. Er ontstaan toevallige ontmoetingen, nieuwe gesprekken. Wie weet blijkt deze zomersluiting te resulteren in nieuwe onderzoeksvoorstellen en bloeiende samenwerking.

Vanaf 1 januari 2014 wilt u toeristische ruimtereizen aanbieden. Voor 95 duizend euro vliegt u rijkelui vanaf Curaçao naar honderd kilometer hoogte. Is het een jongensdroom om zo’n bedrijf te beginnen?
“Ruimtetoerisme heeft natuurlijk wel iets weg van een jongensboek. Maar het is niet mijn jongensdroom. Het idee komt van mijn businesspartner, F16-piloot Harry van Hulten. Hij kent mij uit mijn luchtmachttijd.”

Hoe is het idee ontstaan?
“In 2004 was Van Hulten in de Mojavewoestijn in Californië. Wat Silicon Valley is voor computers, is de Mojavewoestijn voor de ruimtevaartindustrie. Daar zitten allemaal ruimtewizards. Hij woonde daar de uitreiking van de Ansari X-prize bij. De Iraans-Amerikaanse zakenvrouw Anousheh Ansari had tien miljoen dollar uitgeloofd aan degene die als eerste een shuttleservice ontwierp voor ruimtereizen tot minimaal honderd kilometer hoogte. Bij de huidige Space Shuttle, die naar het International Space Station gaat, duurt het heel lang voordat het voertuig na een missie weer startklaar is. De uitdaging was om een voertuig te ontwerpen dat binnen vijftien dagen weer kon vertrekken. De prijs werd gewonnen door Burt Rutan, een Amerikaanse ingenieur die eredoctor is aan de TU. Hij ontwierp een draagvliegtuig (White Knight 1) waar een kleiner rakettoestel (Spaceship 1) aan hangt. Het draagvliegtuig brengt het kleine toestel tot aan de rand van de atmosfeer op zestien kilometer hoogte. Vervolgens gaat het kleine toestel zelf naar honderd kilometer, voortgestuwd door zijn raketmotor. De zakenman Richard Branson bouwt op dit moment in New Mexico een speciale spaceport (een luchthaven voor de ruimtevaart, red.) voor dit type toestel. Hij gaat er vanuit dat de komende tien jaar op vijf andere plekken op aarde spaceports zullen komen waar vanaf hij met zijn spaceline, Virgin Galactic, kan opereren. ‘Waarom niet Curaçao’, bedacht Van Hulten toen.”

Jullie oorspronkelijke plan was dus om een haven te creëren voor Branson, de grote pionier voor ruimtetoerisme.
“Ja, later hebben we bedacht om ook zelf als spaceline te gaan werken. We zijn twee keer op het hoofdkwartier van Branson in London geweest om te kijken of we met ons plan voor een haven op Curaçao tot een deal konden komen. Maar zijn Virgin Galactic vond dat we eerst maar eens een spaceport overeind moesten zien te tillen.”

Zo’n haven voor ruimtetoestellen stelt toch niet zoveel voor?
“Strikt genomen niet. Je start gewoon vanaf een normale startbaan. Maar om indruk op Branson te maken, moesten we met een supervoorstel komen. We hebben architect Kas Oosterhuis, die ook verbonden is aan de faculteit Bouwkunde, gevraagd om een spectaculair ontwerp te maken voor een spaceport waar twee toestellen van Branson met een spanwijdte van een Boeing 747 in passen. Het wordt het mooiste gebouw van de Cariben. De vorm heeft iets weg van een ruimtevoertuig dat de lucht in gaat.”

Wanneer besloten jullie om ook zelf een shuttleservice te beginnen?
“Een jaar geleden hebben we een economische impactstudie laten uitvoeren. Toen kwamen we tot het inzicht dat we zelf ook operator moesten worden. Het water loopt je in de mond als je de getallen ziet. In 2020 kunnen we een omzet halen van bijna 115 miljoen euro. Branson zal met Virgin Galactic wel de eerste zijn die commerciële ruimtereizen aanbiedt. Wij willen de eersten zijn die dit buiten de Verenigde Staten doen. In ons eerste jaar willen we honderdtwintig vluchten maken en in 2020 duizend. We denken dat we twintig procent van de markt kunnen pakken.”

Jullie kopen een klein toestel van het technologiebedrijf XCOR Aerospace. Dit toestel, de Lynx, maakt als het goed is over een jaar zijn eerste testvlucht. Gaat u dit toestel ook zelf besturen?
“Als F16-piloot heb ik natuurlijk veel ervaring. En een F16 is veel gecompliceerder dan de Lynx. Maar ik ben ook al wat op leeftijd. Ik denk dat ik het toch aan anderen overlaat, bijvoorbeeld aan mijn collega Harry van Hulten. Overigens krijg je in de Lynx als passagier hoe dan ook het gevoel dat je astronaut bent. Over twee jaar ga ik mee met een testvlucht.”

Hoe voelt dat, een vlucht naar de ruimte?
“Je schiet bijna verticaal de lucht in met drie tot vier maal de geluidsnelheid. Na ongeveer vijf minuten zit je op honderd kilometer hoogte. Dan ben je in de ruimte en ervaar je gewichtloosheid. Je ziet de kromming van de aarde, het donkere heelal en je hebt een spectaculair uitzicht op het hele Caribische gebied. Dat zijn dingen waar mensen van begeesterd raken. Het is een ‘life changing experience’. Dat duurt een aantal minuten en dan ga je weer in een glijvlucht naar beneden. De hele vlucht duurt dertig à veertig minuten.”

Er past maar één passagier in uw toestel. Een romantisch reisje zit er dus niet in.
“Als je met je vrouw de ruimte in wilt, moet je met Branson gaan. Maar dan ben je wel tweehonderdduizend dollar per persoon kwijt. Wij bieden de ruimtereis aan voor 95 duizend euro.”

Jullie staan op het punt om de eerste aanbetaling te doen voor de Lynx.
“We hebben van de eigenaar van de luchthaven van Curaçao, Curaçao Airport Holding (in feite de regering van Curaçao zelf, red.) geld gekregen om het eerste contract met de fabrikant aan te kunnen gaan. Het toestel kost ongeveer dertig miljoen dollar. Dit najaar maken we de eerste miljoenen over. In totaal hebben we zeventig à tachtig miljoen dollar nodig, voor het toestel én de haven.”

Waarom hebben jullie gekozen voor Curaçao?
“Er is al veel toerisme. De ene dag kun je diepzeeduiken en de dag erna de ruimte in. (Lacht). Met zo’n slagzin willen we misschien wel adverteren. Een goede infrastructuur is ook belangrijk. Onze haven wordt behalve ontvangstruimte voor ruimtetoeristen en hangar ook een soort Efteling voor de ruimtevaart, met allerlei sensationele dingen zoals gewichtloosheidsimulaties. Het is berekend op tweehonderdduizend toeristen per jaar.
Verder is het luchtruim rond Curaçao nog relatief rustig. Het eiland ligt dicht bij de strategisch belangrijke markten van Noord- en Zuid-Amerika. Bovendien is het weer er mooi en voorspelbaar. En ten slotte hoort het bij het Koninkrijk der Nederland met alle rechtspositionele voordelen van dien.”

Veiligheid zal wel heel belangrijk zijn. Eén ongeluk en het is gebeurd met de industrie.
“Dat weet ik niet. In de luchtvaart gaat ook wel eens iets mis. Maar ik maak me niet echt zorgen. Er zit ongelofelijk veel kennis in het ontwerp, een ontwerp dat overigens de eenvoud zelve is. Het is echt een heel simpel en robuust voertuig. En binnen één minuut zit je al boven de vijftien kilometer. Daar vliegen geen andere toestellen waar je tegenaan kunt botsen.”

Is dit project voor de TU interessant?
“Mensen met geld de ruimte in brengen, daar beginnen bedrijven als het onze mee. Maar op langere termijn is het commercieel gezien interessanter om de shuttles ook te gebruiken voor onderzoeksdoeleinden, om kleine satellieten in een baan om de aarde te brengen bijvoorbeeld. De TU hoeft straks niet meer jaren van te voren te reserveren, maar kan ons bij wijze van spreken bellen om te vragen of er de volgende dag plek is.”

Als decaan bij L&R initieerde u het plan om aan de TU het ‘ultragroene’ vliegtuig te ontwikkelen. Dat milieuvriendelijke vliegproject staat in schril contrast met uw ruimtevaartproject.
“De Lynx vliegt maar een tot twee minuten door de dampkring. Dat is wat de meeste energie kost. Vergelijk dat met een vliegtuig dat van Amsterdam naar Parijs gaat, dat vliegt een uur door de dampkring.”

Is een vlucht naar Parijs milieuvervuilender dan een reis naar de ruimte?
“Dat durf ik niet te zeggen. Dat gaan we nu uitrekenen. Maar belangrijk om je te realiseren is dat het voertuig ook gebruikt zal worden voor onderzoeksdoeleinden. Dankzij satellieten hebben we het gat in de ozonlaag gezien en hebben we gezien dat het ijs op Antarctica smelt. Daardoor ontstaat milieubewustzijn en worden maatregelen genomen. Onderzoek naar de aarde vanuit de ruimte zal alleen maar toenemen. Daar komt bij dat alle mensen die tot nu toe in de ruimte zijn geweest, terug zijn gekomen met een hoger bewustzijn over de kwetsbaarheid van de aarde. Ze hebben gezien dat de atmosfeer heel dun is, een soort appelschilletje. Neem onze eigen Wubbo Ockels, hij is bijna een milieuapostel geworden. Hij heeft zijn auto weg gedaan en een honderd procent ecologisch verantwoorde zeilboot gemaakt.”

Wanneer kan ik een kaartje kopen?
“Aan het eind van dit jaar willen we de boekingen openstellen.”

Redacteur Redactie

Heb je een vraag of opmerking over dit artikel?

delta@tudelft.nl

Comments are closed.