Torenhoog

Dubai wil er zeker van zijn dat het hoogste gebouw ter wereld op zijn grondgebied staat. De bouw van de Burj Dubai, een wolkenkrabber van 808 meter, is niet voltooid of er wordt alweer een nieuw project aangekondigd. De nieuwe Nakheel Tower moet een kilometer hoog worden.
Technisch gezien levert de bouw van zo’n hoge wolkenkrabber geen problemen op. Zolang de basis maar breed genoeg is, kan een gebouw zo hoog worden als je maar wilt. Lastig wordt het pas als je een slanke toren wilt bouwen. “Dan krijg je plotseling te maken met allerlei merkwaardige problemen”, vertelt prof.ir. Rob Nijsse, hoogleraar ontwerpen en draagconstructies bij Bouwkunde. “Een hoog gebouw zwiept heen en weer. Dat is voor de veiligheid geen probleem, maar mensen zijn er erg gevoelig voor. Ze vinden het verontrustend en worden er soms zeeziek van. Om het zwiepen tegen te gaan, wordt nu nog vaak heel veel staal en beton gebruikt. Dat maakt de constructie van hoge gebouwen erg duur, want al het bouwmateriaal moet omhoog getakeld worden en dat kost veel tijd en geld.”
Een ander nadeel van hoogbouw is dat slechts een relatief klein deel van de vloeroppervlakte van het gebouw kan worden gebruikt als kantoor-, woon- of recreatieruimte. Dat stelt hoogleraar draagconstructies prof.ir. Jan Vamberský van Civiele Techniek en Geowetenschappen. Een groot deel van het oppervlak wordt in beslag genomen door stalen en betonnen draagconstructies. Ook gaat veel ruimte verloren aan de infrastructuur voor ‘verticaal transport’: liftschachten en leidingen voor water, lucht en gas. Ingenieurs breken zich het hoofd over hoe ze de ruimte efficiënter kunnen benutten. Vamberský: “Degene die een liftsysteem ontwerpt dat maar de helft van de oppervlakte inneemt van huidige systemen, krijgt eeuwige roem en hoeft zijn leven lang niet meer te werken.”
Hoogbouw is dus niet bepaald voordelig. Waarom dan toch beginnen aan de bouw van een toren van een kilometer hoog? Het antwoord ligt voor de hand: status.
Rob Nijsse: “Status is allesoverheersend in dit soort projecten. Tot 1995 stond het hoogste gebouw ter wereld steeds in westerse landen, maar sinds de opkomst van de economieën in zuidoost-Azië lopen landen als Maleisië en Taiwan op dit gebied voorop. Nu is Dubai aan de beurt, maar ik verwacht dat binnenkort China of India komen met een nog hogere toren, gewoon om de rest van de wereld te imponeren. En het gekke is: het werkt nog ook. Bedrijven willen er een kantoor omdat het een goede indruk maakt. Ook de appartementen zijn vaak erg gewild. De appartementen boven in de Burj Dubai, de toren die nu al in Dubai in aanbouw is, waren binnen twee dagen verkocht.”