Tijd voor echte semesters

Een jaar is ingedeeld in 365 dagen, 52 weken of 12 maanden. Maar voor een onderwijsinstelling gelden andere definities voor wat een jaar moet zijn en hoe het moet worden ingedeeld. Het jaar begint na de zomer en eindigt voor de volgende zomer, daarover is iedereen het wel eens. Maar of je vervolgens moet kiezen voor kwartalen of semesters is een vraag die de TU al wel erg lang bezighoudt en waarop nog steeds geen echt duidelijk antwoord is gekomen.

Toegegeven, officieel hebben alle faculteiten twee of drie jaar geleden semesters ingevoerd. En toegegeven, dat maakte een einde aan een nationaal en internationaal wel erg onhandig systeem van kwintalen. Maar zeggen dat je semesters hebt en er vervolgens een verkapt kwartalensysteem op nahouden, zoals nu het geval is, is ook niet erg duidelijk.

Een uniforme jaarindeling was een vurige wens van het vorige college van bestuur. Dat stelde in 1998 de Adviescommissie Uniforme Jaarindeling in, die moest onderzoeken hoe het onderwijsrooster meer lucht kon geven voor zelfstudie en zelfontplooiing en hoe het internationaal beter kon aansluiten. De commissie legde vijf verschillende systemen naast elkaar en koos uiteindelijk met zes stemmen tegen twee voor de semesterindeling.

Dat was in februari 1999. In 2001 is het systeem (op een aantal plekken een jaar later) vervolgens ingevoerd. Dat gebeurde niet erg overtuigend, zo bleek later. De tussenperiode halverwege de semesters, die uitsluitend moest dienen ten behoeve van kleine tussentoetsen, projecten of extra-curriculaire activiteiten en waarin alleen bij hoge uitzondering een tentamen mocht worden afgenomen, werd op heel veel plaatsen toch volgepropt met tentamens. Waardoor je nu dus kunt spreken van een verkapt kwartalensysteem.

Veel Delftse studenten vinden dat vast niet erg. Ze zijn waarschijnlijk allang blij dat niet alle tentamenstof in twee tentamenperiodes wordt gepropt. Maar in de samenwerking met andere universiteiten binnen en buiten Nederland moet de TU uiteindelijk toch een keer een keuze maken, die vervolgens ook met lichte druk serieus wordt ingevoerd. Zonder vrijheid dus ook om alsnog heel veel vakken halverwege het semester te laten beginnen.

Bovendien heeft de jaarindeling zoals die nu is nog een extra minpunt. De hertentamens zijn namelijk pas in augustus en dat is erg onhandig als je wilt beginnen aan een masteropleiding. Die moet studenten van wie niet zeker is of ze hun bachelor hebben gehaald wel toelaten en dan maar hopen op een goed resultaat.

Dan kun je misschien nog wel doen met studenten die al in Delft hebben gestudeerd en er wonen. Maar iemand die in Enschede een bachelor heeft gedaan en van wie ook nog niet duidelijk is of hij of zij zichzelf wel een bachelor of science mag noemen, moet je die ook toelaten? Op basis van het gelijkheidsprincipe wel, maar wenselijk is het niet.

Hopelijk heeft het college van bestuur ook door dat het goed is snel een echte keuze te maken. De voortekenen dat dit het geval is zijn er. In de eindrapportage van de commissie onderwijsportfolio met de naam ‘Focus op Onderwijs’, die in september 2003 is uitgekomen, heeft deze commissie voorgesteld dat de opleidingsdirecteuren aangeven hoe het stelsel zo kan worden aangepast dat het op alle faculteiten gelijk is en het (inter)nationaal aansluit.

Het college heeft de opleidingsdirecteuren vervolgens gevraagd in het najaar met onderwijsplannen te komen, die ook uitsluitsel geven over wat de beste manier is om de semesters vorm te geven. Want dat het toch semesters moeten zijn, van dat idee lijkt ook dit college van bestuur niet af te willen stappen.

Tijd dus voor wat ongevraagd advies: kies voor semesters die echte semesters zijn. En om studenten tegemoet te komen die morren over te veel stof in te grote tentamens: bouw gedurende het semester opdrachten in die ook studiepunten opleveren. Zo kun je in de loop van het semester al veel onderdelen afronden. Maar vooral: doe dit alles snel en laat er niet weer een paar jaar overheen gaan.

De TU moet uiteindelijk toch een keuze maken, die vervolgens ook met lichte druk serieus wordt ingevoerd.

Een jaar is ingedeeld in 365 dagen, 52 weken of 12 maanden. Maar voor een onderwijsinstelling gelden andere definities voor wat een jaar moet zijn en hoe het moet worden ingedeeld. Het jaar begint na de zomer en eindigt voor de volgende zomer, daarover is iedereen het wel eens. Maar of je vervolgens moet kiezen voor kwartalen of semesters is een vraag die de TU al wel erg lang bezighoudt en waarop nog steeds geen echt duidelijk antwoord is gekomen.



Toegegeven, officieel hebben alle faculteiten twee of drie jaar geleden semesters ingevoerd. En toegegeven, dat maakte een einde aan een nationaal en internationaal wel erg onhandig systeem van kwintalen. Maar zeggen dat je semesters hebt en er vervolgens een verkapt kwartalensysteem op nahouden, zoals nu het geval is, is ook niet erg duidelijk.



Een uniforme jaarindeling was een vurige wens van het vorige college van bestuur. Dat stelde in 1998 de Adviescommissie Uniforme Jaarindeling in, die moest onderzoeken hoe het onderwijsrooster meer lucht kon geven voor zelfstudie en zelfontplooiing en hoe het internationaal beter kon aansluiten. De commissie legde vijf verschillende systemen naast elkaar en koos uiteindelijk met zes stemmen tegen twee voor de semesterindeling.



Dat was in februari 1999. In 2001 is het systeem (op een aantal plekken een jaar later) vervolgens ingevoerd. Dat gebeurde niet erg overtuigend, zo bleek later. De tussenperiode halverwege de semesters, die uitsluitend moest dienen ten behoeve van kleine tussentoetsen, projecten of extra-curriculaire activiteiten en waarin alleen bij hoge uitzondering een tentamen mocht worden afgenomen, werd op heel veel plaatsen toch volgepropt met tentamens. Waardoor je nu dus kunt spreken van een verkapt kwartalensysteem.



Veel Delftse studenten vinden dat vast niet erg. Ze zijn waarschijnlijk allang blij dat niet alle tentamenstof in twee tentamenperiodes wordt gepropt. Maar in de samenwerking met andere universiteiten binnen en buiten Nederland moet de TU uiteindelijk toch een keer een keuze maken, die vervolgens ook met lichte druk serieus wordt ingevoerd. Zonder vrijheid dus ook om alsnog heel veel vakken halverwege het semester te laten beginnen.



Bovendien heeft de jaarindeling zoals die nu is nog een extra minpunt. De hertentamens zijn namelijk pas in augustus en dat is erg onhandig als je wilt beginnen aan een masteropleiding. Die moet studenten van wie niet zeker is of ze hun bachelor hebben gehaald wel toelaten en dan maar hopen op een goed resultaat.



Dan kun je misschien nog wel doen met studenten die al in Delft hebben gestudeerd en er wonen. Maar iemand die in Enschede een bachelor heeft gedaan en van wie ook nog niet duidelijk is of hij of zij zichzelf wel een bachelor of science mag noemen, moet je die ook toelaten? Op basis van het gelijkheidsprincipe wel, maar wenselijk is het niet.



Hopelijk heeft het college van bestuur ook door dat het goed is snel een echte keuze te maken. De voortekenen dat dit het geval is zijn er. In de eindrapportage van de commissie onderwijsportfolio met de naam ‘Focus op Onderwijs’, die in september 2003 is uitgekomen, heeft deze commissie voorgesteld dat de opleidingsdirecteuren aangeven hoe het stelsel zo kan worden aangepast dat het op alle faculteiten gelijk is en het (inter)nationaal aansluit.



Het college heeft de opleidingsdirecteuren vervolgens gevraagd in het najaar met onderwijsplannen te komen, die ook uitsluitsel geven over wat de beste manier is om de semesters vorm te geven. Want dat het toch semesters moeten zijn, van dat idee lijkt ook dit college van bestuur niet af te willen stappen.



Tijd dus voor wat ongevraagd advies: kies voor semesters die echte semesters zijn. En om studenten tegemoet te komen die morren over te veel stof in te grote tentamens: bouw gedurende het semester opdrachten in die ook studiepunten opleveren. Zo kun je in de loop van het semester al veel onderdelen afronden. Maar vooral: doe dit alles snel en laat er niet weer een paar jaar overheen gaan.



De TU moet uiteindelijk toch een keuze maken, die vervolgens ook met lichte druk serieus wordt ingevoerd.