Tekentafeltalenten – Multifunctioneel afbreekbaar

Kijk naar een gemiddelde Motor RAI, Onderwijstentoonstelling of Negen Maanden Beurs en verzin eens waar je alle rommel na afloop laat. Kartonnen informatiezuilen, plastic stoeltjes, alle mogelijke standversiering… Promotioneel hartstikke leuk, maar als je naar het milieu kijkt een tikkeltje minder. Waarom niet hergebruiken?, dacht 

Philip Hoogreef (21). “En wat je niet opnieuw nodig hebt, maak je gewoon biologisch afbreekbaar.” Nou ja, gewoon… Hij moest er negen weken lang aan ontwerpen. Vormen en technieken bedenken en weer bijstellen. Van vierkante vormen toch besluiten tot organische. En dan nog heel even pielen aan de detaillering; want hoe ontwerp je de verbindingsstukken zo, dat het ontwerp niet omvalt? Tot hij eindelijk zijn Stand Out had, een modulaire beursstand die op talloze manieren en meerdere keren in elkaar gezet kan worden. “Toen nóg had ik dingen over het hoofd gezien”, vertelt hij. “Want als je de onderdelen stapelt om een wand te bouwen, moet je die delen aan elkaar verbinden met behulp van pinnen. Alleen, zo’n pin kan te diep in het daarvoor bestemde gaatje vallen, en dan werkt hij niet. Dat was ik éven vergeten te testen.”

Niemand die het opmerkte tijdens zijn bachelor-eindpresentatie. “Mijn begeleider sprak me er na afloop pas op aan, toen hij mijn beschrijving had gelezen.” Het leverde de student alsnog een 8,5 op. “Had mij ook kunnen overkomen, reageerde mijn begeleider. Je kunt nu eenmaal niet aan álles denken.” Gelukkig had de IO’er zijn ontwerp alleen virtueel ontworpen, dus geen mens die gevaar liep door het per ongeluk wat wiebelige bouwwerk.

Het totale ontwerp is er dan ook niets slechter door. De Stand Out bestaat uit twee losse delen, die je op verschillende manieren kunt opbouwen tot beursstand. “Je kunt er een informatiezuil mee bouwen, een stoel, tafel – net wat je in je hoofd hebt”, zegt Hoogreef. Hij ontwierp hem voor het bedrijf Natural Plastics, dat toen net een nieuw biologisch afbreekbaar kunststof had geproduceerd. “De Stand Out is herbruikbaar doordat je hem op verschillende manieren kunt opbouwen, maar wat je niet meer gebruikt, kun je veilig weggooien.” Mooie vinding, oordeelde het bedrijf, alleen wat risicovol om te produceren. Hoogreefs eindproject blijft dus bij een concept. Geeft niks, vindt hij, want ontwerpen betekent jezelf ontwikkelen. Dat doet hij nu als student-assistent op de TU, en na de zomer bij zijn master strategic product design. Om te leren hoe je een ontwerp als de Stand Out dan wél strategisch in de markt plaatst. 

Veel medezeggenschapsraden mogen nu alleen advies geven over de begroting. Maar aan sommige hogescholen, zoals de HvA, heeft de centrale medezeggenschapsraad (cmr) instemmingsrecht: gaat de raad niet akkoord, dan moeten de plannen terug naar de tekentafel. “Het mag duidelijk zijn dat een adviesrecht een flinke beperking is van de medezeggenschap,” zegt cmr-voorzitter Bert Pinkster in hogeschoolblad Havana. De raad laat het er niet bij zitten en gaat juridisch advies inwinnen.

Instemmingsrecht`

Ook aan de Hogeschool Utrecht moet de raad akkoord gaan met de begroting. “Als het aan ons ligt, verandert het instemmingsrecht zeker niet in een adviesrecht”, zegt raadsvoorzitter René Versteegh. Met het bestuur overlegt de cmr over een nieuw reglement, dat aangepast is aan de nieuwe wet maar waarin de huidige instemmingsrechten worden behouden.

De discussie draait om de interpretatie van één zin in de nieuwe wet op het hoger onderwijs. Artikel 10.20 luidt daarin: “Het college van bestuur vraagt voorafgaand advies van de medezeggenschapsraad voor elk door het college van bestuur te nemen besluit in ieder geval met betrekking tot de begroting.”

Adviesrecht

Dat kun je lezen alsof de raad alleen adviesrecht heeft, beaamt Hilde Mertens, directeur van de Stichting Onderwijsgeschillen. “In het vorige reglement was immers vastgelegd dat raden ten minste adviesrecht hebben. Aan de andere kant staat in de nieuwe wet ook niet dat het adviesrecht niet omgezet mag worden in instemmingsrecht.” In de toekomst zal blijken hoe de nieuwe wet moet worden uitgelegd.

Geen rechten

Aan de TU is volgens Mieneke van Horzen, bestuurlijk juridisch adviseur van het college van bestuur (cvb), gekozen voor toepassing van het medezeggenschapsstelsel op basis van de Wet op de ondernemingsraden (WOR). De ondernemingsraad heeft daardoor geen medezeggenschapsrechten over de begroting.

Convenant

Het college van bestuur heeft volgens haar in 1998 een convenant gesloten met de OR waarmee de OR gelegenheid krijgt advies uit te brengen over de conceptbegroting. “Dit is geen uitbreiding van de adviesbevoegdheden van de OR in de zin van artikel 25 van de WOR. Dat wil zeggen dat de OR geen beroep in kan stellen bij de Ondernemingskamer tegen een besluit van het College betreffende de begroting.”

Studenteninspraak

Door de keuze voor de WOR moest het cvb van de TU volgens Van Horzen voor studenten een medezeggenschapsregeling maken die minstens gelijkwaardig is aan de Wet op het hoger onderwijs en wetenschappelijk onderzoek (WHW). “Op grond daarvan heeft de studentenraad ook nu al adviesrecht op de begroting.”

In een aanvulling stelt ze: “De invoering van de Wet versterking besturing – waardoor de WHW op een aantal punten wijzigt – heeft alleen tot gevolg dat er een zinsnede aan toegevoegd wordt en luidt: de begroting, waaruit onder meer de hoogte van het instellingscollegegeld dient te blijken.”

Amsterdam

Over de situatie in Amsterdam meldt Van Horzen: “Kennelijk heeft het cvb van de Hogeschool van Amsterdam destijds meer rechten toegekend dan de wet geeft, want de WHW geeft ook nu slechts adviesrecht aan de medezeggenschap bij het HBO.”

De OR wilde vanwege een nog komend overleg ‘niet vooruitlopen op een mogelijk standpunt van de OR’.