Sylvia Pont: ‘Dit is een enorme erkenning’

Hoe toevallig is dat? De Delftse kunstenaar Jan Schoonhoven (1914-1994) maakte reliëfs die voor je ogen vervormen bij veranderende lichtval en een Delftse onderzoekster experimenteert een halve eeuw later met licht, materie en waarneming.

Behalve het lichtontwerp verzorgde ze een hoofdstuk van de catalogus voor de Schoonhoven-tentoonstelling in Museum het Prinsenhof. Afgelopen maand werd dr. Sylvia Pont tot Antoni van Leeuwenhoek (AvL)-hoogleraar benoemd voor haar werk in het Perceptual Intelligence (PI of π)-lab.

Eskimo’s schijnen dertig woorden te hebben om sneeuw te beschrijven. Welke termen gebruikt u om licht mee aan te duiden?
“We zijn tot een stelsel gekomen waarin we met drie tot vier termen licht kunnen beschrijven. Die termen zijn intuïtief en makkelijk te begrijpen. Studenten leren die termen in de cursus lighting design en zijn dan in staat om alle lichtsituaties te beschrijven.”

Wat zijn die termen?
“Dat is in de eerste plaats ambient licht, dat is totaal diffuus licht alsof je gaat skiën in de mist. Het licht komt dan van alle kanten met dezelfde intensiteit, waardoor alles plat slaat. Je ziet geen vorm meer en je ziet niet waar de helling zit. Daarnaast hebben we de ‘focus’. Dat is heel gericht licht, net als direct zonlicht met alle stralen die dezelfde kant opgaan. Dat geeft harde schaduwen en veel textuurcontrast. De laatste term is brilliance. Als je bijvoorbeeld heel veel kleine lichtjes hebt in een ruimte als een soort sterrenhemel, dan spreken we over brilliance. Ontwerpers bouwen lichtplannen op tot een mix van algemene verlichting, focusverlichting om bepaalde elementen in de ruimte te benadrukken en daar bovenop brilliance voor de levendigheid.”

Wat bestuderen jullie in het Perceptual Intelligence Lab?
“Ik leid daar samen met dr. Maarten Wijntjes de visuele groep. Wij werken daar aan materiaal, vorm, licht en ruimte. Daarvan doen we zowel de fysica, de optica als de waarneming en het gebruik van die kennis in het ontwerp.”

Hoe gaat dat onderzoek in zijn werk?
“Het onderzoek naar licht is opgedeeld in drie grote stukken. Het fundamentele deel gaat over de beschrijving van licht, het meten daarvan en de waarneming. Daarnaast hebben we het deel over de interactie van licht met omgeving en materialen. En we werken ook aan interactieve lichtinstallaties en light probes om de kwaliteit van het licht in de ruimte zichtbaar te maken. Fotografen en lichtontwerpers gebruiken die probes om het licht in een ruimte te meten qua richting en diffuusheid.”

Wat betekent de benoeming tot AvL-hoogleraar voor u?
“Het is een enorme erkenning voor het werk dat mijn team en ik hebben afgeleverd en ik ben er echt fantastisch blij mee. Ik hoop dat het helpt om mijn onderzoeksgroep en het PI Lab meer op de kaart te zetten.”