Spaghettispektakel

De strijd – waarbij alleen spaghetti en lijm worden gebruikt – bestaat uit drie onderdelen. ’s Ochtends is de teamwedstrijd. Daarbij krijgen teams een opdracht die tot de start van de wedstrijd geheim is. Voorbereiden is dus onmogelijk, te meer daar de opdracht niet per se het bouwen van een brug is. De winnaars krijgen een geldprijs van 350 euro.

‘s Middags is er de wedstrijd voor studenten en bedrijven. Zij moeten wel een brug maken. Voor de winnaar bij de studenten ligt, naast de roem, 1000 euro klaar. Het winnende bedrijf krijgt een vermelding op de wisseltrofee.

Meer informatie staat op de site www.spaghetti.tudelft.nl

Marsverkenner Phoenix ligt nu al ruim acht maanden bewegingsloos op de Noordpool onder een dik pakket bevroren koolstofdioxide. Zijn werk mag er voorlopig opzitten, dat van het Nasa-team dat de verkenner aanstuurde allerminst.
Totdat de winter op Mars begon, speurde een internationaal team wetenschappers vanuit Tucson in Arizona vier maanden lang naar leven en vloeibaar water. Deze maand schrijven ze in Science dat ze een waterkringloop hebben ontdekt.
‘s Nachts bleken minuscule sneeuwvlokjes neer te dalen op Mars. Op de grond sublimeerde het water (het ging vanuit ijsvorm direct over in damp). Dit stelden de onderzoekers vast door reflecties te meten van laserstralen op deeltjes in de atmosfeer.
“Dankzij telescopen weten we al honderd jaar dat er water is op Mars. Dat er een soort van kringloop is, verwachtten wij wel maar de precisie waarmee we deze nu waarnamen is spectaculair.”
Aan het woord is natuurkundige prof.dr. Urs Staufer. Hij maakt deel uit van het Phoenix-team en is sinds twee jaar hoogleraar Micro- and Nano Engineering aan de TU. Het eerste jaar van zijn TU-dienstverband nam hij een sabbatical om vanuit Arizona mee te kunnen werken aan de missie. Voor die tijd werkte hij aan de universiteit van Neuchâtel in Zwitserland.
Het nieuws over de waterkringloop biedt perspectief voor diegenen die graag leven zien op Mars. De kans is namelijk groot dat ook enorme lagen ondergronds ijs op de polen van de planeet meedoen aan de kringloop en hierdoor af en toe vloeibaar zijn. In het gebied waar Phoenix neerkwam bevindt de laag bevroren water zich zo’n tien centimeter onder het oppervlak van de planeet.
“Door de kou en de lage luchtdruk verkeert het water op Mars eigenlijk altijd maar in twee stadia: bevroren of gasvormig”, legt Staufer uit. “Maar in fijn zand kunnen watermoleculen soms wel neerslaan. Wigvormige kiertjes tussen de korrels werken dan als een soort pipetten waarin de druk hoger is.”
Staufer onderzocht de bodemstructuur om uit te zoeken of deze tijdelijke vloeibare tussenfase daar inderdaad kan optreden. Hij gebruikte hiervoor een speciaal door hem voor deze missie ontwikkelde AFM microscoop (Atomic Force Microscope).
De grond moet poreus genoeg zijn, maar tegelijkertijd moeten de zandkorrels ultrafijn zijn, wil het water er dunne vloeibare filmpjes tussen kunnen vormen. Collega’s van Staufer analyseren de data op dit moment.
Maandenlang verzamelde Staufer monsters door de grijparm van Phoenix radiografisch aan te sturen. Een eetlepel per keer schepte hij op. Die hoeveelheid verdeelde de robot met een soort trechter over een zestal bakjes die een voor een onder de microscoop verdwenen.
In tegenstelling tot een aantal andere leden van de missie, acht Staufer de kans dat er ooit leven op Mars is geweest uiterst klein, ondanks de potentie om vloeibaar water te herbergen.
“Voor leven heb je ook energie nodig. Een stof die micro-organismen daar mogelijk zouden kunnen verbranden is perchloraat. Dat ligt er in overvloed. Deze stof dient op aarde als voedsel voor bepaalde bacteriën. Maar het feit dat er zoveel van ligt, wijst er juist op dat er geen bacteriën zijn geweest, anders hadden ze het grotendeels verbruikt.”
De onderzoeker sluit ook uit dat er op geologisch lange termijn grote hoeveelheden vloeibaar water geweest zijn. “Daarvoor heb ik te weinig kleideeltjes gevonden”, zegt hij.
Klei bestaat uit deeltjes kleiner dan drie micrometer. Het wordt voor een groot deel gevormd door mineralen die in water oplossen en vervolgens uitkristalliseren.
Maar wat verklaart dan al die rivierbeddingen die men op Mars heeft waargenomen? “Die structuren kunnen in geologisch gezien korte tijd, zo’n 10 duizend tot 100 duizend jaar, door winderosie zijn gevormd.”
Misschien moet Staufer in oktober weer terug naar Arizona om de grijparm aan te sturen. Dan begint de zomer weer op Mars en ontdooit de lander. “Maar ik ben bang dat we geen contact meer kunnen maken. Waarschijnlijk zijn de zonnecelpanelen afgebroken door het gewicht van het koolstofdioxide-ijs.”

De strijd – waarbij alleen spaghetti en lijm worden gebruikt – bestaat uit drie onderdelen. ’s Ochtends is de teamwedstrijd. Daarbij krijgen teams een opdracht die tot de start van de wedstrijd geheim is. Voorbereiden is dus onmogelijk,  daar de opdracht niet per se het bouwen van een brug is. De winnaars krijgen een geldprijs van 350 euro.

‘s Middags is er de wedstrijd voor studenten en bedrijven. Zij moeten wel een brug maken. Voor de winnaar bij de studenten ligt duizend euro klaar. Het winnende bedrijf krijgt een vermelding op de wisseltrofee.

Meer informatie staat op de site www.spaghetti.tudelft.nl