De decors zijn van bordkarton en de dialogen soms niet om aan te horen. Toch oefent het genre van de soap overal ter wereld een onweerstaanbare aantrekkingskracht uit.
Vaste kijkers zijn dikwijls beter op de hoogte van het wel en wee van de tv-personages dan dat van hun huisgenoten. Wie er meer van wil afweten kan terecht in Museum voor Volkenkunde in Rotterdam waar een evenementenprogramma en een expositie over soaps loopt.
Het verhaal gaat dat je na vier keer kijken verslaafd bent. De oudste Nederlandse soap, ‘Goede tijden, slechte tijden’, heeft er inmiddels meer dan veertienhonderd afleveringen op zitten. Voor iemand die er voor het eerst op afstemt is dat een indrukwekkend gegeven, maar daar is dan ook alles mee gezegd. Aflevering 1438 laat zich moeiteloos volgen en tijdens nummer 1439 beginnen zich de voorkeuren en antipathieën al aardig uit te kristalliseren. Na de onvermijdelijke cliffhanger aan het slot van de aflevering, wordt verwachtingsvol uitgekeken naar nummer 1440.
Het zusje van Jessica is meteen gekenschetst als een buitengewoon vervelend, dom gansje. Met Kim willen we wel een avondje stappen, hoewel achter haar spontaniteit ongetwijfeld minder leuke kanten schuilgaan. Van de jongens lijkt Julian verreweg het leukst. Maar het meest intrigerend is de aantrekkelijke blondine die Ludo ontmoette tijdens een antiekveiling. Wie is zij? Wat moet ze van hem? Waarom gaat hij niet op haar avances in?
Sinds GTST in 1990 is gestart, eerst als bewerking van de Australische serie ‘The Restless Years’ en later als een zelfstandige productie, is er al ontzettend veel de revue gepasseerd. Waar het in deze soap, evenals in alle andere, vooral om draait zijn relaties. In het Museum voor Volkenkunde zijn de bindingen die van belang zijn in GTST weergegeven in een soort stamboom aan de muur. De relaties tussen de personages worden gesymboliseerd door hartjes, gekruiste degens, ringen en andere tekens. Wie op de expositie naar GTST of de acht buitenlandse soaps wil kijken, vindt in deze diagrammen een gemakkelijk hulpmiddel – al zullen vooral de skriptschrijvers er baat bij hebben.
1 Anita Dendermonde en Roos Alberts, uit GTST
Sponsor
Met ‘GTST’, ‘Goudkust’ en ‘Onderweg naar morgen’ zijn er momenteel drie Nederlandse soaps op de buis. Daarvoor moest de liefhebber het vooral doen met buitenlandse producten als ‘Dallas’ en ‘Dynasty’, en nog verder terug met ‘Peyton Place’ of ‘Coronation Street’. In Amerika is de traditie ouder. In tegenstelling tot wat velen denken, markeert ‘As the World Turns’, die in 1956 begon en nog steeds wordt uitgezonden, niet het begin. De allereerste televisiesoap was ‘One Man’s Family’, in 1932 gestart als radioserie en in 1949 geïntroduceerd op de televisie.
2 De bizarre ‘soap-familie’ van de Chinees Wang Du
De sponsor van ‘One Man’s Family’ was een zeepfabrikant. Anders dan hier worden soaps in Amerika vooral in de middag geprogrammeerd. De doelgroep bestond in die begintijd voornamelijk uit huisvrouwen. Aangezien de televisieserie werd onderbroken door zeepreclames sprak men al snel over ‘soap-opera’, in ons land verkort tot ‘soap’.
De echte soap wordt elke dag uitgezonden. Hoewel ze inmiddels alle kanten zijn uitgewaaierd, spelen de meeste Amerikaanse soaps, evenals de Nederlandse, zich af in de gegoede middenklasse. Maatschappelijke problemen komen er wel in voor, maar staan niet op de voorgrond. Alles draait om herkenbare persoonlijke drama’s. In die zin zijn soaps meestal een afspiegeling van de alledaagse werkelijkheid, maar dan in geconcentreerde en overdreven vorm. Er wordt vaak een beetje minnetjes over gedaan, alsof het alleen maar melodramatische pulp is. Voor veel mensen hebben soaps echter ook een vormende waarde. De kijkers worden met tal van zaken geconfronteerd die ze niet altijd van dichtbij kennen. Bovendien krijgen ze waarden en normen aangereikt.
3 Janine Elschot en Ludo Sanders, uit GTST
Illusie
Het belang van soapseries is in veel niet-westerse landen nog veel groter dan hier. In landen als Brazilië, waar ze mateloos populair zijn en verhoudingsgewijs goed gemaakt, worden ze beschouwd als het cement van de samenleving. Er is zelfs een trend te bespeuren dat de zogeheten telenovelas steeds meer over actuele, politieke zaken gaan. Aan de andere kant zoomen ook de meeste telenovelas bij voorkeur in op hartstocht, overspel, moord en andere gebeurtenissen die veel emotie oproepen.
Vorig jaar trad één van de bekendste Braziliaanse series zelfs buiten het kader van het kijkkastje. Het hoofdpersonage van ‘De Corpo e Alma’ werd vermoord, naar later bleek door haar mannelijke tegenspeler en zijn jaloerse echtgenote.
Het Museum voor Volkenkunde gaf ook een handvol kunstenaars uit binnen- en buitenland de opdracht om het thema van soaps te verbeelden. De Braziliaan Eduardo Padilha richtte een kamer in met rode muren en zwarte matrassen waarin de kijker zich kan verlustigen aan een soap waar het geluid van een pornofilm onder zit. De in Iran geboren Soheila Najand toont een paarsblauw gespoten kamerinterieur. Een steen en een spons zitten op de bank te kijken naar de televisie die is afgezonken in een aquarium. Een blikvanger is de bizarre familie van de Chinees Wang Du. Het gezinshoofd heeft zich de kop van Michael Jackson laten aanmeten en zijn echtgenote twee reusachtige tieten. Volgens de kunstenaar staan ze voor de illusie van de maakbaarheid van het leven, zoals ook tot uiting komt in menige soap.
De meest letterlijke reactie op soaps maakt Dick Verdult die samen met collega’s uit Eindhoven het Instituut voor Betaalbare Waanzin vormt. Zijn installatie ‘Mama… het schuimt!’ bestaat uit een omgebouwde wasmachine. Het venster fungeert als beeldscherm waarop een zelfgemaakte soap is te zien. Door het omdraaien van de wasprogrammaknop kan men overschakelen naar een andere scène. He enige dat eraan ontbreekt is een afstandsbediening en water waarmee je de video kunt schoonspoelen.
De tentoonstelling ‘soaps’ is nog t/m 31 dec. te zien in hetMuseum voor Volkenkunde, Willemskade 25 in Rotterdam. Voor informatie over het evenementenprogramma: 010-4111055.
,,,
De decors zijn van bordkarton en de dialogen soms niet om aan te horen. Toch oefent het genre van de soap overal ter wereld een onweerstaanbare aantrekkingskracht uit. Vaste kijkers zijn dikwijls beter op de hoogte van het wel en wee van de tv-personages dan dat van hun huisgenoten. Wie er meer van wil afweten kan terecht in Museum voor Volkenkunde in Rotterdam waar een evenementenprogramma en een expositie over soaps loopt.
Het verhaal gaat dat je na vier keer kijken verslaafd bent. De oudste Nederlandse soap, ‘Goede tijden, slechte tijden’, heeft er inmiddels meer dan veertienhonderd afleveringen op zitten. Voor iemand die er voor het eerst op afstemt is dat een indrukwekkend gegeven, maar daar is dan ook alles mee gezegd. Aflevering 1438 laat zich moeiteloos volgen en tijdens nummer 1439 beginnen zich de voorkeuren en antipathieën al aardig uit te kristalliseren. Na de onvermijdelijke cliffhanger aan het slot van de aflevering, wordt verwachtingsvol uitgekeken naar nummer 1440.
Het zusje van Jessica is meteen gekenschetst als een buitengewoon vervelend, dom gansje. Met Kim willen we wel een avondje stappen, hoewel achter haar spontaniteit ongetwijfeld minder leuke kanten schuilgaan. Van de jongens lijkt Julian verreweg het leukst. Maar het meest intrigerend is de aantrekkelijke blondine die Ludo ontmoette tijdens een antiekveiling. Wie is zij? Wat moet ze van hem? Waarom gaat hij niet op haar avances in?
Sinds GTST in 1990 is gestart, eerst als bewerking van de Australische serie ‘The Restless Years’ en later als een zelfstandige productie, is er al ontzettend veel de revue gepasseerd. Waar het in deze soap, evenals in alle andere, vooral om draait zijn relaties. In het Museum voor Volkenkunde zijn de bindingen die van belang zijn in GTST weergegeven in een soort stamboom aan de muur. De relaties tussen de personages worden gesymboliseerd door hartjes, gekruiste degens, ringen en andere tekens. Wie op de expositie naar GTST of de acht buitenlandse soaps wil kijken, vindt in deze diagrammen een gemakkelijk hulpmiddel – al zullen vooral de skriptschrijvers er baat bij hebben.
1 Anita Dendermonde en Roos Alberts, uit GTST
Sponsor
Met ‘GTST’, ‘Goudkust’ en ‘Onderweg naar morgen’ zijn er momenteel drie Nederlandse soaps op de buis. Daarvoor moest de liefhebber het vooral doen met buitenlandse producten als ‘Dallas’ en ‘Dynasty’, en nog verder terug met ‘Peyton Place’ of ‘Coronation Street’. In Amerika is de traditie ouder. In tegenstelling tot wat velen denken, markeert ‘As the World Turns’, die in 1956 begon en nog steeds wordt uitgezonden, niet het begin. De allereerste televisiesoap was ‘One Man’s Family’, in 1932 gestart als radioserie en in 1949 geïntroduceerd op de televisie.
2 De bizarre ‘soap-familie’ van de Chinees Wang Du
De sponsor van ‘One Man’s Family’ was een zeepfabrikant. Anders dan hier worden soaps in Amerika vooral in de middag geprogrammeerd. De doelgroep bestond in die begintijd voornamelijk uit huisvrouwen. Aangezien de televisieserie werd onderbroken door zeepreclames sprak men al snel over ‘soap-opera’, in ons land verkort tot ‘soap’.
De echte soap wordt elke dag uitgezonden. Hoewel ze inmiddels alle kanten zijn uitgewaaierd, spelen de meeste Amerikaanse soaps, evenals de Nederlandse, zich af in de gegoede middenklasse. Maatschappelijke problemen komen er wel in voor, maar staan niet op de voorgrond. Alles draait om herkenbare persoonlijke drama’s. In die zin zijn soaps meestal een afspiegeling van de alledaagse werkelijkheid, maar dan in geconcentreerde en overdreven vorm. Er wordt vaak een beetje minnetjes over gedaan, alsof het alleen maar melodramatische pulp is. Voor veel mensen hebben soaps echter ook een vormende waarde. De kijkers worden met tal van zaken geconfronteerd die ze niet altijd van dichtbij kennen. Bovendien krijgen ze waarden en normen aangereikt.
3 Janine Elschot en Ludo Sanders, uit GTST
Illusie
Het belang van soapseries is in veel niet-westerse landen nog veel groter dan hier. In landen als Brazilië, waar ze mateloos populair zijn en verhoudingsgewijs goed gemaakt, worden ze beschouwd als het cement van de samenleving. Er is zelfs een trend te bespeuren dat de zogeheten telenovelas steeds meer over actuele, politieke zaken gaan. Aan de andere kant zoomen ook de meeste telenovelas bij voorkeur in op hartstocht, overspel, moord en andere gebeurtenissen die veel emotie oproepen.
Vorig jaar trad één van de bekendste Braziliaanse series zelfs buiten het kader van het kijkkastje. Het hoofdpersonage van ‘De Corpo e Alma’ werd vermoord, naar later bleek door haar mannelijke tegenspeler en zijn jaloerse echtgenote.
Het Museum voor Volkenkunde gaf ook een handvol kunstenaars uit binnen- en buitenland de opdracht om het thema van soaps te verbeelden. De Braziliaan Eduardo Padilha richtte een kamer in met rode muren en zwarte matrassen waarin de kijker zich kan verlustigen aan een soap waar het geluid van een pornofilm onder zit. De in Iran geboren Soheila Najand toont een paarsblauw gespoten kamerinterieur. Een steen en een spons zitten op de bank te kijken naar de televisie die is afgezonken in een aquarium. Een blikvanger is de bizarre familie van de Chinees Wang Du. Het gezinshoofd heeft zich de kop van Michael Jackson laten aanmeten en zijn echtgenote twee reusachtige tieten. Volgens de kunstenaar staan ze voor de illusie van de maakbaarheid van het leven, zoals ook tot uiting komt in menige soap.
De meest letterlijke reactie op soaps maakt Dick Verdult die samen met collega’s uit Eindhoven het Instituut voor Betaalbare Waanzin vormt. Zijn installatie ‘Mama… het schuimt!’ bestaat uit een omgebouwde wasmachine. Het venster fungeert als beeldscherm waarop een zelfgemaakte soap is te zien. Door het omdraaien van de wasprogrammaknop kan men overschakelen naar een andere scène. He enige dat eraan ontbreekt is een afstandsbediening en water waarmee je de video kunt schoonspoelen.
De tentoonstelling ‘soaps’ is nog t/m 31 dec. te zien in hetMuseum voor Volkenkunde, Willemskade 25 in Rotterdam. Voor informatie over het evenementenprogramma: 010-4111055.
De decors zijn van bordkarton en de dialogen soms niet om aan te horen. Toch oefent het genre van de soap overal ter wereld een onweerstaanbare aantrekkingskracht uit. Vaste kijkers zijn dikwijls beter op de hoogte van het wel en wee van de tv-personages dan dat van hun huisgenoten. Wie er meer van wil afweten kan terecht in Museum voor Volkenkunde in Rotterdam waar een evenementenprogramma en een expositie over soaps loopt.
Het verhaal gaat dat je na vier keer kijken verslaafd bent. De oudste Nederlandse soap, ‘Goede tijden, slechte tijden’, heeft er inmiddels meer dan veertienhonderd afleveringen op zitten. Voor iemand die er voor het eerst op afstemt is dat een indrukwekkend gegeven, maar daar is dan ook alles mee gezegd. Aflevering 1438 laat zich moeiteloos volgen en tijdens nummer 1439 beginnen zich de voorkeuren en antipathieën al aardig uit te kristalliseren. Na de onvermijdelijke cliffhanger aan het slot van de aflevering, wordt verwachtingsvol uitgekeken naar nummer 1440.
Het zusje van Jessica is meteen gekenschetst als een buitengewoon vervelend, dom gansje. Met Kim willen we wel een avondje stappen, hoewel achter haar spontaniteit ongetwijfeld minder leuke kanten schuilgaan. Van de jongens lijkt Julian verreweg het leukst. Maar het meest intrigerend is de aantrekkelijke blondine die Ludo ontmoette tijdens een antiekveiling. Wie is zij? Wat moet ze van hem? Waarom gaat hij niet op haar avances in?
Sinds GTST in 1990 is gestart, eerst als bewerking van de Australische serie ‘The Restless Years’ en later als een zelfstandige productie, is er al ontzettend veel de revue gepasseerd. Waar het in deze soap, evenals in alle andere, vooral om draait zijn relaties. In het Museum voor Volkenkunde zijn de bindingen die van belang zijn in GTST weergegeven in een soort stamboom aan de muur. De relaties tussen de personages worden gesymboliseerd door hartjes, gekruiste degens, ringen en andere tekens. Wie op de expositie naar GTST of de acht buitenlandse soaps wil kijken, vindt in deze diagrammen een gemakkelijk hulpmiddel – al zullen vooral de skriptschrijvers er baat bij hebben.
1 Anita Dendermonde en Roos Alberts, uit GTST
Sponsor
Met ‘GTST’, ‘Goudkust’ en ‘Onderweg naar morgen’ zijn er momenteel drie Nederlandse soaps op de buis. Daarvoor moest de liefhebber het vooral doen met buitenlandse producten als ‘Dallas’ en ‘Dynasty’, en nog verder terug met ‘Peyton Place’ of ‘Coronation Street’. In Amerika is de traditie ouder. In tegenstelling tot wat velen denken, markeert ‘As the World Turns’, die in 1956 begon en nog steeds wordt uitgezonden, niet het begin. De allereerste televisiesoap was ‘One Man’s Family’, in 1932 gestart als radioserie en in 1949 geïntroduceerd op de televisie.
2 De bizarre ‘soap-familie’ van de Chinees Wang Du
De sponsor van ‘One Man’s Family’ was een zeepfabrikant. Anders dan hier worden soaps in Amerika vooral in de middag geprogrammeerd. De doelgroep bestond in die begintijd voornamelijk uit huisvrouwen. Aangezien de televisieserie werd onderbroken door zeepreclames sprak men al snel over ‘soap-opera’, in ons land verkort tot ‘soap’.
De echte soap wordt elke dag uitgezonden. Hoewel ze inmiddels alle kanten zijn uitgewaaierd, spelen de meeste Amerikaanse soaps, evenals de Nederlandse, zich af in de gegoede middenklasse. Maatschappelijke problemen komen er wel in voor, maar staan niet op de voorgrond. Alles draait om herkenbare persoonlijke drama’s. In die zin zijn soaps meestal een afspiegeling van de alledaagse werkelijkheid, maar dan in geconcentreerde en overdreven vorm. Er wordt vaak een beetje minnetjes over gedaan, alsof het alleen maar melodramatische pulp is. Voor veel mensen hebben soaps echter ook een vormende waarde. De kijkers worden met tal van zaken geconfronteerd die ze niet altijd van dichtbij kennen. Bovendien krijgen ze waarden en normen aangereikt.
3 Janine Elschot en Ludo Sanders, uit GTST
Illusie
Het belang van soapseries is in veel niet-westerse landen nog veel groter dan hier. In landen als Brazilië, waar ze mateloos populair zijn en verhoudingsgewijs goed gemaakt, worden ze beschouwd als het cement van de samenleving. Er is zelfs een trend te bespeuren dat de zogeheten telenovelas steeds meer over actuele, politieke zaken gaan. Aan de andere kant zoomen ook de meeste telenovelas bij voorkeur in op hartstocht, overspel, moord en andere gebeurtenissen die veel emotie oproepen.
Vorig jaar trad één van de bekendste Braziliaanse series zelfs buiten het kader van het kijkkastje. Het hoofdpersonage van ‘De Corpo e Alma’ werd vermoord, naar later bleek door haar mannelijke tegenspeler en zijn jaloerse echtgenote.
Het Museum voor Volkenkunde gaf ook een handvol kunstenaars uit binnen- en buitenland de opdracht om het thema van soaps te verbeelden. De Braziliaan Eduardo Padilha richtte een kamer in met rode muren en zwarte matrassen waarin de kijker zich kan verlustigen aan een soap waar het geluid van een pornofilm onder zit. De in Iran geboren Soheila Najand toont een paarsblauw gespoten kamerinterieur. Een steen en een spons zitten op de bank te kijken naar de televisie die is afgezonken in een aquarium. Een blikvanger is de bizarre familie van de Chinees Wang Du. Het gezinshoofd heeft zich de kop van Michael Jackson laten aanmeten en zijn echtgenote twee reusachtige tieten. Volgens de kunstenaar staan ze voor de illusie van de maakbaarheid van het leven, zoals ook tot uiting komt in menige soap.
De meest letterlijke reactie op soaps maakt Dick Verdult die samen met collega’s uit Eindhoven het Instituut voor Betaalbare Waanzin vormt. Zijn installatie ‘Mama… het schuimt!’ bestaat uit een omgebouwde wasmachine. Het venster fungeert als beeldscherm waarop een zelfgemaakte soap is te zien. Door het omdraaien van de wasprogrammaknop kan men overschakelen naar een andere scène. He enige dat eraan ontbreekt is een afstandsbediening en water waarmee je de video kunt schoonspoelen.
De tentoonstelling ‘soaps’ is nog t/m 31 dec. te zien in hetMuseum voor Volkenkunde, Willemskade 25 in Rotterdam. Voor informatie over het evenementenprogramma: 010-4111055.
Heb je een vraag of opmerking over dit artikel?
delta@tudelft.nl
Comments are closed.