Onderwijs

Slurptuit tussen de beha’s

Student industrieel ontwerpen Jurre Groenenboom won in juli de Hema-ontwerpwedstrijd met zijn servies ‘Tuit’. Een superhandig servies, want dankzij de tuit prikt nooit meer een theelepeltje in een wang en kan iedereen voortaan netjes zijn soepbord leeg slurpen.

“Ik hoop dat deze prijs wat deuren voor mij opent.”

Gefeliciteerd. Had je het verwacht?

“Nee, ik wilde zelfs niet naar de uitreiking, omdat die in Living Tomorrow – het huis van de toekomst in Amsterdam Zuidoost – was. Dat is toch gauw anderhalf uur reizen. Een week voor de uitreiking kreeg ik vragen per e-mail toegestuurd van de organisatie. Een IO’er die ik toevallig sprak en in eerdere edities de derde prijs van deze wedstrijd had gewonnen, vertelde dat de jury vooraf alleen de eerste drie winnaars vragen stelt. Toen besloot ik toch maar een plekje voor de uitreiking te reserveren.”

Je had geen flauw benul dat je een kans maakte?

“De opdracht komt puur op vormgeving aan en is daarmee meer een opdracht voor studenten van de Design Academy in Eindhoven of andere kunstacademies. In Delft leer je ook rekening te houden met vorm, maar vooral met de elektronica die in een product moet, de ergonomische kant, de materiaaleigenschappen, de constructie, enzovoorts. Vandaar dat ik nooit had gedacht dat ik zou winnen.”

En dan was de opdracht voor studenten ook nog eens een serviesontwerp… Niet echt een mannelijk onderwerp hÈ?

“Inderdaad! Voor studenten productvormgeving was de opdracht een servies te ontwerpen; studenten modevormgeving moesten aan de slag met een invisible beha. Ik was de enige jongen die in de prijzen viel. Na de uitreiking van de prijs werd een foto gemaakt van alle prijswinnaars en degenen met een eervolle vermelding. Omdat ik de winnaar was, stond ik in het midden tussen acht vrouwen, dat was dan wel weer okee.”

Wat levert de prijs je op?

“Een fotoshoot in het septembernummer van Elle Eten en een oorkonde – die staat al ingelijst bovenop mijn boekenkast. Verder krijg ik 2500 euro, maar die heb ik nog niet ontvangen. Schandalig. Het is al anderhalve maand geleden. Ik ben student en het is zomer. Als verklaring laat Hema weten dat het wat langer duurt omdat zo’n geldbedrag voor hen een ‘rare financiële structuur’ is binnen het bedrijf. Verschillende bazen van de Hema moeten nog een handtekening zetten voordat ze het uiteindelijk kunnen overmaken naar mijn rekening.”

Weet je zeker dat je je goede bankrekeningnummer hebt doorgegeven?

“Zeker weten. (lacht) Ik heb mijn bankrekeningnummer drie keer gecheckt.”

Wat ga je ermee doen?

“Een nieuwe laptop kopen. Ik zoek een stageplaats en ben daarom nu bezig met mijn portfolio. Dan is het wel handig om alles geordend te hebben. Bovendien hoop ik dat de overwinning van deze wedstrijd wat deuren voor mij opent.”

Je bent nog niet benaderd door een ontwerpbureau?

“Nee, dat moet je zelf doen. Het winnen van deze prijs is geen vrijbrief voor een baan. Bovendien is het maar één ontwerp van één servies. Een ontwerp van een auto heeft bijvoorbeeld veel meer waarde, omdat daar meer bij komt kijken.”

Zou je bij de Hema in dienst willen?

“Jawel, maar de Hema heeft geen ontwerpersafdeling. Zij huurt externe ontwerpers in voor een product of productlijn. Maar ze mag me best inhuren voor een nieuwe opdracht!

Aan de andere kant wil ik voor grotere uitdagingen staan wat ontwerpen betreft. Voor dit servies heb ik alleen de vorm bedacht. Ik wil problemen in de maatschappij oplossen. IO is de enige universitaire ontwerpersopleiding in Nederland. Dus mag je van ons verwachten dat we complexe problemen oplossen.

Neem het fileprobleem. Het blijkt dat één op de zes automobilisten minder dan vijf kilometer aflegt naar het werk. Zij kunnen best op een scooter, maar dat wil een automobilist niet want als het regent wordt hij op een scooter nat. Een scooter met een dakje kan een oplossing zijn om hen van de snelweg af te krijgen. Door je in te leven in de gedachten van de automobilist kun je met een goede ontwerpersvisie komen. Dat is wat ik wil.

De zorg vind ik ook interessant. Mijn ouders willen later echt niet met zo’n lelijke rollator lopen. Daar zie ik een uitdaging. Hoe kan ik goedkoop . want daar vragen verzekeraars om . toch iets leuks en moois maken waarmee ouderen straks gezien willen worden?”

Is deze ontwerpwedstrijd voor de Hema geen goedkope manier om zo aan nieuw ontworpen producten te komen?

“Zeker, en ze krijgen er nog veel publiciteit voor ook. Aan de andere kant nemen ze ook een risico door het nieuwe product op de markt te zetten. Tot nu toe ken ik maar één product dat deze wedstrijd won en sindsdien nog in de winkels ligt. Dat is de fluitketel Le Lapin, de winnaar van de wedstrijd in 1990.”

De Hema is populair. Maar tegelijkertijd denken veel mensen bij de naam aan eenheidsworst en massaproductie. Is dat iets waar je naartoe wilt als ontwerper?

“Iets ontwerpen dat veel mensen handig en aantrekkelijk vinden, iets dat je zelf ook graag wilt hebben – dat is voor mij juist een uitdaging. Ik laat me inspireren door de uitgangspunten van het modernisme en functionalisme, een kunst- en maatschappelijke stroming tussen de jaren dertig en 1960. Kenmerk daarvan is het sociale karakter. Destijds kwam massaproductie op gang en moesten zo veel mogelijke mensen worden bereikt met kwalitatief goede producten voor een lage prijs. Uit die tijd komen ook de stoelen van Gispen, die zijn opgebouwd uit chromen buisconstructies. Intussen zijn die meubels designklassiekers geworden en niet goedkoop meer.”

Wat vind je er mooi aan?

“De soberheid en nuchterheid van die producten trekken me aan. Een sfeer van tijdloosheid, want de meubels van Gispen zijn nu nog modern. Ik wil het simpel en duidelijk houden. Zonder fratsen en tierelantijnen.”

Uit 103 serviezen heeft de jury jouw servies als winnaar aangewezen. Ze vond het servies duidelijk, eenvoudig, handig in gebruik, aantrekkelijk van vorm en niet duur. Heb je lang op je ontwerp zitten ploeteren?

“Eigenlijk ging het heel snel. In het voorjaar had ik het niet druk met mijn studie en dacht: ik doe eens mee aan een ontwerpwedstrijd, want dat had ik nog nooit gedaan. Die van de Hema is de bekendste en de meest toegankelijke, je stuurt een inschrijfformulier in en kan meedoen. Bij IO leer je zo snel mogelijk en zo veel mogelijk ideeën genereren, want dat geeft de grootste kans om tot een goed product te komen. Dit was de eerste keer dat ik maar op één idee kon komen.”

Een tuit.

“Toen ik ging zitten maakte ik een golfje in de rand van het bord, dat leek me leuk als decoratie. Toen dacht ik hé, daar kan een theelepel in die anders in je wang prikt. Toen herinnerde ik me hoe ik vroeger het laatste beetje soep uit een bord probeerde te drinken – dat kan met zo’n tuit ook wat eleganter. Langzaamaan kwamen de functionaliteiten in me op en dacht ik: dit kan wel wat worden. Dezelfde middag nog heb ik het in het 3D-programma Solid Works gezet.”

In een middagje was je klaar?

“Het optimaliseren duurde langer. De verhouding van het bord tot de tuit, bijvoorbeeld. En de mok was lastig. Ik twijfelde of ik het handvat en de tuit apart aan de beker wilde hebben of niet. Uiteindelijk heb ik gekozen om de tuit en het handvat samen te laten vallen. Daardoor was ik wel even bezig met het bepalen hoe groot de tuit – tevens handgreep – moest zijn, rekening houdend met de dikte van vingers zodat je hem goed kunt vasthouden.”

En, kun je er lekker uit drinken?

“Dat weet ik nog niet. Van de mok is nog geen proefmodel gemaakt, die zie ik pas in oktober.”

Voorjaar 2005 ligt je servies in de winkel. Denk je dat het een succes wordt?

“Als iedereen die zegt dat hij mijn servies gaat kopen, het ook daadwerkelijk gaat kopen, blijft het servies wel tien jaar in productie. Dat zou fantastisch zijn.”

WIE IS JURRE GROENENBOOM?

Zesdejaars student Jurre Groenenboom heeft de Hema-ontwerpwedstrijd gewonnen met zijn servies ‘Tuit’. Het servies ziet er niet alleen strak uit, het is volgens de jury ook nog eens hartstikke handig, goed van design en ‘absoluut een potentieel verrassend artikel voor een groot publiek’.

Groenenboom ontwierp tijdens zijn studie onder meer een pottenbakkersdraaischijf, een communicatiepost, een winkelwagen voor studenten, een trolley voor 55-plussers en een piercing voor wenkbrauw en oor. Na zijn afstuderen wil hij producten bedenken waarmee maatschappelijke problemen worden aangepakt, zoals de files en de problemen in de zorgsector.

Op dit moment werkt Groenenboom aan zijn portfolio. Hij is zojuist terug van vakantie in Kopenhagen en Rome en heeft een Italiaanse vriendin. “Die heb ik deze vakantie opgedaan.”

(Foto’s: Sam Rentmeester/FMAX)

Een gedeelte van de inzendingen van de Hema-ontwerpwedstrijd is te zien tot 15 september 2004 in Living Tomorrow te Amsterdam.

www.livingtomorrow.nl

Gefeliciteerd. Had je het verwacht?

“Nee, ik wilde zelfs niet naar de uitreiking, omdat die in Living Tomorrow – het huis van de toekomst in Amsterdam Zuidoost – was. Dat is toch gauw anderhalf uur reizen. Een week voor de uitreiking kreeg ik vragen per e-mail toegestuurd van de organisatie. Een IO’er die ik toevallig sprak en in eerdere edities de derde prijs van deze wedstrijd had gewonnen, vertelde dat de jury vooraf alleen de eerste drie winnaars vragen stelt. Toen besloot ik toch maar een plekje voor de uitreiking te reserveren.”

Je had geen flauw benul dat je een kans maakte?

“De opdracht komt puur op vormgeving aan en is daarmee meer een opdracht voor studenten van de Design Academy in Eindhoven of andere kunstacademies. In Delft leer je ook rekening te houden met vorm, maar vooral met de elektronica die in een product moet, de ergonomische kant, de materiaaleigenschappen, de constructie, enzovoorts. Vandaar dat ik nooit had gedacht dat ik zou winnen.”

En dan was de opdracht voor studenten ook nog eens een serviesontwerp… Niet echt een mannelijk onderwerp hÈ?

“Inderdaad! Voor studenten productvormgeving was de opdracht een servies te ontwerpen; studenten modevormgeving moesten aan de slag met een invisible beha. Ik was de enige jongen die in de prijzen viel. Na de uitreiking van de prijs werd een foto gemaakt van alle prijswinnaars en degenen met een eervolle vermelding. Omdat ik de winnaar was, stond ik in het midden tussen acht vrouwen, dat was dan wel weer okee.”

Wat levert de prijs je op?

“Een fotoshoot in het septembernummer van Elle Eten en een oorkonde – die staat al ingelijst bovenop mijn boekenkast. Verder krijg ik 2500 euro, maar die heb ik nog niet ontvangen. Schandalig. Het is al anderhalve maand geleden. Ik ben student en het is zomer. Als verklaring laat Hema weten dat het wat langer duurt omdat zo’n geldbedrag voor hen een ‘rare financiële structuur’ is binnen het bedrijf. Verschillende bazen van de Hema moeten nog een handtekening zetten voordat ze het uiteindelijk kunnen overmaken naar mijn rekening.”

Weet je zeker dat je je goede bankrekeningnummer hebt doorgegeven?

“Zeker weten. (lacht) Ik heb mijn bankrekeningnummer drie keer gecheckt.”

Wat ga je ermee doen?

“Een nieuwe laptop kopen. Ik zoek een stageplaats en ben daarom nu bezig met mijn portfolio. Dan is het wel handig om alles geordend te hebben. Bovendien hoop ik dat de overwinning van deze wedstrijd wat deuren voor mij opent.”

Je bent nog niet benaderd door een ontwerpbureau?

“Nee, dat moet je zelf doen. Het winnen van deze prijs is geen vrijbrief voor een baan. Bovendien is het maar één ontwerp van één servies. Een ontwerp van een auto heeft bijvoorbeeld veel meer waarde, omdat daar meer bij komt kijken.”

Zou je bij de Hema in dienst willen?

“Jawel, maar de Hema heeft geen ontwerpersafdeling. Zij huurt externe ontwerpers in voor een product of productlijn. Maar ze mag me best inhuren voor een nieuwe opdracht!

Aan de andere kant wil ik voor grotere uitdagingen staan wat ontwerpen betreft. Voor dit servies heb ik alleen de vorm bedacht. Ik wil problemen in de maatschappij oplossen. IO is de enige universitaire ontwerpersopleiding in Nederland. Dus mag je van ons verwachten dat we complexe problemen oplossen.

Neem het fileprobleem. Het blijkt dat één op de zes automobilisten minder dan vijf kilometer aflegt naar het werk. Zij kunnen best op een scooter, maar dat wil een automobilist niet want als het regent wordt hij op een scooter nat. Een scooter met een dakje kan een oplossing zijn om hen van de snelweg af te krijgen. Door je in te leven in de gedachten van de automobilist kun je met een goede ontwerpersvisie komen. Dat is wat ik wil.

De zorg vind ik ook interessant. Mijn ouders willen later echt niet met zo’n lelijke rollator lopen. Daar zie ik een uitdaging. Hoe kan ik goedkoop . want daar vragen verzekeraars om . toch iets leuks en moois maken waarmee ouderen straks gezien willen worden?”

Is deze ontwerpwedstrijd voor de Hema geen goedkope manier om zo aan nieuw ontworpen producten te komen?

“Zeker, en ze krijgen er nog veel publiciteit voor ook. Aan de andere kant nemen ze ook een risico door het nieuwe product op de markt te zetten. Tot nu toe ken ik maar één product dat deze wedstrijd won en sindsdien nog in de winkels ligt. Dat is de fluitketel Le Lapin, de winnaar van de wedstrijd in 1990.”

De Hema is populair. Maar tegelijkertijd denken veel mensen bij de naam aan eenheidsworst en massaproductie. Is dat iets waar je naartoe wilt als ontwerper?

“Iets ontwerpen dat veel mensen handig en aantrekkelijk vinden, iets dat je zelf ook graag wilt hebben – dat is voor mij juist een uitdaging. Ik laat me inspireren door de uitgangspunten van het modernisme en functionalisme, een kunst- en maatschappelijke stroming tussen de jaren dertig en 1960. Kenmerk daarvan is het sociale karakter. Destijds kwam massaproductie op gang en moesten zo veel mogelijke mensen worden bereikt met kwalitatief goede producten voor een lage prijs. Uit die tijd komen ook de stoelen van Gispen, die zijn opgebouwd uit chromen buisconstructies. Intussen zijn die meubels designklassiekers geworden en niet goedkoop meer.”

Wat vind je er mooi aan?

“De soberheid en nuchterheid van die producten trekken me aan. Een sfeer van tijdloosheid, want de meubels van Gispen zijn nu nog modern. Ik wil het simpel en duidelijk houden. Zonder fratsen en tierelantijnen.”

Uit 103 serviezen heeft de jury jouw servies als winnaar aangewezen. Ze vond het servies duidelijk, eenvoudig, handig in gebruik, aantrekkelijk van vorm en niet duur. Heb je lang op je ontwerp zitten ploeteren?

“Eigenlijk ging het heel snel. In het voorjaar had ik het niet druk met mijn studie en dacht: ik doe eens mee aan een ontwerpwedstrijd, want dat had ik nog nooit gedaan. Die van de Hema is de bekendste en de meest toegankelijke, je stuurt een inschrijfformulier in en kan meedoen. Bij IO leer je zo snel mogelijk en zo veel mogelijk ideeën genereren, want dat geeft de grootste kans om tot een goed product te komen. Dit was de eerste keer dat ik maar op één idee kon komen.”

Een tuit.

“Toen ik ging zitten maakte ik een golfje in de rand van het bord, dat leek me leuk als decoratie. Toen dacht ik hé, daar kan een theelepel in die anders in je wang prikt. Toen herinnerde ik me hoe ik vroeger het laatste beetje soep uit een bord probeerde te drinken – dat kan met zo’n tuit ook wat eleganter. Langzaamaan kwamen de functionaliteiten in me op en dacht ik: dit kan wel wat worden. Dezelfde middag nog heb ik het in het 3D-programma Solid Works gezet.”

In een middagje was je klaar?

“Het optimaliseren duurde langer. De verhouding van het bord tot de tuit, bijvoorbeeld. En de mok was lastig. Ik twijfelde of ik het handvat en de tuit apart aan de beker wilde hebben of niet. Uiteindelijk heb ik gekozen om de tuit en het handvat samen te laten vallen. Daardoor was ik wel even bezig met het bepalen hoe groot de tuit – tevens handgreep – moest zijn, rekening houdend met de dikte van vingers zodat je hem goed kunt vasthouden.”

En, kun je er lekker uit drinken?

“Dat weet ik nog niet. Van de mok is nog geen proefmodel gemaakt, die zie ik pas in oktober.”

Voorjaar 2005 ligt je servies in de winkel. Denk je dat het een succes wordt?

“Als iedereen die zegt dat hij mijn servies gaat kopen, het ook daadwerkelijk gaat kopen, blijft het servies wel tien jaar in productie. Dat zou fantastisch zijn.”

WIE IS JURRE GROENENBOOM?

Zesdejaars student Jurre Groenenboom heeft de Hema-ontwerpwedstrijd gewonnen met zijn servies ‘Tuit’. Het servies ziet er niet alleen strak uit, het is volgens de jury ook nog eens hartstikke handig, goed van design en ‘absoluut een potentieel verrassend artikel voor een groot publiek’.

Groenenboom ontwierp tijdens zijn studie onder meer een pottenbakkersdraaischijf, een communicatiepost, een winkelwagen voor studenten, een trolley voor 55-plussers en een piercing voor wenkbrauw en oor. Na zijn afstuderen wil hij producten bedenken waarmee maatschappelijke problemen worden aangepakt, zoals de files en de problemen in de zorgsector.

Op dit moment werkt Groenenboom aan zijn portfolio. Hij is zojuist terug van vakantie in Kopenhagen en Rome en heeft een Italiaanse vriendin. “Die heb ik deze vakantie opgedaan.”

(Foto’s: Sam Rentmeester/FMAX)

Een gedeelte van de inzendingen van de Hema-ontwerpwedstrijd is te zien tot 15 september 2004 in Living Tomorrow te Amsterdam.

www.livingtomorrow.nl

Redacteur Redactie

Heb je een vraag of opmerking over dit artikel?

delta@tudelft.nl

Comments are closed.