Shell zoekt duurzame kansen

In het Shell Technology Centre Amsterdam aan het IJ werd op 12 maart het tweejarig partnerschap met de TU gevierd. Tientallen promovendi stonden naast hun onderzoeksposters terwijl de Newtonzaal langzaam volliep met Shell medewerkers en TU hoogleraren. Wie langs de posters liep zag onderzoek naar stromingsleer, geo-imaging, schuim om olie mee omhoog te krijgen, boren op de Noordpool, ijsbergvoorspellingen, watersplitsing met zonlicht en CO2-afvang.

De samenwerking tussen TU en Shell gaat ver terug, maar op 14 december 2011 werd een overeenkomst getekend waarin juridische zaken rond contracten en patenten geregeld werden. Dat maakte het gemakkelijker om gezamenlijke onderzoeksprojecten op te starten, zegt ir. Gerald Schotman, hoofd R&D bij Shell en tevens Chief Technology Officer. Aanvankelijk ging het om 4 miljoen euro per jaar voor een duur van vijf jaar. In het eerste jaar nam het aantal projecten met 40 procent toe en in het tweede jaar kwam daar nog eens 25 procent bij.

Prof.dr.ir. Paulien Herder (TBM) presenteerde als hoofd van het Delft Energy Initiative een inkijkje in de Delftse onderzoeksportfolio waarbij de hoofdrol was weggelegd voor zon, wind en duurzaam bouwen. Prof.dr.ir. Jan Dirk Jansen en prof.ir. Cor van Kruijsdijk (beiden CiTG) vulden haar verhaal aan met de nieuwste snufjes op het gebied van oliewinning. Het was rector Karel Luyben die vroeg of Shell zich ook interesseerde voor systeemintegratie – de inpassing van nieuwe energievormen. Mogelijk informeerde hij naar de bekende weg.

Chris Laurens, vice-president Future Energy Technologies, beantwoordde die vraag met een volmondig ja. Hij verwees naar studies van het internationaal energie agentschap IEA die voorspellen dat het energiegebruik in 2050 verdubbelt ten opzichte van het huidige niveau. Daarvan zal wereldwijd tussen 55 en 70 procent uit fossiele bron komen (kolen, olie of gas) en de rest uit hernieuwbare of nucleaire bron.

“Shell zoekt naar zakelijke kansen in die toekomst”, licht Laurens toe. “En daarbij nemen we drie sectoren onder de loep: hernieuwbare energieproductie, waterstof als energiedrager en integratie en opslag voor energiesystemen.”

Opmerkelijk, want vijf jaar geleden liet Shell bij monde van bestuurslid Linda Cook nog weten voorlopig af te zien van investeringen in zon- en windenergie. Daar was toen in vijf jaar tijd 1,3 miljard euro ingestoken, anderhalf procent van de totale investeringen.

 

CTO Gerald Schotman ziet dat niet als ommezwaai. “Het gaat erom of je waarde kunt toevoegen” zegt hij, “waar maak je een verschil?” Dat was niet in windturbines en ook niet in zonnepanelen die anderen goedkoper maken. Maar bij biobrandstoffen uit afval ziet hij wel kansen. “Dat past beter bij ons qua schaal, chemie en transport.”

Ook denkt hij dat Shell een rol kan spelen in de distributie en opslag van waterstof als energiedrager. “Dat is een nieuwe markt, waarin we als bedrijf het recht moeten veroveren om er een rol in te spelen.” Daarnaast lijkt hem de integratie van waterstof in het energiesysteem kansrijk. Denk aan opslag van waterstof of aan de omzetting in andere brandstoffen of in elektriciteit.

Vorige maand zette Shell een handtekening onder een project voor afvang en opslag van CO2 (carbon capture and storage of CCS) bij een 800 megawatt gasgestookte centrale bij Peterhead (Schotland). Dat moet ’s wereld eerste schone gascentrale worden.

Hoewel het woord ‘klimaatverandering’ op de presentatie niet viel, is het volgens Schotman wel een drijvende kracht achter de huidige ontwikkelingen. “Als de samenleving de klimaatverandering wil beperken, dan proberen wij de technologie daarvoor te ontwikkelen. Shell is, net als een aantal NGO’s, voorstander van CO2-maatregelen. Of dat nou CO2-belasting is of een wereldwijd cap and trade systeem (dat een prijskaartje hangt aan CO2-uitstoot, red).”

Op de vraag of dat niet nadelig is voor het bedrijf antwoordt Schotman dat vooral het gebruik van steenkool er duurder door wordt. Voor gas, waar Shell zich op concentreert, geldt dat minder.