SGP en CU: “Toch tweede studie”

Er zijn nog altijd weinig statistieken, maar het is algemeen bekend dat promovendi te lang over hun proefschrift doen. Een vertraging van één of twee jaar is geen uitzondering. En hoewel de meeste promovendi tevreden zijn, komt het te vaak voor dat de begeleiding te wensen over laat, vindt het PNN.

Begeleiders

Professionaliseer dat promotietraject nu eens, zegt het netwerk in een ‘charter’ dat vandaag op de website zal worden gezet. Geef bijvoorbeeld iedere promovendus twee begeleiders, zodat ze geen vertraging oplopen wanneer hun hoogleraar ziek wordt of een tijdje naar het buitenland vertrekt. Bespreek de voortgang bovendien met een deskundige personeelsmedewerker of de directeur van het onderzoeksinstituut, zodat niet alleen de inhoud ter tafel komt, maar ook de haalbaarheid.

Vorige week deed de stichting SoFoKleS een soortgelijke oproep tot bezinning in een onderzoek naar de omgang met jong talent aan vijf Nederlandse faculteiten. Dat onderzoek was uitgevoerd op verzoek van universiteitenvereniging VSNU. Het promovendi-netwerk heeft eraan meegewerkt.

Talentbeleid

Wees duidelijk over de criteria voor het selecteren van jonge talenten, was één van de aanbevelingen. Denk na over het talentbeleid. En niet onbelangrijk: houd dat beleid op gezette tijden tegen het licht. Ook werd aanbevolen om de P&O-medewerker bij de promotie te betrekken.

Zulke adviezen zijn wel vaker uitgebracht. In essentie komt het steeds hierop neer: eerst denken, dan doen. Want als de start goed is, kunnen promovendi beter werken, meent het PNN. “Ze moeten vooral weten waar ze aan beginnen”, zegt Malou Willemars op haar eerste dag als PNN-voorzitter. “Ze hebben een opleidings- en begeleidingsplan nodig met afspraken over de planning, het onderwijs en de begeleiding. Zet daar bovendien in welke cursussen de promovendus allemaal moet volgen: niet alleen voor zijn eigen specialisme, maar ook voor transferable skills als talenkennis en onderwijsvaardigheden. En maak een globale begroting.”

Hekelen

Begin vorig jaar publiceerde het Nederlands Centrum voor de Promotieopleiding een handboek voor de begeleiding van promovendi. Daarin hekelden de auteurs dat promotiebegeleiders geen opleiding krijgen. “Sink or swim is het adagium.”

Daar kan het PNN zich in vinden. Om die reden zou het volgens het netwerk van promovendi ook goed zijn als hoogleraren een track record hebben, waaruit blijkt hoe succesvol ze zijn in het begeleiden. Dat kan meewegen, als iemand een hoogleraar zoekt of toegewezen krijgt.

De senatoren van regerings- en oppositiepartijen stellen scherpe vragen over het wetsvoorstel ‘Ruim baan voor talent’, waarin staat dat opleidingen onder voorwaarden aan de poort mogen selecteren en verhoogd collegegeld in rekening kunnen brengen. Ze willen van alles weten over de wettelijke grenzen van deze maatregelen.
Maar de twee kleine christelijke partijen gaan nog een stap verder en stellen een extra voorwaarde. Als talentvolle studenten werkelijk ruim baan krijgen, moeten ze ook twee masteropleidingen na elkaar kunnen volgen zonder het verhoogd collegegeld voor tweede opleidingen.

Niet voor Jan en alleman
Dit probleem ‘weegt voor deze leden zeer zwaar om met het wetsvoorstel te kunnen instemmen’, waarschuwen de senatoren van ChristenUnie en SGP. Waarschijnlijk is minstens één van deze partijen nodig voor een meerderheid in de Eerste Kamer. De coalitie heeft gisteren geen meerderheid in de Eerste Kamer veroverd.
De twee partijen willen niet Jan en alleman de kans op een tweede opleiding bieden. Er zou selectie van getalenteerde studenten ‘mogen of moeten plaatsvinden’, aldus de twee fracties. Eventuele aanvullende voorwaarden wijzen ze niet af.

Wat doen andere partijen nu?
Maar ze willen graag voorkomen dat er minder generalisten worden opgeleid, die over de grenzen van vakgebieden heen kunnen kijken. Ze zouden het bijvoorbeeld zonde vinden als studenten na een master in een bepaald vakgebied geen wijsgerige studie van dit vakgebied meer mogen volgen. “Deze studies moeten elkaar structureel opvolgen.”
“Ik ben benieuwd of dit het verschil gaat maken”, zegt Sander Breur van de Landelijke Studenten Vakbond, die blij is met de opmerkingen van de partijen. “Het is nu de vraag wat de andere oppositiepartijen gaan doen. In de Tweede Kamer hebben de meeste voor deze wet gestemd, maar er vielen inderdaad nog heel wat vragen te stellen.”