Rompslomp geen probleem voor kennismigrant

Als kennismigranten Nederland weer willen verlaten, is dat om ergens anders te gaan werken of omdat het werk in Nederland nu eenmaal ophoudt. Ook zijn er migranten die om persoonlijke redenen vertrekken of die het gewoon niet leuk vinden in Nederland. Maar bijna niemand noemt het gedoe met formulieren als reden om hier weg te gaan.



Dit blijkt uit de antwoorden van 1.240 hoog opgeleide migranten. Het tijdschrift Demos van het Nederlands Interdisciplinair Demografisch Instituut (NIDI) publiceert erover in het pas verschenen augustusnummer. De onderzoekers maken wel een voorbehoud: er zijn alleen migranten ondervraagd die het gelukt is om Nederland binnen te komen. Dat kan de antwoorden vertekenen.

 

De Wet modern migratiebeleid werd eerder dit jaar door een kamerbrede meerderheid aangenomen. Studenten van buiten de Europese Economische Ruimte die goed presteren, krijgen daarin een verblijfsvergunning voor de volledige duur van hun studie.

Principiële bezwaren

Desondanks collegelid Paul Rullmann principiële bezwaren. Volgens hem gaat de IND met deze maatregel ‘op de stoel van de instellingen zitten’. Hij begrijpt dat instellingen afspraken moeten maken met de IND. “Maar de keuze om een student wel of niet te laten doorstuderen moet bij de instelling liggen.”
De TU is niet de enige instelling met bezwaren. Ook de Wageningen Universiteit ziet de nieuwe wet niet zitten. Een woordvoerder zegt blij te zijn dat studenten straks een verblijfsvergunning voor de duur van hun opleiding krijgen, maar vindt het ‘niet de taak van onderwijsinstellingen om de IND te informeren over studieresultaten van studenten’.
De Hanzehogeschool Groningen is vooral bezorgd dat de relatie tussen student en instelling verandert, als die ‘zich meer en meer op het gebied van de IND begeeft’. Ze wil de Europese en niet-Europese studenten het liefst zo gelijk mogelijk behandelen. De Hanze pleitte al eerder voor het invoeren van een bindend studieadvies in alle studiejaren. Maar dit kan niet volgens de WHW, die ook verbiedt dat instellingen studenten uitschrijven die hun verblijfsvergunning zijn kwijtgeraakt.

Praktische problemen

Universiteitenvereniging VSNU (‘groot voorstander van de wet’) en hogescholenkoepel HBO-raad zien het probleem niet. Voorzitter Doekle Terpstra via zijn woordvoerder: “De nieuwe wet is een verbetering omdat studenten een visum krijgen voor de duur van hun opleiding plus een extra jaar om bijvoorbeeld een baan te zoeken. In ruil daarvoor wordt de IND op de hoogte gehouden van de studievoortgang van deze studenten. Wij hebben geen signalen dat Nederland als studieland minder aantrekkelijk wordt, in andere landen moet je ook hard studeren.”
De Universiteit Utrecht is het daarmee eens. “De vijftig procent norm is gelijk aan of zelfs iets lager dan het bindende studieadvies. In landen als het Verenigd Koninkrijk en de Verenigde Staten gelden vaak veel strengere studievoortgangsnormen.”
Wim Boomkamp, collegevoorzitter van Saxion Hogescholen vindt ‘het helemaal geen gekke eis dat een student die onvoldoende presteert, zijn verblijfsvergunning verliest’. Wel voorziet hij praktische problemen. Zijn medewerkers moeten straks, vanwege privacywetgeving, iedere buitenlandse student toestemming vragen zijn of haar resultaten naar de IND te sturen. Ook is het lastig om de resultaten uit allerlei databases vandaan te halen. Dat maakt de wet volgens Boomkamp ‘bijna onuitvoerbaar’.

Weinig uitzettingen

Wageningen Universiteit verwacht eveneens uitvoeringsproblemen. Afstudeeronderzoeken van masterstudenten duren er vaak langer dan een jaar en lopen ook over de zomer heen. “Er is dus geen goed moment waarop je kunt vaststellen of een student de helft van zijn punten heeft gehaald”, aldus een woordvoerder. En voor studenten die vanwege persoonlijke omstandigheden een uitzondering op de wet verdienen, moet een hele procedure worden gestart. Ook dat levert een hoop werk op.
De instellingen verwachten niet dat er door de nieuwe wet veel studenten zullen worden uitgezet. “De meeste buitenlandse studenten werken zich suf omdat studeren hier hartstikke duur is”, aldus Rullmann van de TU Delft.