Renoveren is milieuvriendelijker dan nieuwbouw

De voordelen van nieuwbouw voor het milieu zijn volgens Gerda Klunder van onderzoekinstituut OTB veel te onzeker. De levenscyclus van een gebouw wordt berekend door het rekenmodel ‘Eco-quantum’. “Maar dat is veel te simpel”, zegt Klunder. “Daarbij wordt ervan uitgegaan dat een gebouw na 75 jaar nog steeds dezelfde kenmerken heeft, maar daar kun je vraagtekens bij zetten. Het verval van het gebouw wordt niet meegerekend. Er is geen aandacht voor woningverbetering. De discussie lijkt op de vraag wat slechter is voor het milieu: de mok versus het plastic bekertje. Bij nieuwbouw wordt de milieuwinst ingecalculeerd, die je in de toekomst pas kunt halen.”

Het loont daarom om oudere gebouwen te verbeteren, zegt ze. Slecht functionerende geisers, lekkende leidingen, ramen met enkel glas . daar is winst te halen. Hier en daar wat extra isolatie in de muren, en de huizen kunnen jaren mee. Het milieu zou er wel bij varen, juist omdat de woningvoorraad zo groot is. Voor nieuwbouw gelden al hoge eisen, maar de kwaliteit van bestaande woningen is vaak bedroevend. “Het gaat niet alleen om kleine ingrepen”, waarschuwt Klunder. “Bij oude woningen levert het tal van problemen op. Om betere installaties in gebouwen te zetten en beter te isoleren zal hier en daar de gehele gevel moeten worden vernieuwd.” Ze noemt de Poptahof-galerijflats in Delft-Zuid. Daarover en over Morgenstond-Midden in Den Haag schreef Klunder een casestudie die onderbouwt dat het loont gebouwen langer te laten staan, zodat de milieubelasting over een langere periode wordt verdeeld.

Ook voor nieuwbouw heeft Klunder aanbevelingen. “Door te gaan IFD-bouwen (industrieel, flexibel en demontabel), blijven woningen waarschijnlijk langer staan.” Huizen worden een soort bouwpakket, waarbij elk onderdeel makkelijker te vervangen is. Er is dan meer hergebruik en het is milieuvriendelijker om woningen uit te breiden.

Zijn de eerste renovatietekeningen al gemaakt? Wanneer worden de oude flats, portiek- en eensgezinswoningen onder handen genomen? Zelden worden zulke plannen gemaakt, constateert Klunder. “Dat is heel jammer. Woningcorporaties spelen een belangrijke rol en die kiezen de makkelijkste, bekende weg.” Bouwen moet geld opleveren. “Ze zetten liever nieuwbouw neer, dan weten ze wat ze te wachten staat.”

Toen Klunder zeven jaar geleden begon met haar onderzoek leek duurzaam bouwen de toekomst. “Nu wordt er amper nog over gesproken. In de bouw spreekt men eerder over kwaliteit en energie.” Zuiniger met energie omspringen, dat hebben projectontikkelaars en de overheid wel opgepakt. Toch wil ze de noodklok niet luiden. “De bouw is een belangrijke milieuvervuiler, maar niet de enige.”

Heeft Klunder de afgelopen jaren dan een heilloze missie gevoerd met haar onderzoek? Ze heeft goede hoop dat haar onderzoek zal worden toegepast. “Duurzaam bouwen had lange tijd iets intuïtiefs. Mensen brachten argumenten naar voren die nooit waren onderzocht. Dat is nu voor een groot deel wel gedaan.” (RV)

De voordelen van nieuwbouw voor het milieu zijn volgens Gerda Klunder van onderzoekinstituut OTB veel te onzeker. De levenscyclus van een gebouw wordt berekend door het rekenmodel ‘Eco-quantum’. “Maar dat is veel te simpel”, zegt Klunder. “Daarbij wordt ervan uitgegaan dat een gebouw na 75 jaar nog steeds dezelfde kenmerken heeft, maar daar kun je vraagtekens bij zetten. Het verval van het gebouw wordt niet meegerekend. Er is geen aandacht voor woningverbetering. De discussie lijkt op de vraag wat slechter is voor het milieu: de mok versus het plastic bekertje. Bij nieuwbouw wordt de milieuwinst ingecalculeerd, die je in de toekomst pas kunt halen.”

Het loont daarom om oudere gebouwen te verbeteren, zegt ze. Slecht functionerende geisers, lekkende leidingen, ramen met enkel glas . daar is winst te halen. Hier en daar wat extra isolatie in de muren, en de huizen kunnen jaren mee. Het milieu zou er wel bij varen, juist omdat de woningvoorraad zo groot is. Voor nieuwbouw gelden al hoge eisen, maar de kwaliteit van bestaande woningen is vaak bedroevend. “Het gaat niet alleen om kleine ingrepen”, waarschuwt Klunder. “Bij oude woningen levert het tal van problemen op. Om betere installaties in gebouwen te zetten en beter te isoleren zal hier en daar de gehele gevel moeten worden vernieuwd.” Ze noemt de Poptahof-galerijflats in Delft-Zuid. Daarover en over Morgenstond-Midden in Den Haag schreef Klunder een casestudie die onderbouwt dat het loont gebouwen langer te laten staan, zodat de milieubelasting over een langere periode wordt verdeeld.

Ook voor nieuwbouw heeft Klunder aanbevelingen. “Door te gaan IFD-bouwen (industrieel, flexibel en demontabel), blijven woningen waarschijnlijk langer staan.” Huizen worden een soort bouwpakket, waarbij elk onderdeel makkelijker te vervangen is. Er is dan meer hergebruik en het is milieuvriendelijker om woningen uit te breiden.

Zijn de eerste renovatietekeningen al gemaakt? Wanneer worden de oude flats, portiek- en eensgezinswoningen onder handen genomen? Zelden worden zulke plannen gemaakt, constateert Klunder. “Dat is heel jammer. Woningcorporaties spelen een belangrijke rol en die kiezen de makkelijkste, bekende weg.” Bouwen moet geld opleveren. “Ze zetten liever nieuwbouw neer, dan weten ze wat ze te wachten staat.”

Toen Klunder zeven jaar geleden begon met haar onderzoek leek duurzaam bouwen de toekomst. “Nu wordt er amper nog over gesproken. In de bouw spreekt men eerder over kwaliteit en energie.” Zuiniger met energie omspringen, dat hebben projectontikkelaars en de overheid wel opgepakt. Toch wil ze de noodklok niet luiden. “De bouw is een belangrijke milieuvervuiler, maar niet de enige.”

Heeft Klunder de afgelopen jaren dan een heilloze missie gevoerd met haar onderzoek? Ze heeft goede hoop dat haar onderzoek zal worden toegepast. “Duurzaam bouwen had lange tijd iets intuïtiefs. Mensen brachten argumenten naar voren die nooit waren onderzocht. Dat is nu voor een groot deel wel gedaan.” (RV)