Plastic soep als brain food

Dag 50-milliliter-stuiterfles, dag bananenzak. Dag boodschappentasje en gebruikt condoom. Dag doosje daglenzen, dag speelgoedverpakking. Allemaal in één dag zo de prullenbak in. En dat is nog niks. Als we de Verenigde Naties moeten geloven, verbruikt de gemiddelde mens 140 kilo plastic per jaar. “Plastic is ontworpen om voor altijd mee te gaan, maar wordt in de meeste gevallen eenmalig gebruikt”, stelt maritiem bioloog en plastic-soepontdekker Charles Moore. Sterker nog: volgens zijn stichting gooien we de helft van het plastic dat op ons consumptiepad komt, binnen een kwartier weer weg. Natuurlijk, een deel daarvan wordt gerecycled. Maar een ander groot deel – zo’n 6,4 miljoen ton – belandt in onze wereldzeeën. Resultaat: in elke vierkante kilometer oceaan, drijven gemiddeld achttienduizend stukken plastic rond. Plastic soep, dus. 

Moore ontdekte dat in totaal vijf ronde afvalgebieden in de oceanen drijven. Gyres, heten ze, waarin het afval zich verzamelt onder invloed van stromingen, wind en de rotatie van de aarde. De gyre in de Stille Oceaan alleen al zou twee keer zo groot zijn als de Verenigde Staten. Tijd voor actie, dat mag duidelijk zijn. Want wat niet wordt opgegeten door zeedieren en vogels en zo in onze voedselketen belandt, spoelt uiteindelijk aan. Niet dat dát direct leidt tot de grootste milieuramp ooit, maar de tsunami in Japan wel, waarschuwt Moore. “Een enorme hoop puin van de aardbeving en tsunami daar zet sneller dan verwacht koers naar Hawaï. Maar liefst twintig ton aan meubels, koelkasten en andere rommel bereikt in december de Midway Eilanden in de Stille Oceaan – voor een groot deel natuurreservaat.” Daarna zou het puin binnen twee jaar de kust van Hawaï moeten bereiken, en een jaar daarna de kust van Californië. En dan maar hopen dat het niet radioactief is.

Goed, actie dus. Op 1 mei 2012 vertrekt een expeditie naar het drijvende afval uit Japan om data te verzamelen. Ondertussen mag de mens wel wat bewuster gemaakt worden, en dat moet gebeuren tijdens de landelijke Plastic Soep Driedaagse. Het klinkt als een kunstzinnig culinair evenement, maar er valt weinig te lachen: het gaat in feite over strategie en innovatie. Tussen evenementen door het hele land staan debatten in Delft gepland. Een ‘innovatief hightech debat’ in het DelfTechPark tussen industrie en wetenschap bijvoorbeeld, over hoe je plastic afval kunt afvangen in riviermondingen voordat het in zee terechtkomt. Of een Innovation Lab, waarin drie teams young scientists, young industrials en young internationals onderzoeken hoe je een sterk vervuilde rivier kunt schoonmaken op zo’n manier dat het nog economisch winstgevend is ook.



Ondertussen organiseert de Plastic Soup Foundation allerlei acties om mensen wereldwijd bewust te maken van de ‘meest onzichtbare en grootste afvalverzamelingen ter wereld’. Flashmobs bijvoorbeeld. Of Plastic Breakfasts op basisscholen, waarbij een stormvogel wordt ontleed om zijn (plastic) maaginhoud te bekijken. Zo ook op een basisschool in Franeker, tijdens de Plastic Soep Driedaagse. Je kunt de mensheid tenslotte maar het best zo jong mogelijk confronteren met de gevolgen van plastic soep.



Je vraagt je af waarom de TU, al tijden bezig met de ontwikkeling van bioplastics en andere afbreekbare materialen, niet betrokken is bij een congres als dit. Maar het doel is dan ook meer bewustwording dan nog meer onderzoek. Verbeter de wereld, begin bij jezelf – dat idee. Eenmalig is schandalig. Dus neem je eigen stoffen boodschappentas mee, stop je tomaten niet in een zakje, gebruik een thermosbeker in plaats van plastic cup uit de automaat en koop geen producten met polyetheen microbeads. En blijf vooral kritisch nadenken. Want die eenmalig gebruikte condoom, die voorkomt natuurlijk uiteindelijk een hoop extra vervuiling. 



Plastic Soep Driedaagse, tot en met vrijdag 2  december. www.plasticsoupfoundation.org

Het geld komt van het ministerie van Onderwijs Cultuur en Wetenschappen. Dat kende kort voor Kerstmis voor kennisvalorisatie 25 miljoen euro toe aan de universiteiten van Delft, Twente, Tilburg, Wageningen en Utrecht.

Bloei
Volgens Marco Waas, projectleider van de landelijke werkgroep valorisatie en decaan van 3mE, is de toekenning van de miljoenen een wijs besluit omdat eerder gedane investeringen nu tot bloei kunnen komen en de kans om ‘Nederland naar de top van Europa te brengen weer een stapje dichterbij komt’.

Kennisexploitatie
De TU werkt in Technosprong samen met de Rabobank, YES!Delft, de gemeente Delft, Roland Berger Strategy Consultants, Excellerator, Exact Software, Delft Top Tech en Technet. Met het geld wil Technosprong enkele lopende projecten uit het eerder succesvolle Subsidieprogramma KennisExploitatie voortzetten. Ook worden enkele nieuwe initiatieven opgestart.

Regionale economie
De subsidie aan Techynosprong wordt vooral gebruikt voor het versterken van de regionale economie en het verstevigen van de samenwerking tussen kennisinstellingen en bedrijven. Een van de nieuwe initiatieven is het oprichten van een investeringsfonds voor kansrijke concepten, het ‘proof of concept fonds’, dat creatieve starters moet helpen hun idee verder te ontwikkelen.

Leningen
Het succesrijke concept ‘preseed leningen’ wordt vortgezet. Met die leningen kunnen ondernemers vanuit de TU Delft een neiuw bedrijf starten binnen YES!Delft. Verder komt er een onderzoek naar het oprichten van een netwerk van technostarters, regionale bedrijven uit het midden- en kleinbedrijf en grote multinationals. Dat kan leiden tot een Business Innovation Link Delft (BuILD)