Ongeschreven regels

Begonnen met een slide van een vrouwelijke Perzische ruiter, volgden al snel uitspraken over cultuur in de diverse stadia van
cross-culturele samenwerking. Van ‘Nonsens!’(ontkenning van de verschillen) via minimalisatie en defensie (‘Mijn cultuur is beter’) en acceptatie tot aanpassing.

“Als een groep uit twee subgroepen bestaat, moet je daarvan op de hoogte zijn, maar er niet over praten”, adviseerde Hofstede. “Benadruk de gemeenschappelijkheden.” Zijn levendige betoog leek af en toe wat te veel op docenten gericht. “Maar cultuur is ook een verborgen invloed, in het bijzonder onder stress. Dus colleges zonder stress. En docenten: werk aan je crossculturele vaardigheden!”

Maar wat is een cultuur eigenlijk? Volgens de Wageningse bioloog, onder meer bekend van de bestseller ‘Allemaal Andersdenkenden’, wordt die gevormd door de ongeschreven regels van het sociale spel. “In Engeland bijvoorbeeld ga je aan de linkerkant van de lift staan als je wilt instappen. In Nederland is dat anders. Met dit Nederlandse gedrag laat je in Engeland zien dat je niet bij de groep hoort. Docenten, zorg daarom voor één moraal in je klas!”
Zo niet, dan scheert een groep alle anderen als ‘outsiders’ over een kam en vergeeft deze alleen ‘insiders’ overtredingen van de ongeschreven regels. Wat Nederlandse studenten volgens crosscultureel onderzoek op de TU vooral Chinezen maar weinig vergeven, is hun matige beheersing van het Engels. Volgens Hofstede komt dat vooral door hun afwijkende accent. Zodra je daar aan gewend bent, vindt hij, zijn ze gewoon verstaanbaar en op dat punt dus niet zo anders dan Nederlandse studenten.

Buitenlanders blijken het moeilijk te vinden om zich aan te passen op de TU Delft. Oorzaak daarvan is volgens Hofstede de vage hiërarchie op de universiteit, wat weer te maken heeft met de egalitaire Nederlandse bedrijfscultuur. In veel landen is de hiërarchie sterker, wat meer duidelijkheid geeft.

Dat Hofstede zelf moeite heeft om eenheid in een groep te bewaren, blijkt halverwege de lezing. Steeds meer mensen verlaten de zaal om niet meer terug te keren.

“We proposed a minister for energy & environment four years ago. Then it didn’t work out, but this time it might”, says professor Tim van der Hagen, president of the Delft Research Institute on Energy. “Emissions reduction is a serious problem that needs a long-term strategy. We need to calculate back from 2050 to the present, in order to determine the allowed emissions. I think we will get a scare. Just screwing in energy-efficient light bulbs won’t be enough. A change in lifestyle is unavoidable.”
The professor sketches the need to switch over from ‘dirty’ fossil energy getting dirtier and more expensive with time to emission-free sustainable energy, which is getting cheaper all the time because of the economies of scale. The difficulty with this transition is in not endangering the position of the national economy. Van der Hagen therefore argues that we need to install one or two additional nuclear plants to safeguard cheap energy production during the transition to renewable energy sources.
As a minister he would immediately ban all burning of fossil fuels without CO2 capture and storage. “Power plants should not merely be ‘capture-ready’. They should capture and store CO2. As long as CCS (Carbon Capture and Storage) is not operational, they cannot produce.” Van der Hagen would opt for one nuclear plant of the third generation, like the EPR (European Pressurized Reactor) that is under construction in Finland, and a demonstration plant featuring an inherently safe pebble-bed reactor. That would offer opportunities to develop knowledge about this new technology. Other important domains of research are solar and wind power, and second-generation biofuels. An additional billion euro per year should be invested in it to make sustainable energy affordable enough for the energy transition to occur, says the next minister for energy and economy. 

Begonnen met een slide van een vrouwelijke Perzische ruiter, volgden al snel uitspraken over cultuur in de diverse stadia van cross-culturele samenwerking. Van ‘Nonsens!’(ontkenning van de verschillen) via minimalisatie en defensie (‘Mijn cultuur is beter’) en acceptatie tot aanpassing.

“Als een groep uit twee subgroepen bestaat, moet je daarvan op de hoogte zijn, maar er niet over praten”, adviseerde Hofstede. “Benadruk de gemeenschappelijkheden.” Zijn levendige betoog leek af en toe wat te veel op docenten gericht. “Maar cultuur is ook een verborgen invloed, in het bijzonder onder stress. Dus colleges zonder stress. En docenten: werk aan je crossculturele vaardigheden!”

Maar wat is een cultuur eigenlijk? Volgens de Wageningse bioloog, onder meer bekend van de bestseller ‘Allemaal Andersdenkenden’, wordt die gevormd door de ongeschreven regels van het sociale spel. “In Engeland bijvoorbeeld ga je aan de linkerkant van de lift staan als je wilt instappen. In Nederland is dat anders. Met dit Nederlandse gedrag laat je in Engeland zien dat je niet bij de groep hoort. Docenten, zorg daarom voor één moraal in je klas!”
Zo niet, dan scheert een groep alle anderen als ‘outsiders’ over een kam en vergeeft deze alleen ‘insiders’ overtredingen van de ongeschreven regels. Wat Nederlandse studenten volgens crosscultureel onderzoek op de TU vooral Chinezen maar weinig vergeven, is hun matige beheersing van het Engels. Volgens Hofstede komt dat vooral door hun afwijkende accent. Zodra je daar aan gewend bent, vindt hij, zijn ze gewoon verstaanbaar en op dat punt dus niet zo anders dan Nederlandse studenten.

Buitenlanders blijken het moeilijk te vinden om zich aan te passen op de TU Delft. Oorzaak daarvan is volgens Hofstede de vage hiërarchie op de universiteit, wat weer te maken heeft met de egalitaire Nederlandse bedrijfscultuur. In veel landen is de hiërarchie sterker, wat meer duidelijkheid geeft.

Dat Hofstede zelf moeite heeft om eenheid in een groep te bewaren, blijkt halverwege de lezing. Steeds meer mensen verlaten de zaal om niet meer terug te keren.