Als iemand aan een medische adviescommissie deelneemt, komen eventuele belangen voortaan op internet te staan. Dat volgt uit de nieuwe ‘code’ van wetenschappelijke instituten, zorgverzekeraars en patiëntenverenigingen.
De code moet de schijn van belangenverstrengeling voorkomen. Zeker in specialistische onderzoeksgebieden is het voor deskundigen nauwelijks mogelijk om niemand te kennen en nergens bij betrokken te zijn. Dat hoeft geen bezwaar te zijn, zolang eventuele relaties en financiële belangen duidelijk zijn, aldus de toelichting.
“Voorheen lieten we leden van onze adviesraden al wel een verklaring ondertekenen over hun eventuele belangen”, zegt een woordvoerder van de Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen, die de code samen met de Gezondheidsraad en de KNMG opstelde. “Maar we zullen die voortaan ook op onze website zetten.”
Leden van zulke commissies moeten vanaf nu ook vertellen of hun reputatie misschien op het spel staat. Kunnen zij met hun advies hun eigen reputatie vergroten of beschermen? Daarvan kan sprake van zijn als iemand bijvoorbeeld het boegbeeld van een patiëntenvereniging of beroepsgroep is.
De code schrijft ook voor dat de belangen van de commissieleden bij de eerste bijeenkomst besproken moeten worden. Dat zorgt ervoor dat iedereen van elkaars belangen op de hoogte is. “Bovendien kan iemand dan bepaalde nevenwerkzaamheden noemen waarvan andere leden denken: dat is waar ook, dat geldt ook voor mij”, aldus een woordvoerder van de Gezondheidsraad.
Tussen de ondertekenaars staan behalve wetenschappelijke instituten en medische beroepsverenigingen ook de samenwerkende ouder- en patiëntenverenigingen en Zorgverzekeraars Nederland.
Volgens SP-kamerlid Jasper van Dijk is het niet meer dan logisch dat de regering inzage in de declaraties afdwingt. “Iedereen heeft er recht op om te weten wat er met belastinggeld gebeurt.” Als blijkt dat geld verkeerd is besteed, moet het worden terugbetaald, vindt hij.
De meeste hogescholen hoeven hun declaraties momenteel niet openbaar te maken. Vanwege hun christelijke achtergrond hebben bijna allemaal een bijzondere grondslag volgens artikel 23 van de Grondwet, en vallen daarom niet onder de Wet openbaarheid van bestuur (WOB). Hetzelfde geldt voor enkele universiteiten, waaronder de Radboud Universiteit Nijmegen, de Vrije Universiteit Amsterdam en de Universiteit van Tilburg.
Regeringspartijen CDA en VVD stemden tegen de motie. Niettemin zei staatssecretaris Zijlstra vorige week dat “de vrijheid van onderwijs niet misbruikt mag worden om verantwoording van besteding van publiek geld moeilijk te maken”. Hij wil daarover nadenken als de Onderwijsinspectie haar onderzoek naar het declaratiegedrag van oud-bestuurders van Hogeschool Inholland heeft afgerond.
De Tweede Kamer nam donderdag eveneens een motie aan waarin het kabinet wordt verzocht “alles op alles te zetten” om de vertrekpremies van het vorige Inholland-bestuur – enkele tonnen in totaal – terug te vorderen en te investeren in het onderwijs.
Comments are closed.