Nieuwe Delta zoekt brede ingenieurs

De openingsbijeenkomst van het Delft Infrastructures & Mobility Intitiative DIMI op woensdag 4 februari stond in het teken van het nieuwe Deltaprogramma. Voorzitter Prof. Han Meyer (BK) zei dat het geld voor De Nieuwe Deltawerken liefst slim geïnvesteerd moet worden in projecten met meer functies dan alleen het water te weren. Dicht in de buurt zijn de multifunctionele zeewering in Katwijk, de Zandmotor en de kier van de Haringvlietdam voorbeelden van dat nieuwe denken.

Vroeger was het eenvoudig. Na de overstroming van 1953 gold eigenlijk alleen het verbeteren van de veiligheid. Dat resulteerde in een daadkrachtig plan en een kustverdediging die wereldwijd bewondering oogstte: de Deltawerken.

Anderhalve generatie later constateert ir. Marius Brants, werkzaam bij het wereld natuurfonds WWF, dat de Deltawerken weliswaar veiligheid boden, maar dat ze de natuurlijke dynamiek van het gebied, in casu De Zeeuwse wateren, hebben gestopt. Eerder was dat al het geval met het IJsselmeer toen die door de Afsluitdijk (1932) afgesneden werd van de Waddenzee.

Brants zou daarom graag een bredere orientatie zien dan alleen de focus op veiligheid. Die nieuwe aanpak vereist volgens hem (eco)systeemdenken, toekomstgericht denken en flexibel denken.

Meyer steunt hem daarbij als hij in herinering roept dat aannamen uit het Deltaplan uit de jaren ’60 naderhand zijn bijgesteld. Er bleek minder industrieterrein nodig door innovaties in de procestechniek, er kwamen geen 20 miljoen Nederlanders maar 16 miljoen en natuur & milieu kwamen hoger op de agenda.

Flexibiliteit en planning lijken met elkaar in tegenspraak, net als ruimte voor de natuur en veiligheid dat lijken te zijn. Maar dat is oud denken. Het toverwoord van de moderne benadering is ’adaptieve planvorming’. Uitgangspunten daarbij zijn de mogelijkheden van een gebied en de wensen van de bewoners.

Meyer zegt daarover: „Ontwerp op grote en microschaal vereisen een specialistische en interdisciplinaire aanpak die bovendien tijdsbestendig is.”

Het moderne deltawerken vindt plaats in een kaleidoscopische omgeving van instellingen, instanties, instituten en initiatieven die in dialoog met de burgers, overheden en bedrijfsleven lijnen uitzetten naar de toekomst, maar daarbinnen ruimte laten voor latere aanpassingen. Het complexe overleg lijkt goed ondersteund te worden door een serious game met de naam DENVIS (Delta Envisioning Support System ).

Wie dat nog wat vaag vindt, wordt wellicht gerustgesteld door het boek Nieuwe perspectieve voor een verstedelijkte Delta dat Han Meyer schreef na twee jaar onderzoek over het gebied tussen Rotterdam en Antwerpen in het kader van ’Integrated Planning and Design in the Delta’ (IPDD). Meyer laat erin zien toont hoe natuur, veilige leefomgeving en goed bereikbare havens en industrieterreinen in samenhang ontwikkeld kunnen worden.

Dat integrale en toekomstbestendige deltadenken zou zomaar een nieuw exportproduct kunnen worden in een wereld waar steeds meer mensen naar steden trekken en veel steden zich in rivierdelta’s bevinden, stelde rector Luyben in zijn bijdrage aan de middag. Voor de ingenieursopleiding betekent dat wat hij omschrijft als een ’punaisevormige’ ingenieur; iemand met voldoende diepgang om internationaal in de top van de vakdisciplines mee te draaien, maar die daarenboven geleerd heeft dwarsverbindingen te leggen met ander specialismen. Interdisciplinaire onderzoeksinstituten en breed toegankelijke minors bieden studenten de mogelijkheid zich ook in de breedte te ontwikkelen, aldus Luyben.

DIMI laat meer van zich horen dit jaar. Er volgen nog bijeenkomsten over bouwen met de natuur (maart), nieuwe stormvloedkeringen (april) en duurzame havens (mei). In het najaar sluit DIMI de tour af met een internationaal congres.

–> lees ook het interview met Han Meyer in Delta 11, 9 februari 2015.

Summary van oudere versie Nieuwe perspectieven voor een verstedelijkte delta