Hogescholen en universiteiten krijgen op termijn 59 miljoen euro minder bekostiging, staat in de Voorjaarsnota. Het is een van de nieuwe bezuinigingen op onderwijs en onderzoek.
(Foto: Justyna Botor)
Op Goede Vrijdag heeft het kabinet de Voorjaarsnota naar buiten gebracht, nadat de vier regeringspartijen ruim 24 uur achter elkaar hadden onderhandeld. De uitkomst voor het onderwijs en onderzoek: nieuwe bezuinigingen.
De instellingen krijgen bijvoorbeeld minder geld om de inflatie op te vangen. Deze korting op de ‘loon- en prijsbijstelling’ geldt voor alle ministeries. Maar er zijn ook gerichte bezuinigingen aangekondigd.
25 miljoen voor wetenschap
Afgelopen december sloten PVV, VVD, NSC en BBB een deal met vier oppositiepartijen om de bezuinigingen te verzachten. Een van de afspraken was dat de wetenschap er vier keer 25 miljoen euro per jaar bij krijgt.
Dit wetenschapsgeld haalt het kabinet deels uit het funderend onderwijs weg: een verbetering van het curriculum wordt uitgesteld. De rest van het geld is een sigaar uit eigen doos. Het komt uit een potje (studievoorschotmiddelen) dat al wél voor het hoger onderwijs was gereserveerd maar nog geen vastgelegde bestemming had.
Ov-vergoeding buitenland
In de voorjaarsnota staat bovendien een regelrechte bezuiniging op de bekostiging van het hoger onderwijs van 59 miljoen euro vanaf 2030. Dit jaar gaat het om twee miljoen, volgend jaar om 24 miljoen en zo loopt het op.
Deze bezuiniging komt deels in de plaats van een andere. De regering wilde voor Nederlandse studenten in het buitenland de vergoeding voor de ov-kaart schrappen. (Wie over de grens studeert, heeft niets aan een Nederlandse ov-kaart en kan in plaats daarvan een maandelijkse bedrag op de bankrekening krijgen.)
Die bezuiniging gaat niet door, want die blijkt juridisch niet houdbaar. Met andere woorden, iemand kan een rechtszaak aanspannen en dan is de kans groot dat het kabinet die vergoeding toch overeind moet houden. Dat is dus een financiële tegenvaller – en daar moet het onderwijs voor bloeden.
Ook de verbetering van de cyberveiligheid (technisch: het invoeren van de NIS2-richtlijn) wordt deels op het onderwijs afgewenteld. Voor andere ministeries waren deze kosten al bekend, voor OCW nog niet.
Aantallen studenten
Tegenvallers zijn er vaker in de Voorjaarsnota, maar soms is het juist goed nieuws. Hbo-studenten behalen sneller hun diploma dan verwacht, staat in deze voorjaarsnota. Dat is voor iedereen fijn, alleen veranderen hun basisbeurs, aanvullende beurs en ov-studentenkaart eerder dan voorzien in een gift. De overheid moet dus sneller voor hen ‘betalen’.
24 april: staking op de TU
Op donderdag 24 april organiseren studenten en medewerkers van de TU een gezamenlijke staking uit protest tegen de aangekondigde bezuinigingen op het hoger onderwijs. Door het werk die dag neer te leggen, willen zij hun zorgen uiten en de druk op de regering vergroten om deze maatregelen te heroverwegen.
De stakingsdag start op de campus van de universiteit en zal rond het middaguur overgaan in een protestmars richting treinstation Delft. Gedurende de dag worden er diverse activiteiten georganiseerd.
De actie in Delft maakt deel uit van een bredere ‘estafettestaking’, waarbij medewerkers en studenten van verschillende Nederlandse universiteiten op opeenvolgende dagen protesteren. Eerder deze maand voerden onder meer Amsterdam, Rotterdam, Tilburg, Wageningen, Maastricht en Eindhoven actie. De TU sluit de reeks af op 24 april.
- Wil je mee in actie komen? Meld je dan aan via de website van de vakbond FNV.
- Het volledige programma vind je hier.
- Het college van bestuur van de TU steunt de staking. Wil je meer weten over jouw rechten en plichten als student of medewerker? Lees dan dit intranetbericht.
Een andere ‘tegenvaller’ voor de schatkist is het aantal studenten in het hbo: de krimp slaat kennelijk minder hard toe, want de verwachte studentenaantallen zijn naar boven bijgesteld. Op termijn kost dit 96,8 miljoen euro extra.
De universiteiten kunnen juist minder geld tegemoet zien doordat het aantal Nederlandse studenten in het wetenschappelijk onderwijs kleiner blijkt dan gedacht: het scheelt op termijn 40 miljoen euro per jaar.
In de studiefinanciering heeft het ministerie dit jaar, om allerlei redenen, een tegenvaller van 94 miljoen euro. Maar op de lange termijn is er juist een meevaller van 36 miljoen euro doordat minder studenten studiefinanciering aanvragen en de aanvullende beurs meestal lager uitvalt dan geraamd. Ook blijken studenten minder met het openbaar vervoer te reizen, zodat de ov-studentenkaart goedkoper is geworden.
Reacties
Voorzitter Caspar van den Berg van universiteitenvereniging UNL noemt de nieuwe bezuinigingen “schadelijk voor het onderwijs en daarmee schadelijk voor de toekomst van Nederland”.
De Algemene Onderwijsbond is ronduit woedend. Voorzitter Thijs Roovers vergelijkt de bezuinigingen met “snoep stelen van een kind”, nu het kabinet geld weghaalt bij de kansen van kwetsbare leerlingen in het voortgezet onderwijs.
De Vereniging Hogescholen heeft nog niet gereageerd op de Voorjaarsnota.
HOP, Bas Belleman

Heb je een vraag of opmerking over dit artikel?
redactie@hogeronderwijspersbureau.nl
Comments are closed.