Onderwijs

‘Niet het duizendste koffiezetapparaat ontwerpen’

De Wereldbank loofde onlangs een prijs uit van 175 duizend dollar voor een distributieplan voor lampen op zonne-energie in Cambodja. Stephen Boom (28) maakte voor zijn afstuderen bij industrieel ontwerpen het ontwerp van de lamp, de ‘Ankor Light’.

Hadden Cambodjanen geen licht?

“In de grote steden wel, daar is elektriciteit. Maar 90 procent van de Cambodjaanse huishoudens, vooral op het platteland, moet zich behelpen met gevaarlijke en slechte kerosinelampen of met tl-lichten die zijn aangesloten op een autoaccu. Het opladen van deze accu’s is erg duur en omdat ze niet op de juiste manier worden gebruikt, moeten vaak een nieuwe worden aangeschaft. Ook gebruikt men de energie liever voor de tv dan voor licht. Mijn lantaarn werkt op zonne-energie, en zon is er genoeg in Cambodja.”

Maar is zonne-energie niet juist duur?

“In het Westen wel, vergeleken met ‘gewone’ elektriciteit. Maar daar hoeft zonne-energie in Cambodja niet mee te concurreren, want ‘gewone’ elektriciteit hebben de meeste mensen immers niet. Vooral de aanschaf van het zonnepaneel is duur. Door de lamp slim te ontwerpen, verbruikt hij weinig energie. Zo kan ik het zonnepaneel zo klein, en de lamp zo goedkoop mogelijk houden.”

Wat is er zo slim bedacht aan de lamp?

“In het begin van mijn onderzoek ben ik in Cambodja met een tolk op een brommertje bij de mensen langsgegaan. Ze wilden een lamp om een ruimte te verlichten, maar ook sterker licht om bijvoorbeeld bij te lezen of om mee te schijnen als ze ’s nachts naar het toilet buiten moeten lopen. Dus ik heb een multifunctionele lamp ontworpen. Op momenten dat men meer licht nodig heeft, is niet meer energie nodig. Je moet alleen de kap die erop zit omdraaien en de reflecterende laag die daarin zit, bundelt het licht zodat de lichtsterkte toeneemt. Het mooie is, dat de hele lamp lokaal kan worden gemaakt.”

De prijs van de Wereldbank is voor het distributieplan van de lamp. Hoe zit dat in elkaar?

“Ik deed mijn afstuderen in opdracht van Kamworks, een Nederlands bedrijf in producten op zonne-energie. Dat bedacht een plan om de Ankor Light in Cambodja te maken en op de markt te brengen. De productie en de verkoop van de lamp geven werkgelegenheid aan oudere weeskinderen, die in Cambodja verder nauwelijks kansen hebben.”

Is de lamp ook geschikt voor andere landen?

“Ja. Maar zowel de naam als de vorm van de lamp zijn gebaseerd op de beroemde Ankor-tempels in Cambodja, dus die moet je dan veranderen. Door de eenvoudige techniek, is dat vrij gemakkelijk. Het zou mooi zijn als we op deze manier nog meer mensen kunnen helpen. Daarvoor ben ik ontwerper geworden, en niet om het duizendste koffieapparaat te ontwerpen.”

Stephen Boom. (Foto: Hans Stakelbeek/FMAX)

Hadden Cambodjanen geen licht?

“In de grote steden wel, daar is elektriciteit. Maar 90 procent van de Cambodjaanse huishoudens, vooral op het platteland, moet zich behelpen met gevaarlijke en slechte kerosinelampen of met tl-lichten die zijn aangesloten op een autoaccu. Het opladen van deze accu’s is erg duur en omdat ze niet op de juiste manier worden gebruikt, moeten vaak een nieuwe worden aangeschaft. Ook gebruikt men de energie liever voor de tv dan voor licht. Mijn lantaarn werkt op zonne-energie, en zon is er genoeg in Cambodja.”

Maar is zonne-energie niet juist duur?

“In het Westen wel, vergeleken met ‘gewone’ elektriciteit. Maar daar hoeft zonne-energie in Cambodja niet mee te concurreren, want ‘gewone’ elektriciteit hebben de meeste mensen immers niet. Vooral de aanschaf van het zonnepaneel is duur. Door de lamp slim te ontwerpen, verbruikt hij weinig energie. Zo kan ik het zonnepaneel zo klein, en de lamp zo goedkoop mogelijk houden.”

Wat is er zo slim bedacht aan de lamp?

“In het begin van mijn onderzoek ben ik in Cambodja met een tolk op een brommertje bij de mensen langsgegaan. Ze wilden een lamp om een ruimte te verlichten, maar ook sterker licht om bijvoorbeeld bij te lezen of om mee te schijnen als ze ’s nachts naar het toilet buiten moeten lopen. Dus ik heb een multifunctionele lamp ontworpen. Op momenten dat men meer licht nodig heeft, is niet meer energie nodig. Je moet alleen de kap die erop zit omdraaien en de reflecterende laag die daarin zit, bundelt het licht zodat de lichtsterkte toeneemt. Het mooie is, dat de hele lamp lokaal kan worden gemaakt.”

De prijs van de Wereldbank is voor het distributieplan van de lamp. Hoe zit dat in elkaar?

“Ik deed mijn afstuderen in opdracht van Kamworks, een Nederlands bedrijf in producten op zonne-energie. Dat bedacht een plan om de Ankor Light in Cambodja te maken en op de markt te brengen. De productie en de verkoop van de lamp geven werkgelegenheid aan oudere weeskinderen, die in Cambodja verder nauwelijks kansen hebben.”

Is de lamp ook geschikt voor andere landen?

“Ja. Maar zowel de naam als de vorm van de lamp zijn gebaseerd op de beroemde Ankor-tempels in Cambodja, dus die moet je dan veranderen. Door de eenvoudige techniek, is dat vrij gemakkelijk. Het zou mooi zijn als we op deze manier nog meer mensen kunnen helpen. Daarvoor ben ik ontwerper geworden, en niet om het duizendste koffieapparaat te ontwerpen.”

Stephen Boom. (Foto: Hans Stakelbeek/FMAX)

Redacteur Redactie

Heb je een vraag of opmerking over dit artikel?

delta@tudelft.nl

Comments are closed.