Nederlanders verdeeld over corona-app

“Zelden zag ik mensen zo sterk verschillen van mening over een onderwerp”, zegt dr. Niek Mouter van de faculteit Techniek, Bestuur en Management. Hij onderzocht met collega’s van de Universiteit Maastricht en de VU Amsterdam hoe mensen tegen tracking-and-tracing corona-apps kijken.

Om de verspreiding van het coronavirus te bestrijden, werkt de Nederlandse overheid aan een tracking-and-tracing app. Het kabinet streeft ernaar dat minimaal 60% van de Nederlanders de corona-app installeert. Of dit ook daadwerkelijk zal gebeuren, hangt in belangrijke mate af van de voorkeuren van de potentiële gebruikers van de app.

Om de voorkeuren te onderzoeken, zetten de onderzoekers een keuze-experiment op. Aan een willekeurig getrokken steekproef van 926 Nederlanders werden zestien verschillende varianten van de app voorgelegd. Deelnemers werd vervolgens gevraagd welke app zij liever zouden installeren, en of zij het programma waar hun voorkeur naar uitging ook daadwerkelijk zouden installeren.

Tegen wegens privacy-issues

Ongeveer een derde is pertinent tegen welke vorm dan ook, voornamelijk wegens privacy-issues, een derde is sterk voorstander en een even grote groep twijfelt.

“Binnen de groep twijfelaars zag je dat sommigen zo’n app alleen zien zitten als de GGD op de hoogte wordt gesteld van een mogelijk besmettingsgevaar.” Veel van deze mensen vinden bovendien dat winkels en horeca, mensen mogen weigeren die de app niet op hun telefoon hebben staan.

‘Mensen zijn om zeer verschillende redenen voor of tegen’

“Anderen zouden de app juist installeren als ze ervan op aan kunnen dat de GGD juist niet wordt geïnformeerd. Mensen zijn om zeer verschillende redenen voor of tegen. Dat was erg opvallend aan dit onderzoek.”

De cijfers in ogenschouw nemend, lijkt het onwaarschijnlijk dat 60% van de Nederlanders de (toekomstige) corona-app installeert. Hoe erg is dat? “Als je een toekomstige pandemie in de kiem wilt smoren, dan is 60% vereist”, zegt Mouter. “Maar ook bij een lager percentage deelnemers kan zo’n app helpen om de pandemie in te dammen.” 

Sommige deelnemers zouden de app liever vandaag dan morgen installeren. Zij zien het als een effectief middel om het coronavirus in te dammen en om zoveel mogelijk besmettingen te voorkomen. Ook zijn er deelnemers die de app zouden installeren om mensen met een kwetsbare gezondheid te beschermen. Deelnemers die opmerkten de app te zullen installeren zeiden bijvoorbeeld:

• “Ik wil dat Covid-19 stopt en heb er alles voor over dat verdere verspreiding wordt tegengegaan.” 
•  “Ik ben mantelzorger en wil geen anderen, kwetsbaren, besmetten. Dat is dan ook de grootste reden dat ik zo’n app wil instaleren.”

Tegenstanders vinden dat de app een te zware inbreuk is op hun privacy:

• “Dit systeem geeft mij het gevoel als een hond aan de ketting.”
•  “Het belangrijkste vind ik privacy. Dat kan nooit 100 procent gegarandeerd worden. Zeker niet als je gegevens gedeeld worden met de GGD.”

De onderzoekers adviseren om bij de introductie van de app zo duidelijk mogelijk te communiceren hoe de app precies werkt en waarom bepaalde beleidskeuzes zijn gemaakt.

• De resultaten van het keuze-experiment zijn hier te raadplegen.