Nederland recyclet er lustig op los

Jaarlijks produceren Nederlanders 26 miljoen ton bouwafval. Ter vergelijking, in 1980 was dit nog 6 miljoen ton.

Prof.Dipl-Ing. Udo Boin van de sectie grondstoffentechnologie heeft net onderzocht hoe veel aluminium nu uit gesloopte gebouwen gerecycled wordt. ,,In gebouwen in Europa zit meer dan 13 miljoen ton aluminium verwerkt”, zegt Boin. ,,Dat is meer dan de jaarlijkse wereldproductie en dus reden voor de Europese Aluminium Associatie om ons een onderzoek te laten doen.”

Boin ging daarom met zijn sectie in slooppanden kijken in zes Europese landen, waaronder Nederland. ,,Het was een enorm snelle klus”, zegt hij. ,,Zo hadden we bij een gebouw in Frankfurt maar een dag de tijd om ons voor te bereiden. We informeerden bij slopers waar gebouwen tegen de vlakte zouden gaan en moesten dan soms naar een gebouw rennen, voor ze met de kogel in actie kwamen.”

Met hulp van de architect, en van bouwtekeningen als deze nog beschikbaar waren, maakte Boin een schatting van de totale massa van het slooppand. Vervolgens ging hij met zijn groep het gebouw in om te kijken hoe veel aluminium was verwerkt in bijvoorbeeld deurkrukken, raamlijsten en isolatiepijpen.

,,We hebben een rekenmodel ontwikkeld om te schatten hoe veel stukjes aluminium per kuub sloopafval aanwezig is”, zegt Boin. ,,Vervolgens keken we hoe veel aluminium er door een recyclebedrijf naderhand werd teruggewonnen.”

Het percentage bleek veel hoger dan verwacht. ,,In Nederland bijna 95 procent”, zegt Boin. ,,Wij hadden het 10 procent lager verwacht. Nederland is hierbij veruit koploper en de zuidelijke landen, zoals Spanje, lopen het meest achter. Dat heeft te maken met het feit dat een Spanjaard per inwoner vijf keer zo veel landoppervlak ter beschikking heeft. In Nederland is ruimtegebrek een drijvende kracht achter recycling.”

De grootste afvalstroom uit de bouw komt echter uit beton en metselwerk. ,,Daarvan komt jaarlijks 23 miljoen ton vrij”, zegt prof.dr.ir. Charles Hendriks. Als voorzitter van de Adviescommissie Bouwstoffen adviseert hij de overheid over milieuregels in de bouw. ,,Daarbij komt nog 3 miljoen ton hout en metaalafval. Over een paar jaar zal dit veel hoger zijn, omdat de komende jaren grote stedelijke vernieuwingsprojecten worden uitgevoerd.”

Vooral de recycling van cement uit beton loopt nog achter. ,,We zijn er in het lab wel in geslaagd om uit betonafval cement te winnen”, zegt Hendriks. ,,En het levert ook nog een betere kwaliteit cement, zonder grote korrels; die krijg je wel bij winning uit bijvoorbeeld de Pietersberg. Maar het is qua energie ontzettend kostbaar. Je moet zeven, malen en verwarmen. Daarom is het voor de markt niet aantrekkelijk om er op in te springen.”

Nederland scoort internationaal niettemin het hoogst op het hergebruik van bouwafval. 30 miljoen ton van de ongeveer 200 miljoen ton bouwmateriaal is gerecycled. Het grootste deel hiervan bestaat uit granulaten, gebroken sloopmateriaal. Een klein deel ervan is licht verontreinigde grond en industrieel afval.

Een promovendus van Hendriks, Weihong Xing van de sectie mechanica, materialen en constructies, ontwikkelt nu een methode om ook uit afval van een vuilverbrandingsinstallatie bouwmateriaal te maken. ,,Bij de afvalverbrandingsinstallatie AVI in Amsterdam-west is een proeffabriek gebouwd, waar we proberen bodemas, dat overblijft na verbranding van afval tot bouwmateriaal, te verwerken”, zegt Xing. ,,Daarvoor moet je de zware metalen eerst verwijderen.”

Hiervoor worden in de afgelopen december geopende proeffabriek kleine magneetjes van minder dan 6 millimeter gebruikt, een methode die bij aardwetenschappen is ontwikkeld. Xing test de bodemas die na scheiding overblijft op duurzaamheid als bouwmateriaal. ,,Ook de kosten zijn belangrijk”, zegt Xing. ,,Ik kijk nu of winning van bouwmateriaal uit verbrandingsas ook rendabel is.”

Een recyclingmethode moet rendabel zijn, wil een bedrijf er op inspringen. Dit principe zit ook achter de hoge recyclingsgraad van aluminium. ,,Het is rendabel om aluminium uit sloopmateriaal te halen”, zegt Udo Boin. ,,Als je iets wilt storten, kost het je veel geld als er metaal in zit. Aluminium is kostbaar materiaal dat makkelijk is te herwinnen. Je kunt het er met een simpele magneet uit halen.”

Jaarlijks produceren Nederlanders 26 miljoen ton bouwafval. Ter vergelijking, in 1980 was dit nog 6 miljoen ton.

Prof.Dipl-Ing. Udo Boin van de sectie grondstoffentechnologie heeft net onderzocht hoe veel aluminium nu uit gesloopte gebouwen gerecycled wordt. ,,In gebouwen in Europa zit meer dan 13 miljoen ton aluminium verwerkt”, zegt Boin. ,,Dat is meer dan de jaarlijkse wereldproductie en dus reden voor de Europese Aluminium Associatie om ons een onderzoek te laten doen.”

Boin ging daarom met zijn sectie in slooppanden kijken in zes Europese landen, waaronder Nederland. ,,Het was een enorm snelle klus”, zegt hij. ,,Zo hadden we bij een gebouw in Frankfurt maar een dag de tijd om ons voor te bereiden. We informeerden bij slopers waar gebouwen tegen de vlakte zouden gaan en moesten dan soms naar een gebouw rennen, voor ze met de kogel in actie kwamen.”

Met hulp van de architect, en van bouwtekeningen als deze nog beschikbaar waren, maakte Boin een schatting van de totale massa van het slooppand. Vervolgens ging hij met zijn groep het gebouw in om te kijken hoe veel aluminium was verwerkt in bijvoorbeeld deurkrukken, raamlijsten en isolatiepijpen.

,,We hebben een rekenmodel ontwikkeld om te schatten hoe veel stukjes aluminium per kuub sloopafval aanwezig is”, zegt Boin. ,,Vervolgens keken we hoe veel aluminium er door een recyclebedrijf naderhand werd teruggewonnen.”

Het percentage bleek veel hoger dan verwacht. ,,In Nederland bijna 95 procent”, zegt Boin. ,,Wij hadden het 10 procent lager verwacht. Nederland is hierbij veruit koploper en de zuidelijke landen, zoals Spanje, lopen het meest achter. Dat heeft te maken met het feit dat een Spanjaard per inwoner vijf keer zo veel landoppervlak ter beschikking heeft. In Nederland is ruimtegebrek een drijvende kracht achter recycling.”

De grootste afvalstroom uit de bouw komt echter uit beton en metselwerk. ,,Daarvan komt jaarlijks 23 miljoen ton vrij”, zegt prof.dr.ir. Charles Hendriks. Als voorzitter van de Adviescommissie Bouwstoffen adviseert hij de overheid over milieuregels in de bouw. ,,Daarbij komt nog 3 miljoen ton hout en metaalafval. Over een paar jaar zal dit veel hoger zijn, omdat de komende jaren grote stedelijke vernieuwingsprojecten worden uitgevoerd.”

Vooral de recycling van cement uit beton loopt nog achter. ,,We zijn er in het lab wel in geslaagd om uit betonafval cement te winnen”, zegt Hendriks. ,,En het levert ook nog een betere kwaliteit cement, zonder grote korrels; die krijg je wel bij winning uit bijvoorbeeld de Pietersberg. Maar het is qua energie ontzettend kostbaar. Je moet zeven, malen en verwarmen. Daarom is het voor de markt niet aantrekkelijk om er op in te springen.”

Nederland scoort internationaal niettemin het hoogst op het hergebruik van bouwafval. 30 miljoen ton van de ongeveer 200 miljoen ton bouwmateriaal is gerecycled. Het grootste deel hiervan bestaat uit granulaten, gebroken sloopmateriaal. Een klein deel ervan is licht verontreinigde grond en industrieel afval.

Een promovendus van Hendriks, Weihong Xing van de sectie mechanica, materialen en constructies, ontwikkelt nu een methode om ook uit afval van een vuilverbrandingsinstallatie bouwmateriaal te maken. ,,Bij de afvalverbrandingsinstallatie AVI in Amsterdam-west is een proeffabriek gebouwd, waar we proberen bodemas, dat overblijft na verbranding van afval tot bouwmateriaal, te verwerken”, zegt Xing. ,,Daarvoor moet je de zware metalen eerst verwijderen.”

Hiervoor worden in de afgelopen december geopende proeffabriek kleine magneetjes van minder dan 6 millimeter gebruikt, een methode die bij aardwetenschappen is ontwikkeld. Xing test de bodemas die na scheiding overblijft op duurzaamheid als bouwmateriaal. ,,Ook de kosten zijn belangrijk”, zegt Xing. ,,Ik kijk nu of winning van bouwmateriaal uit verbrandingsas ook rendabel is.”

Een recyclingmethode moet rendabel zijn, wil een bedrijf er op inspringen. Dit principe zit ook achter de hoge recyclingsgraad van aluminium. ,,Het is rendabel om aluminium uit sloopmateriaal te halen”, zegt Udo Boin. ,,Als je iets wilt storten, kost het je veel geld als er metaal in zit. Aluminium is kostbaar materiaal dat makkelijk is te herwinnen. Je kunt het er met een simpele magneet uit halen.”