Onderwijs

Natuurkundig vechter in de oppositie

Tweede-Kamerlid Diederik Samsom brult tegen ieder onrecht dat zich in en buiten onze maatschappij voordoet. Als nieuwe rebelse jongeling moet de voormalig Delftse natuurkundestudent de PvdA opschudden en van haar regenteske imago afhelpen.

Noem ‘honger’, de Derde Wereld of ‘verfoeilijke’ kernenergie, en Diederik Samsom steekt van wal met een idealistisch betoog. Alle onrecht in de wereld krijgt er met een rijke vocabulaire van langs, al heeft hij in debatten geleerd zijn uitspraken te matigen. Als vers Tweede-Kamerlid moet de voormalige milieuactivist zich namelijk hullen in de mantel der diplomatie.

Maar dan ligt er weer zo’n VVD-plan, en zit er een journalist tegenover hem, waarop de remmen weer los gaan. “De VVD heeft een amoreel plan over ontwikkelingshulp gelanceerd, waar de honden geen brood van lusten”, zegt Samsom, net teruggekeerd uit de bespreking over ontwikkelingssamenwerking. “De partij stelt dat omdat de helft van alle ontwikkelingshulp is mislukt, we ook maar de helft minder geld moeten sturen. Alsof je bij het gooien van ballen op de kermis in plaats van vier, maar twee ballen mag gooien, die dan alle twee raak moeten zijn.”

De voormalige actievoerder lijkt met deze uitspraken voor de oppositie geboren. “Het is inderdaad een betere overgang vanaf mijn baan bij Greenpeace, dan dat ik met de PvdA meteen in de regering was gekomen”, zegt Samsom. “Dan had ik waarschijnlijk meer moeite gehad met mijn functie. Maar in de tijd dat ik werd gevraagd om bij de PvdA te solliciteren, had iedereen zich erop ingesteld dat we zouden regeren, en niet dat de partij zou halveren.”

De PvdA was in een bezadigde slaap verzonken. Aan bevlogen mensen als Samsom de taak om de partij op te schudden. De timing van zijn verschijning in Den Haag kon niet beter. De week voor zijn sollicitatiegesprek met Wouter Bos, in februari 2001, kwam net nog een vernietigend artikel uit in M, het magazine van het NRC Handelsblad, over de fractiediscipline bij de PvdA. “De partij was toen al op zoek naar een nieuw geluid, en Bos was coming man, ook al was hij toen nog staatssecretaris van financiën”, zegt Samsom. “Ik had het M-artikel mee op gesprek genomen en heb het hem voor zijn neus gelegd. Wat is hiervan waar? vroeg ik hem en hij bevestigde dat de hele inhoud van het artikel klopte.”

Alles moest anders na de val van de PvdA na de dood van Pim Fortuyn. Als nieuweling in de partij mocht Samsom zich dan ook ongegeneerd als rebel gaan gedragen. “Ze hebben me niet gevraagd om gezellig een kop thee te drinken en verder mijn mond te houden”, beschrijft Samsom zijn rol. Inmiddels is volgens hem de ‘kadaverdiscipline’ wel uit de fractie verdwenen. “Er wordt nu door de partijleiding gesteld dat als ik mijn mond voorbij praat in de pers, ik het zelf maar moet oplossen. Ik durf wel te beweren dat het hier wat dat betreft nog nooit zo’n chaos is geweest.”

Volgens Samsom zijn nu de regeringspartijen precies geworden, wat de PvdA ooit was: monddood door de fractiediscipline. Hoewel hij in de oppositie natuurlijk makkelijk praten heeft. “Er is wel een wet die zegt dat het zetels kost als een regeringspartij zijn mond voorbij praat”, zegt Samsom. “Wat dat betreft heb ik me bij mijn komst in de Kamer ook vergist in de hardnekkige mechanismen die na 155 jaar politieke cultuur zijn ingesleten. Dat doorbreek je niet zomaar. Maar als wij weer in de regering zitten, mag je me erop aanspreken dat we niet weer in dezelfde fout zullen vervallen. Als ik daar niet meer in geloof zou ik moeten stoppen.”
Gotham City

‘Wij gaan het doorbreken’, is het credo van Samsom in Den Haag. Hij voegt wel toe dat hij niet een ‘democratisch Trotskist’ is, die onbezonnen doormarcheert richting een paradijselijk avondland. Want van een voormalige Delftse natuurkundestudent mag verwacht worden dat het aan redelijkheid niet ontbreekt.

Aan natuurkunde in Delft heeft hij overigens niets dan koude herinneringen. “Wat was dat een deceptie”, zegt hij. “Alleen al de faculteit was zo’n stoffige bende, met de ingang bij de vierde boom naar achteren in zo’n grijs gebouw. Het leek een unheimische plek uit de ‘Batman’-series, Gotham City. Ook de mensen waren stoffig. Ik voelde me er helemaal niet thuis.”

Samsom was een jaar geestelijk thuisloos in Delft. Anders dan bij de ware nerds, kon zijn studie hem geen troost bieden. En ook met het Delftsch Studenten Corps had deze correct linksdenkende pupil uit een typisch Vpro-gezin niks op.

Gelukkig voor mensen als Samsom bestaan er stichtingen, actiegroepen en verenigingen. In de jaren die op het propedeusejaar volgden bestuurde hij vrijwel iedere commissie die Delft te bieden had, van studentenbelangen tot arme kinderen in arme landen.

“Ik heb mijn tweede jaar praktisch in de Korenbeurs gewoond, waar ik in het verenigingsbestuur zat”, zegt Samsom. “Daarnaast ben ik een jaar bestuurslid geweest van de studentenvakbond Vssd en ik was als werkgroepvoorzitter lid van het algemeen bestuur van de Lsvb.”

Samsom studeerde af in kernfysica, maar bleef nog een tijd haken op het vak stralingshygiëne. “Kernfysica werd gegeven door Van Dam, een docent die, als je hem twee bakstenen geeft, er meteen een kerncentrale van bouwt”, zegt Samsom. “Met hem had ik de nodige aanvaringen, ook vanwege dat hondsmoeilijke vak waarbij je alleen maar bezig was met het oplossen van neutronenfluxvergelijkingen. Dat vak heeft mijn studie met een halfjaar vertraagd.”

Ondertussen kreeg Samsom een baan bij Greenpeace, waar hij zijn maatschappelijk gemotiveerde angst voor nucleaire techniek kon botvieren. “Mijn sollicitatiebrief kwam op een gelukkig moment”, zegt hij. “Greenpeace zat net in een rechtszaak verwikkeld met opwerkingsfabriek Sellafield en had iemand nodig die op kernfysisch terrein deskundig was.” Hij gaf advies bij de campagne tegen kernenergie en klom daarna ook zelf in een bootje om monsters te nemen bij de lozingspijp van een opwerkingsfabriek aan de kust van Normandië.

Bij het coördineren van acties tegen kernenergie, zoals tijdens Franse kernproeven, bleef zijn ingenieurslogica hem van pas komen. “Iemand kwam met een voorstel om continu op het Place de la Concorde alle namen van slachtoffers voor te lezen”, zegt Samsom. “Maar ik heb geleerd om in getallen te denken en zag al snel dat je tot 2068 bezig zou zijn met het oplezen van al die namen. Dat soort schattingen snel kunnen maken blijft een typische ingenieurstic, die me soms in de politiek nog van pas komt.”

Uit het bootje klom Samsom binnen de organisatie op tot teamhoofd Klimaat en Energie van Greenpeace in Nederland. In januari 2002 verliet hij de actiegroep, om op een diplomatieker manier toch zijn idealen voor het voetlicht te kunnen brengen. Maar van zijn milieuverleden komt hij ook in de politiek niet af.

“Het was eigenlijk mijn bedoeling dat ik me bij de PvdA met iets anders dan milieu zou bezighouden”, zegt Samsom. “Maar het milieu en energie zijn als thema in de politiek als een baksteen gevallen, dus ik zou mezelf verloochenen als ik daarvan zou wegdraaien.”

Vooral bij de PvdA, die in de Paarse tijd het evangelie van eeuwige groei bezong, valt op dit thema veel werk te verzetten. “Ik probeer partijgenoten ervan te overtuigen dat je een gematigder groeimodel moet aanhangen dan die drie procent”, zegt Samsom. “Anders krijg je een ecologische ramp. Inmiddels heeft Wouter Bos een speech gehouden waarin hij dit voorstaat. Daar mag ik zeggen dat ik een beetje invloed heb gehad.”

www.diederiksamsom.nl

Naam: Diederik Samsom

Leeftijd: 33 jaar

Woonplaats: Leiden

Studie: natuurkunde, afstudeerrichting stralingsfysica

Verliefd/verloofd/getrouwd: getrouwd en een dochter van drie

Loopbaan: In 1989 bestormde Diederik Samsom Delft, waar hij ieder actiecomité bestuurde dat voor handen was. Al voor zijn afstuderen in 1997 kreeg Samsom een baan bij Greenpeace, waar hij de spreekbuis werd van de organisatie. In 2001 kwam de activist bij de PvdA terecht. Voor zijn benoeming als Tweede-Kamerlid was Samsom tevens directeur van energiebedrijf Echte Energie. Zijn energie steekt hij nu fulltime in politiek en Derde-Wereldactiegroepen.

Noem ‘honger’, de Derde Wereld of ‘verfoeilijke’ kernenergie, en Diederik Samsom steekt van wal met een idealistisch betoog. Alle onrecht in de wereld krijgt er met een rijke vocabulaire van langs, al heeft hij in debatten geleerd zijn uitspraken te matigen. Als vers Tweede-Kamerlid moet de voormalige milieuactivist zich namelijk hullen in de mantel der diplomatie.

Maar dan ligt er weer zo’n VVD-plan, en zit er een journalist tegenover hem, waarop de remmen weer los gaan. “De VVD heeft een amoreel plan over ontwikkelingshulp gelanceerd, waar de honden geen brood van lusten”, zegt Samsom, net teruggekeerd uit de bespreking over ontwikkelingssamenwerking. “De partij stelt dat omdat de helft van alle ontwikkelingshulp is mislukt, we ook maar de helft minder geld moeten sturen. Alsof je bij het gooien van ballen op de kermis in plaats van vier, maar twee ballen mag gooien, die dan alle twee raak moeten zijn.”

De voormalige actievoerder lijkt met deze uitspraken voor de oppositie geboren. “Het is inderdaad een betere overgang vanaf mijn baan bij Greenpeace, dan dat ik met de PvdA meteen in de regering was gekomen”, zegt Samsom. “Dan had ik waarschijnlijk meer moeite gehad met mijn functie. Maar in de tijd dat ik werd gevraagd om bij de PvdA te solliciteren, had iedereen zich erop ingesteld dat we zouden regeren, en niet dat de partij zou halveren.”

De PvdA was in een bezadigde slaap verzonken. Aan bevlogen mensen als Samsom de taak om de partij op te schudden. De timing van zijn verschijning in Den Haag kon niet beter. De week voor zijn sollicitatiegesprek met Wouter Bos, in februari 2001, kwam net nog een vernietigend artikel uit in M, het magazine van het NRC Handelsblad, over de fractiediscipline bij de PvdA. “De partij was toen al op zoek naar een nieuw geluid, en Bos was coming man, ook al was hij toen nog staatssecretaris van financiën”, zegt Samsom. “Ik had het M-artikel mee op gesprek genomen en heb het hem voor zijn neus gelegd. Wat is hiervan waar? vroeg ik hem en hij bevestigde dat de hele inhoud van het artikel klopte.”

Alles moest anders na de val van de PvdA na de dood van Pim Fortuyn. Als nieuweling in de partij mocht Samsom zich dan ook ongegeneerd als rebel gaan gedragen. “Ze hebben me niet gevraagd om gezellig een kop thee te drinken en verder mijn mond te houden”, beschrijft Samsom zijn rol. Inmiddels is volgens hem de ‘kadaverdiscipline’ wel uit de fractie verdwenen. “Er wordt nu door de partijleiding gesteld dat als ik mijn mond voorbij praat in de pers, ik het zelf maar moet oplossen. Ik durf wel te beweren dat het hier wat dat betreft nog nooit zo’n chaos is geweest.”

Volgens Samsom zijn nu de regeringspartijen precies geworden, wat de PvdA ooit was: monddood door de fractiediscipline. Hoewel hij in de oppositie natuurlijk makkelijk praten heeft. “Er is wel een wet die zegt dat het zetels kost als een regeringspartij zijn mond voorbij praat”, zegt Samsom. “Wat dat betreft heb ik me bij mijn komst in de Kamer ook vergist in de hardnekkige mechanismen die na 155 jaar politieke cultuur zijn ingesleten. Dat doorbreek je niet zomaar. Maar als wij weer in de regering zitten, mag je me erop aanspreken dat we niet weer in dezelfde fout zullen vervallen. Als ik daar niet meer in geloof zou ik moeten stoppen.”
Gotham City

‘Wij gaan het doorbreken’, is het credo van Samsom in Den Haag. Hij voegt wel toe dat hij niet een ‘democratisch Trotskist’ is, die onbezonnen doormarcheert richting een paradijselijk avondland. Want van een voormalige Delftse natuurkundestudent mag verwacht worden dat het aan redelijkheid niet ontbreekt.

Aan natuurkunde in Delft heeft hij overigens niets dan koude herinneringen. “Wat was dat een deceptie”, zegt hij. “Alleen al de faculteit was zo’n stoffige bende, met de ingang bij de vierde boom naar achteren in zo’n grijs gebouw. Het leek een unheimische plek uit de ‘Batman’-series, Gotham City. Ook de mensen waren stoffig. Ik voelde me er helemaal niet thuis.”

Samsom was een jaar geestelijk thuisloos in Delft. Anders dan bij de ware nerds, kon zijn studie hem geen troost bieden. En ook met het Delftsch Studenten Corps had deze correct linksdenkende pupil uit een typisch Vpro-gezin niks op.

Gelukkig voor mensen als Samsom bestaan er stichtingen, actiegroepen en verenigingen. In de jaren die op het propedeusejaar volgden bestuurde hij vrijwel iedere commissie die Delft te bieden had, van studentenbelangen tot arme kinderen in arme landen.

“Ik heb mijn tweede jaar praktisch in de Korenbeurs gewoond, waar ik in het verenigingsbestuur zat”, zegt Samsom. “Daarnaast ben ik een jaar bestuurslid geweest van de studentenvakbond Vssd en ik was als werkgroepvoorzitter lid van het algemeen bestuur van de Lsvb.”

Samsom studeerde af in kernfysica, maar bleef nog een tijd haken op het vak stralingshygiëne. “Kernfysica werd gegeven door Van Dam, een docent die, als je hem twee bakstenen geeft, er meteen een kerncentrale van bouwt”, zegt Samsom. “Met hem had ik de nodige aanvaringen, ook vanwege dat hondsmoeilijke vak waarbij je alleen maar bezig was met het oplossen van neutronenfluxvergelijkingen. Dat vak heeft mijn studie met een halfjaar vertraagd.”

Ondertussen kreeg Samsom een baan bij Greenpeace, waar hij zijn maatschappelijk gemotiveerde angst voor nucleaire techniek kon botvieren. “Mijn sollicitatiebrief kwam op een gelukkig moment”, zegt hij. “Greenpeace zat net in een rechtszaak verwikkeld met opwerkingsfabriek Sellafield en had iemand nodig die op kernfysisch terrein deskundig was.” Hij gaf advies bij de campagne tegen kernenergie en klom daarna ook zelf in een bootje om monsters te nemen bij de lozingspijp van een opwerkingsfabriek aan de kust van Normandië.

Bij het coördineren van acties tegen kernenergie, zoals tijdens Franse kernproeven, bleef zijn ingenieurslogica hem van pas komen. “Iemand kwam met een voorstel om continu op het Place de la Concorde alle namen van slachtoffers voor te lezen”, zegt Samsom. “Maar ik heb geleerd om in getallen te denken en zag al snel dat je tot 2068 bezig zou zijn met het oplezen van al die namen. Dat soort schattingen snel kunnen maken blijft een typische ingenieurstic, die me soms in de politiek nog van pas komt.”

Uit het bootje klom Samsom binnen de organisatie op tot teamhoofd Klimaat en Energie van Greenpeace in Nederland. In januari 2002 verliet hij de actiegroep, om op een diplomatieker manier toch zijn idealen voor het voetlicht te kunnen brengen. Maar van zijn milieuverleden komt hij ook in de politiek niet af.

“Het was eigenlijk mijn bedoeling dat ik me bij de PvdA met iets anders dan milieu zou bezighouden”, zegt Samsom. “Maar het milieu en energie zijn als thema in de politiek als een baksteen gevallen, dus ik zou mezelf verloochenen als ik daarvan zou wegdraaien.”

Vooral bij de PvdA, die in de Paarse tijd het evangelie van eeuwige groei bezong, valt op dit thema veel werk te verzetten. “Ik probeer partijgenoten ervan te overtuigen dat je een gematigder groeimodel moet aanhangen dan die drie procent”, zegt Samsom. “Anders krijg je een ecologische ramp. Inmiddels heeft Wouter Bos een speech gehouden waarin hij dit voorstaat. Daar mag ik zeggen dat ik een beetje invloed heb gehad.”

www.diederiksamsom.nl

Naam: Diederik Samsom

Leeftijd: 33 jaar

Woonplaats: Leiden

Studie: natuurkunde, afstudeerrichting stralingsfysica

Verliefd/verloofd/getrouwd: getrouwd en een dochter van drie

Loopbaan: In 1989 bestormde Diederik Samsom Delft, waar hij ieder actiecomité bestuurde dat voor handen was. Al voor zijn afstuderen in 1997 kreeg Samsom een baan bij Greenpeace, waar hij de spreekbuis werd van de organisatie. In 2001 kwam de activist bij de PvdA terecht. Voor zijn benoeming als Tweede-Kamerlid was Samsom tevens directeur van energiebedrijf Echte Energie. Zijn energie steekt hij nu fulltime in politiek en Derde-Wereldactiegroepen.

Redacteur Redactie

Heb je een vraag of opmerking over dit artikel?

delta@tudelft.nl

Comments are closed.