Mogelijk generatiepact in cao universiteiten

Dat bleek dinsdag 20 maart tijdens een presentatie van Jan Boersma, cao-onderhandelaar namens de FNV Overheid, op een bijeenkomst van de FNV TU Delft. Boersma wilde met TU-medewerkers in gesprek om draagkracht te peilen voor onder meer:

• Een generatiepact

Wat wordt bedoeld met generatiepact? Twee groepen medewerkers zouden hun werktijd moeten kunnen terugbrengen als zij dat willen. Het gaat om werknemers van zestig jaar en ouder en om mensen in de ‘spitstijd’ van hun leven: omdat ze net een eerste baan hebben, kinderen krijgen en carrière maken. Als voorbeeld noemde Boersma promovendi en tijdelijke docenten die vaak in hun vrije tijd onderzoek doen.

Bij een volledig (38 uur) dienstverband zouden zij de keus moeten hebben om acht tot zestien uur minder te werken tegen inlevering van vijftig procent van het salaris over deze dag of dagen. Dat gebeurt met volledige pensioenopbouw. Voor deeltijd geldt hetzelfde, naar rato. “Wel moet minimaal vijftig procent van de diensttijd overblijven, omdat daaronder de belastingdienst problemen maakt”, zei Boersma.

‘Doel is om mensen gezond de eindstreep te laten halen’

Voor de jonge groep zou het een tijdelijke mogelijkheid zijn. Voor de zestigplussers zou minder werken moeten leiden tot herbezetting en wordt het niet een algemeen recht. “Er is voor werkgevers de mogelijkheid ‘nee’ te zeggen vanwege zwaarwegende bedrijfsbelangen”, zei Boersma. Volgens hem is het doel van het pact om mensen gezond de eindstreep te laten halen. Generatiepacts elders zouden uitwijzen dat er minder langdurig ziekteverzuim is.

De onderhandelaars zijn er nu nog niet uit. Volgens Boersma vragen werkgevers zich af hoe te voorkomen is dat dit bij collega’s leidt tot verhoging van de werkdruk en hoe het budgettair neutraal kan.

Boersma was benieuwd wat zijn toehoorders van een dergelijk pact vinden. Een enkeling wilde er meteen voor tekenen, een ander dacht dat deeltijders er minder gebruik van zouden maken. Boersma beaamde dat zestien uur veel is voor een deeltijdfunctie. “Vraag is of je er dan nog financieel mee uitkomt.”

• Inzetbaarheid en mobiliteit van ondersteunend personeel in vaste dienst

Omdat werk verandert vanwege digitalisering en automatisering zou ondersteunend en beheerspersoneel binnen een vast dienstverband andere functies moeten kunnen doen in de universiteit. De overheid kent bijvoorbeeld een aanstelling in ‘algemeen dienstverband’ waarbij een werknemer een functie voor bijvoorbeeld zes jaar vervult. Daarna wordt bekeken of die persoon op de juiste plek zit of binnen de organisatie zes jaar iets anders gaat doen.

Werknemers zouden volgens Boersma verplicht een ‘ontwikkelplan’ moeten maken voor hun eigen of een andere functie. Werkgevers zouden dat moeten faciliteren en moeten nadenken over ontwikkelingen in hun diensten. Vraag is: hoe voorkom je verhoging van de werkdruk als mensen daarmee aan de slag moeten naast hun werkzaamheden?

Waar in ieder geval al overeenstemming over is bereikt, is de looptijd van de nieuwe cao. Die zal gaan gelden tot 31 december 2019.