Missie voor een moederstad

Onverstoorbaar werkt ze verder.

Ze was de enige Iraanse student urbanism aan de TU tussen 2012 en 2014. Behaalde een bachelor architectuur in Teheran en sleepte haar TU-masteronderzoek als getrouwde vrouw en moeder terug naar haar geboorteplaats Teheran. Daar ontving de gemeente de visie van Fatemeh Torabi (27) op behoud van de culturele parels en het verbeteren van de levenskwaliteit in de voorstad aanvankelijk met open armen – volstrekt verbouwereerd. Hier had nog nooit iemand zich mee beziggehouden, laat staan in het buitenland. Maar belangrijker: dít strookte niet met de plannen om alleen de cultuurhistorische waarde van het Abdol Azim-heiligdom, dat jaarlijks tien miljoen pelgrims naar Teheran trekt, in ere te houden. Conclusie: weg ermee.

In afwachting van haar volgende bezoek aan de gemeenteraadslieden in Teheran, werkt de architect onverstoorbaar verder aan een PhD aan de TU. Onderzoek aan meer universiteiten moet volgen. “Mijn enige doel om te emigreren was mijn opleiding.”

Teheran mag dan de beste architectenopleiding hebben van het land, na een bachelor daar leek een masteropleiding aan de TU Delft de heilige graal. Dé plek om te werken aan een ommekeer voor de stad die haar zo na aan het hart ligt. “Iraniërs zijn trots op hun oude beschaving. Ray – als ruïnestad ooit een voorstad van Zuid-Teheran – is daar een groot onderdeel van.” Toch speelt het geen prominente rol in de huidige cultuur van Iran, stelt Torabi. Hoe meer de stad groeit, hoe meer dit stuk in de verdrukking komt en omlaag schuift op de prioriteitenlijst van de gemeente. “De meeste mensen hebben tegenwoordig het beeld van een religieuze, multiculturele achterstandswijk met weinig voorzieningen als ze aan Ray denken. Hoe kan dat? Hoe kan zo’n belangrijk stuk cultuur van mijn land, zo makkelijk vergeten worden? Dat wilde ik weleens onderzoeken.”

Mismanagement, luidt de conclusie van de architect na maanden research voor haar afstuderen. “In mijn onderzoek heb ik geprobeerd om Ray onder de aandacht te brengen bij de bewoners, bezoekers, de gemeente, investeerders, de publieke en de private sector. Naar mijn mening hebben ze niet voldoende onderzoek gedaan naar het district en begrijpen daardoor te weinig van wat er speelt en wat het belang ervan is voor de cultuur van Iran. Nog steeds liggen er – soms wel zesduizend jaar oude – cultuurschatten die niet worden geëxploiteerd. Toch doet het stadsbestuur – ondanks die tien miljoen pelgrims – niets aan verbetering van de infrastructuur in Ray voor toerisme. Voor de toch al arme mensen die er hun woningen verlaten, komen immigranten in de plaats die niets hebben met de lokale cultuur en er dus geen steentje aan bijdragen. Het is een vicieuze cirkel.”

Wat nou als je de locale economie een boost geeft; ingrijpt op het sociale leven in de wijk en de inrichting van het stadsdeel eens kritisch onder de loep neemt? Op die manier wordt Ray weer interessant voor investeerders en toeristen, wat weer voor meer banen zorgt. Dé manier om de wijk weer uit het slop te trekken, denkt Torabi.

“ Het is niet zo gek dat de gemeente zich tot nu toe altijd heeft gefocust op alleen de bedevaartsplaats in Ray. Het verzamelen van (historische) informatie over de wijk viel mij ook zwaar. De laatste documentatie is van tien jaar geleden en online is bijna niets te vinden. Voor mij zat er destijds dus niks anders op dan de informatie ter plaatse boven water te krijgen. Dat heeft het grootste stuk van mijn afstudeertraject in beslag genomen en het is precies de reden dat het bestuur er nu verder niets mee doet. Enfin, of ik contact met ze wilde houden. Binnenkort ga ik naar ze toe om verder te praten. Dankzij mijn scriptie hebben ze nog aardig wat bij te lezen.”