Minder studenten en meer banen

Steeds serieuzer worden nu zelfs de tekenen dat er spoedig een tekort aan academici in diverse studierichtingen zal ontstaan.

Dat hoger opgeleiden de komende jaren veel makkelijker aan werk zouden komen, was begin november al voorspeld door het in Maastricht gevestigde Researchcentrum Onderwijs Arbeidsmarkt (ROA). De verklaring was simpel: het aantal afgestudeerden zou de komende jaren wat dalen, terwijl een groeiend leger oudere hoger opgeleiden met pensioen gaat.

Zelfs bij een bescheiden banengroei zou in een aantal studierichtingen de komende vijf jaar al een tekort aan afgestudeerden ontstaan. Genoemd werden technici, theologen, sociologen, kunstenaars en onderwijzers. Bij de academici zou de situatie voor werkgevers nog wat knellender worden dan bij de hbo-ers.
Banengroei

De jongste statistieken doen vermoeden dat het ROA vooral wat de academici betreft nog sneller dan verwacht gelijk krijgt. Aan de ene kant blijkt uit de Enquête Beroepsbevolking van het CBS dat er in 1995 sprake was van een aanzienlijke banengroei: het aantal banen voor academici nam in één jaar toe met ruim zes procent, tegen een gemiddelde van 2 procent over een reeks van jaren. Als die trend ook maar enigszins doorzet, brengt dat de vraag naar academici de komende jaren op een structureel hoger niveau dan verwacht.

Tegelijk dreigt tegenover deze hogere vraag de komende tijd een lager aanbod aan academici te staan. Het aantal universitaire eerstejaars is dit jaar met tien procent gedaald; komend jaar lijkt zich deze trend voort te zetten. Ook dit wijkt af van de bescheiden aannames van het Maastrichtse onderzoekinstituut.

Daarom is het niet gewaagd om, bij voortzetting van de huidige trends, te voorspellen dat nog voor het jaar 2000 een schaarste aan diverse soorten academici verwacht kan worden. Om dit te voorkomen zou minister Ritzen dus alle reden hebben om zijn beleid tegenover de universiteiten 180 graden om te draaien. Géén verdere daling van de instroom, maar een beleid dat erop mikt om juist een groter deel van het aantal schoolverlaters met vwo-diploma naar de universiteiten te lokken.
Ommezwaai

Maar een politieke ommezwaai moet omzichtig worden voorbereid.Hoopgevend is daarom dat de Tweede Kamer minister Ritzen heeft gevraagd om nu eens goed uit te laten zoeken hoe het zit met de animo om naar de universiteit te gaan. Een commissie van onafhankelijke deskundigen gaat zich in deze materie verdiepen.

In hun dossier zullen deze experts boeiende feiten aantreffen. Zo blijkt uit CBS-cijfers dat dit jaar het aandeel vwo-ers dat direct naar de universiteit gaat in een klap met drie procentpunten gedaald is tot 63,4 procent. Het beleid ging er tot nu toe vanuit dat dit ‘overgangspercentage’ ten minste gelijk zou blijven. Een vraag voor de commissie is dus waar de ontbrekende vwo-ers in 1995 zijn gebleven. En een andere is wat hen heeft afgeschrikt.
(F.S./HOP)

Het is nog maar twee jaar geleden dat pas afgestudeerde academici en hbo-ers met duizenden tegelijk werkloos werden. Door het economisch herstel van de laatste jaren is aan die situatie een eind gekomen, zo bleek eind januari uit de werkloosheidscijfers van het CBS. Steeds serieuzer worden nu zelfs de tekenen dat er spoedig een tekort aan academici in diverse studierichtingen zal ontstaan.

Dat hoger opgeleiden de komende jaren veel makkelijker aan werk zouden komen, was begin november al voorspeld door het in Maastricht gevestigde Researchcentrum Onderwijs Arbeidsmarkt (ROA). De verklaring was simpel: het aantal afgestudeerden zou de komende jaren wat dalen, terwijl een groeiend leger oudere hoger opgeleiden met pensioen gaat.

Zelfs bij een bescheiden banengroei zou in een aantal studierichtingen de komende vijf jaar al een tekort aan afgestudeerden ontstaan. Genoemd werden technici, theologen, sociologen, kunstenaars en onderwijzers. Bij de academici zou de situatie voor werkgevers nog wat knellender worden dan bij de hbo-ers.
Banengroei

De jongste statistieken doen vermoeden dat het ROA vooral wat de academici betreft nog sneller dan verwacht gelijk krijgt. Aan de ene kant blijkt uit de Enquête Beroepsbevolking van het CBS dat er in 1995 sprake was van een aanzienlijke banengroei: het aantal banen voor academici nam in één jaar toe met ruim zes procent, tegen een gemiddelde van 2 procent over een reeks van jaren. Als die trend ook maar enigszins doorzet, brengt dat de vraag naar academici de komende jaren op een structureel hoger niveau dan verwacht.

Tegelijk dreigt tegenover deze hogere vraag de komende tijd een lager aanbod aan academici te staan. Het aantal universitaire eerstejaars is dit jaar met tien procent gedaald; komend jaar lijkt zich deze trend voort te zetten. Ook dit wijkt af van de bescheiden aannames van het Maastrichtse onderzoekinstituut.

Daarom is het niet gewaagd om, bij voortzetting van de huidige trends, te voorspellen dat nog voor het jaar 2000 een schaarste aan diverse soorten academici verwacht kan worden. Om dit te voorkomen zou minister Ritzen dus alle reden hebben om zijn beleid tegenover de universiteiten 180 graden om te draaien. Géén verdere daling van de instroom, maar een beleid dat erop mikt om juist een groter deel van het aantal schoolverlaters met vwo-diploma naar de universiteiten te lokken.
Ommezwaai

Maar een politieke ommezwaai moet omzichtig worden voorbereid.Hoopgevend is daarom dat de Tweede Kamer minister Ritzen heeft gevraagd om nu eens goed uit te laten zoeken hoe het zit met de animo om naar de universiteit te gaan. Een commissie van onafhankelijke deskundigen gaat zich in deze materie verdiepen.

In hun dossier zullen deze experts boeiende feiten aantreffen. Zo blijkt uit CBS-cijfers dat dit jaar het aandeel vwo-ers dat direct naar de universiteit gaat in een klap met drie procentpunten gedaald is tot 63,4 procent. Het beleid ging er tot nu toe vanuit dat dit ‘overgangspercentage’ ten minste gelijk zou blijven. Een vraag voor de commissie is dus waar de ontbrekende vwo-ers in 1995 zijn gebleven. En een andere is wat hen heeft afgeschrikt.
(F.S./HOP)