L&R-decaan Henri Werij ‘verbolgen’ over misleiding door luchtvaartlobby

Hang de vlag maar uit. Elektrisch vliegen met grote toestellen, over grote afstanden; het kan gewoon. Twijfelde je daar nog aan, dan moet je het beleidsdocument ‘Toekomst Maastricht Airport’ van de provincie Limburg, dat dit voorjaar verscheen, doorbladeren. “De toekomst van elektrisch vliegen is […] niet afhankelijk van fundamenteel onderzoek, maar van certificering van het combineren van beproefde technologieën (sic).” Een recent onderzoek van de TU Delft zou dit beeld bevestigen, meldt de provincie.

Het is klinkklare onzin. Volgens Delftse onderzoekers moet er juist nog ontzettend veel onderzoek plaatsvinden en is nog niets zeker. Maar in Limburg sorteren ze al voor op de elektrificering van de luchtvaart. Die ontwikkeling biedt extra bestaansrecht voor de luchthaven, staat eveneens in het rapport. Limburg besloot eerder deze maand dan ook het vliegveld open te houden, en, zoals CDA-statenlid Wouter IJpelaar het formuleerde, te investeren in een “vliegveld die meer in harmonie is met de omgeving”, zo melde NRC onlangs.
Delta vroeg aan L&R-decaan hoe dit zit.

U heeft om tekst en uitleg gevraagd bij de provincie, net als wij. Tot dusver tevergeefs. Het zit u flink dwars.
“Ja ik ben hier verbolgen over. Het is helemaal niet zeker of het ooit zal lukken om batterijen te maken met voldoende hoge energiedichtheid en levensduur om elektrisch vliegen over grote afstanden mogelijk te maken. Hoe ze er bij de provincie bijgekomen zijn om ons het tegenovergestelde te laten beweren, weet ik niet. Was er kwade opzet in het spel? Ik kan dat niet met zekerheid zeggen. Maar het was op zijn minst onzorgvuldig. En ik wil mij daar tegen verzetten.”

Gebeurt het vaker dat uw faculteit voor het karretje van lobbyisten wordt gespannen?
“Het gebeurt: het selectief shoppen in onderzoeken en verdraaien van conclusies. We zijn er beducht op. Ik denk dat veel wetenschappers daar mee te maken hebben, ook van andere faculteiten.”

Maar bij L&R gaat het ver, zo lijkt het. Website Schipholwatch meldt dat jullie tegenwoordig bijeenkomsten van de vlieglobby mijden vanwege de leugens die er verkondigd worden. Jullie aanwezigheid zou dienen om loze claims legitimiteit te geven.
“Dat is wel wat ongenuanceerd.”

‘Ik wil het beeld bestrijden dat we niet meer samenwerken met de luchtvaartindustrie, dat doen we wel’

Schipholwatch citeert uit een mailwisseling tussen u en een voormalige collega. U schrijft: “Dat de TU erbij wordt gehaald is het zoveelste voorbeeld waarbij partijen proberen legitimiteit te geven aan wat ze verkondigen.” En: “Het is inmiddels zo erg dat we bepaalde bijeenkomsten bewust mijden. We weten van tevoren dat we met een lobbyclub te maken hebben waarbij een panel van ‘experts’ aanwezig is, veelal zonder relevante kennis. Daarbij worden wij dan als excuus uitgenodigd.”
“Ik heb dat gemaild, maar ik wil het beeld bestrijden dat we niet meer samenwerken met de luchtvaartindustrie. Dat doen we namelijk wel. Wij zien het als onze morele plicht om onze kennis naar de maatschappij c.q. de industrie te brengen en daarmee de wereld te verbeteren. En vergis je niet, er wordt in de luchtvaartindustrie wel degelijk echt werk gemaakt van de verduurzaming van de luchtvaart. Wij werken daar aan mee met partijen zoals Airbus, Schiphol, KLM, koninklijke NLR, maar ook met kleinere partijen. In onze Flying Vision (een dit voorjaar ondertekende samenwerkingsovereenkomst, red.), is de stip aan de horizon dat de luchtvaart in 2050 klimaatneutraal is. Dat is hoog gegrepen, maar we moeten dit verwezenlijken en daarvoor moeten we allerlei wilde technieken onderzoeken. Dat doen we graag met serieuze partners. Helaas komen we soms partijen tegen die echt niet weten waar ze het over hebben. Dat zien we met name bij sommige start-ups, die overal ter wereld ontstaan en die een nogal naïef beeld hebben over hoe je de luchtvaart kunt verduurzamen.”

Start ups hebben doorgaans hogere verwachtingen van accutechnologie dan jullie. Waar zetten jullie vooral op in?
“Wij zien meer in waterstoftechnologie: in elektromotoren die werken op waterstofbrandstofcellen. Maar we staan open voor alles, zolang het niet in strijd is met natuurwetten.”

Denkt u niet dat duurzame luchtvaart een utopie is?
“De luchtvaart kan niet onbeperkt blijven groeien. Zoveel is inmiddels wel duidelijk. Dat vliegen vervuilend is, daar zijn we ons bij de faculteit zeer van bewust en daarom pakken we zelf het vliegtuig alleen als het strikt noodzakelijk is. Als het kan, nemen we de trein om bijvoorbeeld naar conferenties te gaan. Maar wereldwijd zal er op grote schaal gevlogen blijven worden. We kunnen er daarom maar beter voor zorgen dat vliegen veel duurzamer wordt.”