De overheid heeft deze week het loket kennisveiligheid gelanceerd. Bestuurders en wetenschappers kunnen hier aankloppen met zorgen over onder meer ongewenste kennisoverdracht.
Een still uit een promotievideo van de National University of Defense Technology van het Chinese Volksbevrijdingsleger. (Foto: YouTube)
Delen
Bij het loket kennisveiligheid kunnen onderzoekers, universiteitsbestuurders en studenten terecht voor informatie en advies over ‘bijvoorbeeld het aangaan van samenwerkingsverbanden met buitenlandse kennisinstellingen en bedrijven’, is te lezen op een website van de Rijksoverheid. Ook ligt sinds deze week de Nationale Leidraad Kennisveiligheid klaar, die de wetenschap helpt bij beslissingen over samenwerking met andere landen, bijvoorbeeld wanneer ongewenste kennisoverdracht op de loer ligt.
Aan de leidraad hebben onder andere universiteiten zoals de TU Delft en hogescholen meegewerkt, evenals de Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen en wetenschapsfinancier NWO. Ook verschillende ministeries en diensten van de Rijksoverheid – waaronder veiligheidsdienst AIVD – hebben meegedacht.
De nieuwe leidraad van zo’n vijftig pagina’s behandelt kwesties als nationale veiligheid, cybersecurity, werving van onderzoekers en ethiek. Ook adviseert de leidraad universiteiten op het vlak van risicomanagement.
Bruikbare kapstok
Als voorbeelden van landen die azen op kennis van westerse universiteiten worden steevast Rusland en China genoemd. Dat de risico’s reëel zijn, onthulde Delta vorig jaar in een reeks artikelen over Delfts-Chinese samenwerkingen aan technologieën die interessant zijn voor het Chinese leger. Maar China komt in de leidraad nauwelijks voor. De leidraad verwijst alleen naar de China Defence University Tracker, die toont welke universiteiten verbonden zijn met het Chinese leger of onderzoek doen voor de Chinese defensie-sector.
‘In het begin zal het even zoeken zijn’
Peter Weijland, programmadirecteur kennisveiligheid van de TU Delft noemt de leidraad een “helder geschreven en nuttig document”. Hij vervolgt: “Ik vind het een bruikbare kapstok om het beleid van de TU Delft op het gebied van kennisveiligheid mee vorm te geven. In oktober kregen we al een eerste concepttekst. Sindsdien hebben we op basis daarvan bijvoorbeeld een programma kennisveiligheid ingericht.”
De afgelopen maanden heeft de TU Delft flinke stappen gemaakt op het gebied van kennisveiligheid, vertelt Weijland. Zo is de universiteit in oktober een pilot gestart met een ‘commissie integriteit samenwerking derden’ op de faculteit Elektrotechniek, Wiskunde en Informatica. De proef loopt tot juni, waarna het de bedoeling is dat elke faculteit zijn eigen commissie krijgt. “Tegen juni hopen we te weten hoe we die commissies precies willen samenstellen en hoe de leden te werk zullen gaan. Uiteindelijk moeten wetenschappers bij hun eigen facultaire commissie kunnen aankloppen wanneer ze bijvoorbeeld twijfelen over een bepaalde samenwerking.”
Gerichte informatie
Ook is de universiteit bezig met het ‘vertalen’ van de China Tools – een handleiding voor wetenschappers om te beoordelen of ze een academische samenwerking met China aan moeten gaan – naar een algemene versie. “Dat worden de Partnering Tools, die uiteindelijk toepasbaar moeten zijn op het beoordelen van samenwerking met alle landen”, legt Weijland uit.
Hij is blij met de komst van het landelijke loket kennisveiligheid. Op diens website staat een verzameling documenten die universiteiten kunnen gebruiken en een contactformulier waarmee wetenschappers of bestuurders een vraag kunnen stellen. “Het loket is voor iedereen nieuw, ook voor de mensen die er werken. In het begin zal het dus even zoeken zijn, maar ik denk dat ze over bijvoorbeeld een half jaar met hele gerichte informatie kunnen komen wanneer wetenschappers met een vraag zitten.”
Delta, Annebelle de Bruijn/HOP, Bas Belleman
Comments are closed.