SP-Kamerlid Frank Futselaar had vragen gesteld naar aanleiding van een artikel in Folia. Daarin kwam filosofiestudent Hans de Zwart van de Universiteit van Amsterdam aan het woord, die principieel had geweigerd om een opdracht via het programma Turnitin op plagiaat te laten controleren.
Absurd
“Je geeft dat bedrijf en allerlei andere bedrijven die je niet kent het recht om voor altijd jouw werk te gebruiken voor van alles: ook voor reclames en advertenties.” De Zwart, die ook directeur is van burgerrechtenorganisatie Bits of Freedom, vindt dat “absurd”.
Hoeveel hogescholen en universiteiten maken eigenlijk gebruik van Turnitin, wilde de SP van minister Van Engelshoven weten. Volgens haar zijn er achttien instellingen, waaronder de Universiteit van Amsterdam, die een licentieovereenkomst voor het programma hebben afgesloten via SURF, de ICT-samenwerkingsorganisatie van het hoger onderwijs.
De studenten van deze instellingen hebben volgens haar niets te vrezen, schrijft ze, want hogescholen en universiteiten sluiten een speciale overeenkomst met SURF. De clausule over het afstaan van gebruikersrechten zou daar geen onderdeel van uitmaken, al wordt die wel getoond als studenten en docenten teksten uploaden naar Turnitin.
Ook de TU Delft gebruikt Turnitin, zowel voor bachelor- als mastereindwerk van studenten. Voor TU proefschriften gebruikt de universiteit sinds 2015 iThenticate. Beide programma’s heeft ze ingekocht via SURFmarket, de ICT-inkooporganisatie van SURF. “Gebruikersrecht en privacy worden hierbij niet weggegeven”, zegt directeur onderwijs Timo Kos. “Het auteursrecht blijft behouden.”
Kwijt
Van Engelshoven sluit echter niet uit dat er ook instellingen zijn die de software gebruiken en die een directe overeenkomst met de uitgever van het programma hebben. In dat geval zijn studenten de zeggenschap over hun werk mogelijk wél kwijt.
Digitalisering kan het onderwijs verrijken, schrijft ze verder. Maar, ‘door toenemende digitalisering in het (hoger) onderwijs verdient de bescherming van auteursrecht en persoonsgegevens extra aandacht.’ Ze heeft de instellingen verzocht dit onderwerp prioriteit te geven.
Van Engelshoven wijst erop dat er op 25 mei van alles gaat veranderen op het gebied van gegevensbescherming. En dat heeft ook gevolgen voor zulke licentieovereenkomsten, die straks moeten voldoen aan strengere Europese wetten en regels.
De TU is daar volgens Kos nu mee bezig. “Voor alle applicaties, alle software en elk pakket moet je dat regelen.” Hij zegt niet eerder aan de hand te hebben gehad dat studenten of promovendi weigeren hun werk te laten scannen op plagiaat.
HOP, Irene Schoenmacker / Connie van Uffelen
Comments are closed.