Kort Nieuws

Ongeveer één op de vijf universitaire docenten voelt een ‘ernstig verslechterde’ en de helft voelt een ‘enigszins’ hogere werkdruk. In het hbo ervaart een op de vier docenten een ernstige verslechterde werkdruk. Een kwart van de wo-docenten denkt dat de werkdruk gelijk is gebleven; in het hbo vindt 31 procent dat. Op zowel wo als hbo ervaart 5 procent een afgenomen en 1 procent een flink gereduceerde werkdruk. Uit het onderzoek van de Volkskrant, waaraan 2500 docenten meededen, blijkt dat weinig docenten uit het hoger onderwijs binnen twee jaar het onderwijs wil verlaten: in het wo is dat 6 procent, in het hbo 22 procent. In het voortgezet onderwijs wil 75 procent weg. 

,Lezing

Kunstenaar Theo Jansen houdt op 26 april een lezing over kunst en techniek. Jansen is oud-student natuurkunde aan de TU. Hij verliet de universiteit om zich te wijden aan de kunst. Hij is bekend van strandbeesten gemaakt van pvc-buizen die hij laat voortbewegen door de wind. De lezing van Jansen is vrij toegankelijk en wordt gehouden in de grote zaal van het cultuurcentrum van de Unit Sport & Cultuur aan de Mekelweg 10. Aanvang 20.00 uur.

,Gouden wiel

Prof.dr. Wubbo Ockels van Luchtvaart- en Ruimtevaarttechniek heeft de RAI Mobiliteitsprijs ‘Het Gouden RAI Wiel’ ontvangen uit handen van de minister Eurlings van Verkeer en Waterstaat. Ockels kreeg de prijs afgelopen maandag tijdens het jaarlijkse RAI Mobiliteitsdiner in het Mauritshuis in Den Haag. De hoogleraar wordt door het Comité van Aanbeveling onder meer in het zonnetje gezet vanwege zijn werk aan de ‘laddermolen’. In dat project oogsten vliegers energie uit de wind om elektriciteit mee op te wekken. Ook zijn werk aan het nieuwe vervoersmiddel de superbus – die vorig jaar op de Olympische Spelen zijn wereldpremière zou beleven – draagt bij aan de prijs. Daarnaast prees het Comité hem voor het enthousiasmeren van jonge wetenschappers voor duurzame technologie.

,Diamant (1)

Onkraakbare kwantumcryptografie en kwantumberekeningen, daar heeft het Amerikaanse leger wel oren naar. De Defense Advanced Research Projects Agency subsidieert daarom sinds kort voor enkele miljoenen dollars een samenwerkingsproject tussen onderzoekers van onder meer de universiteit van Santa Barbara, MIT, Harvard en de groep van dr.ir. Ronald Hanson van het Kavli Instituut voor Nanowetenschappen. “We doen onder meer onderzoek naar kwantumcommunicatie”, zegt Hanson. “De kwantuminformatie is daarbij gecodeerd in de toestand van de spin (de richting van het magnetische veld) van elektronen. Diamant is erg geschikt voor dit soort onderzoek, omdat we daarin kwantumeffecten kunnen bestuderen bij kamertemperatuur in plaats van dichtbij het absolute nulpunt.” Bij kwantumcommunicatie kun je zien of iemand je bericht heeft gelezen, stelt Hanson. “Als je de toestand van de elektronen meet (om de kwantumgecodeerde informatie af te lezen), dan verandert de toestand van de spins automatisch.” 

,Diamant (2)

Kwantummechanici die werken met diamanten – waaronder onderzoekers aan de TU – kunnen weer opgelucht ademhalen. De Amerikaanse subsidieverlener Air Force Office of Scientific Research (AFOSR) gaat een productiefaciliteit financieren waar de edelsteentjes gemaakt worden voor onderzoeksdoeleinden.
De diamanthandel heeft zwaar te lijden onder de kredietcrisis. Dat geldt niet alleen voor de handel in de ‘girl’s best friend’, maar ook voor de ‘physicist’s best friend’. “s Wereld grootste diamanthandelaar, De Beers, die diamanten produceert met zogenaamde chemical vapor deposition, heeft de rem gezet op het onderzoek naar de synthese van diamanten”, zegt dr.ir. Ronald Hanson van het Kavli Instituut voor Nanowetenschappen. “Het is daarom goed dat er via AFOSR toch geld blijft gaan naar dit soort onderzoek.” Diamant is populair bij natuurkundigen omdat het unieke eigenschappen heeft voor de opslag en bewerking van kwantuminformatie bij kamertemperatuur. 

,Teams

De nominaties voor de Ufd-Eonprijs zijn bekend gemaakt. Rakettenbouwteam Dare gooide hoge ogen met het verbreken van het hoogterecord in maart. Het Formula Zero Team maakte de eerste racewagen op waterstof, IRP Delft team India levert marktonderzoek voor Indiase ondernemers en het ‘Plakkies’-team hielp met het opzetten van een slipperfabriek in Zuid-Afrika. Welk team het beste heeft gepresteerd, maakt het Universiteitsfonds Delft op 27 mei bekend.

Het leven van Wernher von Braun is zo opzienbarend, dat hij als romanpersonage compleet ongeloofwaardig was geweest. Hij maakte een bliksemcarrière onder de nazi’s. Het wonderkind leidde als piepjonge ingenieur het onderzoek naar raketten. Voor Hitler ontwikkelde hij onder meer de beruchte V2-raket. Na de oorlog liep hij over naar de Amerikanen. Daar belandde hij niet voorgoed in de gevangenis, maar groeide uit tot het gezicht van de ruimtevaart. Hij inspireerde miljoenen jongens en meisjes tot het bouwen van raketjes.

Dit onwaarschijnlijke verhaal vertelt ruimtevaarthistoricus dr. Michael Neufeld in ‘Von Braun, Dreamer of Space, Engineer of War’. De auteur is verbonden aan het Smithsonian Air and Space Museum in Washington. Neufeld heeft natuurlijk goud in handen met het spannende schelmenleven van Von Braun en hij maakt de belofte van een fascinerende en spannende biografie meer dan waar. Of het nu tegen de achtergrond is van de ongekende technologische ontwikkelingen, de politieke steun of tegenstand van raketonderzoek, Neufeld weet alles goed te duiden.
Von Braun maakte een stormachtige ontwikkeling door onder de nazi’s. In de jaren dertig zag hij zijn onderzoeksteam groeien van twee tot maar liefst 350 mensen. Volgens Neufeld was Von Braun een enthousiaste pionier, die alles overhad voor zijn grenzeloze fascinatie voor raketten en ruimtevaart. Met grote precisie schetst Neufeld de vele tests die Von Braun deed met zijn raketten. Die episodes lezen als een spannend jongensboek.
Toch zat er een keerzijde aan het onderzoek van Von Braun. Het waren Von Brauns raketten die op de geallieerden werden afgevuurd. Von Braun schilderde zichzelf na de oorlog af als apolitiek mens. Het zou hem alleen om de wetenschap gaan. Met de nazi-ideologie had hij zogenaamd niets op.
De grote vraag is in hoeverre dit klopt. Neufeld weet regelmatig de vinger op de zere plek te leggen in de verklaringen van Von Braun. Von Braun ontkende na de oorlog dat hij wist van de enorme genocide. Hij moest wel van de verschrikkingen weten, meent Neufeld terecht. De biograaf laat ook overtuigend zien dat Von Braun wel degelijk warme gevoelens koesterde voor de nazi’s. Zo werd Von Braun in 1933 vrijwillig lid van de SS. Hitler gaf hem zelfs voor zijn bijzondere verdiensten de eretitel ‘professor’, die hij tot in de jaren vijftig nog trots voerde.

Tegen het einde van de oorlog kwam er een verrassende wending in het leven van Von Braun. Hitler was dood en Duitsland verloor de oorlog. Een opportunistische Von Braun besloot zich, samen met zijn naaste medewerkers, over te geven aan de Amerikanen. De Verenigde Staten wilden zijn kennis graag gebruiken. Dat deed ook bij de Amerikanen nogal wat wenkbrauwen fronsen en zeker in het begin overtuigde Von Braun niet veel collega’s. Toch gaf Amerika Von Braun uiteindelijk het podium om tot boegbeeld van de ruimtevaart uit te groeien. Vooral zijn medewerking aan uitzendingen van Walt Disney over ruimtevaart en zijn werk aan de Explorer maakten de Duitser in het Westen ongekend populair.

De interessante eindconclusie van Neufeld is dat Von Braun net als Faust voor kennis zijn ziel aan de duivel heeft verkocht. ‘Wernher von Braun deserves to be remembered as one of the seminal engineers and scientists of the twentieth century’, concludeert Neufeld. ’His life is, simultaneously, a symbol of the temptation of engineers and scientists in that century and beyond: the temptation to work on weapons of mass destruction in the name of duty in one’s nation, the temptation to work with an evil regime in return for the resources to carry out research closest to one’s heart. He truly was a twentieth-century Faust’. 

Michael Neufeld, ‘Von Braun, Dreamer of Space, Engineer of War’, Alfred A. Knopf, 590p., 32,75 euro.

Werkdruk

Docenten in het wetenschappelijk onderwijs (wo) klagen minder over toenemende werkdruk dan collega’s in het hoger beroepsonderwijs (hbo). Dat is een van de bevindingen van de Barometer Onderwijs van de Volkskrant. Ongeveer één op de vijf universitaire docenten voelt een ‘ernstig verslechterde’ en de helft voelt een ‘enigszins’ hogere werkdruk. In het hbo ervaart een op de vier docenten een ernstige verslechterde werkdruk. Een kwart van de wo-docenten denkt dat de werkdruk gelijk is gebleven; in het hbo vindt 31 procent dat. Op zowel wo als hbo ervaart 5 procent een afgenomen en 1 procent een flink gereduceerde werkdruk. Uit het onderzoek van de Volkskrant, waaraan 2500 docenten meededen, blijkt dat weinig docenten uit het hoger onderwijs binnen twee jaar het onderwijs wil verlaten: in het wo is dat 6 procent, in het hbo 22 procent. In het voortgezet onderwijs wil 75 procent weg. 

Lezing

Kunstenaar Theo Jansen houdt op 26 april een lezing over kunst en techniek. Jansen is oud-student natuurkunde aan de TU. Hij verliet de universiteit om zich te wijden aan de kunst. Hij is bekend van strandbeesten gemaakt van pvc-buizen die hij laat voortbewegen door de wind. De lezing van Jansen is vrij toegankelijk en wordt gehouden in de grote zaal van het cultuurcentrum van de Unit Sport & Cultuur aan de Mekelweg 10. Aanvang 20.00 uur.

Gouden wiel

Prof.dr. Wubbo Ockels van Luchtvaart- en Ruimtevaarttechniek heeft de RAI Mobiliteitsprijs ‘Het Gouden RAI Wiel’ ontvangen uit handen van de minister Eurlings van Verkeer en Waterstaat. Ockels kreeg de prijs afgelopen maandag tijdens het jaarlijkse RAI Mobiliteitsdiner in het Mauritshuis in Den Haag. De hoogleraar wordt door het Comité van Aanbeveling onder meer in het zonnetje gezet vanwege zijn werk aan de ‘laddermolen’. In dat project oogsten vliegers energie uit de wind om elektriciteit mee op te wekken. Ook zijn werk aan het nieuwe vervoersmiddel de superbus – die vorig jaar op de Olympische Spelen zijn wereldpremière zou beleven – draagt bij aan de prijs. Daarnaast prees het Comité hem voor het enthousiasmeren van jonge wetenschappers voor duurzame technologie.

Diamant (1)

Onkraakbare kwantumcryptografie en kwantumberekeningen, daar heeft het Amerikaanse leger wel oren naar. De Defense Advanced Research Projects Agency subsidieert daarom sinds kort voor enkele miljoenen dollars een samenwerkingsproject tussen onderzoekers van onder meer de universiteit van Santa Barbara, MIT, Harvard en de groep van dr.ir. Ronald Hanson van het Kavli Instituut voor Nanowetenschappen. “We doen onder meer onderzoek naar kwantumcommunicatie”, zegt Hanson. “De kwantuminformatie is daarbij gecodeerd in de toestand van de spin (de richting van het magnetische veld) van elektronen. Diamant is erg geschikt voor dit soort onderzoek, omdat we daarin kwantumeffecten kunnen bestuderen bij kamertemperatuur in plaats van dichtbij het absolute nulpunt.” Bij kwantumcommunicatie kun je zien of iemand je bericht heeft gelezen, stelt Hanson. “Als je de toestand van de elektronen meet (om de kwantumgecodeerde informatie af te lezen), dan verandert de toestand van de spins automatisch.” 

Diamant (2)

Kwantummechanici die werken met diamanten – waaronder onderzoekers aan de TU – kunnen weer opgelucht ademhalen. De Amerikaanse subsidieverlener Air Force Office of Scientific Research (AFOSR) gaat een productiefaciliteit financieren waar de edelsteentjes gemaakt worden voor onderzoeksdoeleinden.
De diamanthandel heeft zwaar te lijden onder de kredietcrisis. Dat geldt niet alleen voor de handel in de ‘girl’s best friend’, maar ook voor de ‘physicist’s best friend’. “s Wereld grootste diamanthandelaar, De Beers, die diamanten produceert met zogenaamde chemical vapor deposition, heeft de rem gezet op het onderzoek naar de synthese van diamanten”, zegt dr.ir. Ronald Hanson van het Kavli Instituut voor Nanowetenschappen. “Het is daarom goed dat er via AFOSR toch geld blijft gaan naar dit soort onderzoek.” Diamant is populair bij natuurkundigen omdat het unieke eigenschappen heeft voor de opslag en bewerking van kwantuminformatie bij kamertemperatuur. 

Teams

De nominaties voor de Ufd-Eonprijs zijn bekend gemaakt. Rakettenbouwteam Dare gooide hoge ogen met het verbreken van het hoogterecord in maart. Het Formula Zero Team maakte de eerste racewagen op waterstof, IRP Delft team India levert marktonderzoek voor Indiase ondernemers en het ‘Plakkies’-team hielp met het opzetten van een slipperfabriek in Zuid-Afrika. Welk team het beste heeft gepresteerd, maakt het Universiteitsfonds Delft op 27 mei bekend.