Kennis veroveren is jihad

br />
,,Wetenschap is oorlog!” zegt prof.dr.ir. Patrick Dewilde opgewekt. ,,Kennis veroveren is jihad.” Als er nu een calculerende student in de zaal zou zitten % altijd op jacht naar net genoeg studiepunten, helemaal niet geïnteresseerd in intellectuele verrijking % zou hij even verschrikt opkijken van zijn geleende collegedictaten en proeftentamens. Studeren jihad!? Maar de studenten in de Senaatszaal zijn allemaal van het ‘goede’ soort, ook al dragen veel van hen voor de gelegenheid oogkleppen. Een protest tegen de verschoolsing van de TU, die de academische vorming zou bedreigen.

Jihad betekent oorspronkelijk: de strijd tegen de eigen zwakheden, legt Dewilde uit. Een voorwaarde voor academische vorming. Hij vergelijkt de universiteit met een conservatorium. ,,Je moet vechten om je instrument te leren bespelen. Pas als je de techniek beheerst, kun je je creativiteit kwijt, nieuwe dingen doen op nieuwe manieren.”

De hoogleraar vraagt zich af of de huidige generatie niet wat te verwend is om zo%n jihad aan te kunnen. Daarom heeft hij een aanbeveling aan het einde van zijn betoog: ,,Docenten en studenten moeten streng zijn voor elkaar.”

De Amsterdamse hoogleraar sociologie prof.mr.dr. Cees Schuyt geeft een uitgebreide definitie van het wat ongrijpbare begrip ‘academische vorming’. Trefwoorden: intellectuele basisvaardigheden, veel kennis op het eigen vakgebied, voldoende kennis van andere vakgebieden, nieuwsgierigheid, analytisch vermogen, intellectuele zelfstandigheid, scepsis en ontdekkingsdrift.

Schuyt: ,,Het is niet: alle stukken van Shakespeare kennen. Al is dat altijd mooi meegenomen. Het is de wil tot blijvende zelfstudie. Na een geslaagde academische vorming hoeft de overheid niets meer te doen op het gebied van life long learning.”

Dodelijke sketch

Dan gaan de lichten uit, en het Delfts Blok betreedt het podium. Een korte, dodelijke sketch over academische vorming. Navertellen is nooit grappig, maar het is duidelijk dat in het universum van Delfts Blok de luie, calculerende student het altijd wint van zijn idealistische tegenstrever. Die laatste is zo overijverig en integer (,,Nee, u begrijpt mij niet. Ik wil een lager cijfer. Ik heb geen acht verdiend!”) dat hij als vanzelf in de rol van Domme August terecht komt.

Rector Karel Wakker geeft toe: de TU Delft is te schools, te bedrijfsmatig geworden. Ook hij droomt van een ander type universiteit, gebaseerd op het oude beeld van de Meester en de Gezel: kennis verwerven door dialoog. De werkelijkheid is anders, maar de docenten mogen daarvan niet de schuld krijgen, benadrukt hij. ,,Efficiency verbeteren, rendement dat omhoog moet % dat is bestuurderstaal. Er is geen docent die zo opereert.” Wakker hoopt dat in de masterfase weer een betere koppeling tussen onderwijs en onderzoek tot stand komt. ,,Er is geen grotere inspiratiebron voor onderwijs dan onderzoek.” Ook zal het onderwijs minder schools moeten worden: meer zelfstudie, minder contacturen en minder mogelijkheden om tentamens af te leggen. Dat zal niet elke student als muziek in de oren klinken.

Manifest

Voorzitter Ramses Kaijen van de Vereniging voor Studie- en Studentenbelangen (Vssd) is verrast dat de rector tenminste een deel van de kritiek op de TU lijkt te delen. Hij overhandigt Wakker een boekje met ideeën over vernieuwing van de TU en een door honderd studenten en docenten ondertekend manifest, waarin de universiteit wordt opgeroepen om af te zien van maatregelen als de selectie aan de poort en het bindend studieadvies. Die zouden enkel de efficiency dienen en het academische niveau van de universiteit schaden. De TU, zo luidt een verwijt van Kaijen, hecht veel waarde aan het percentage studenten dat de eindstreep haalt, maar wat die studenten precies kunnen, lijkt er veel minder toe te doen.

,,U legt de oorzaak van het probleem eenzijdig neer bij de universiteit”, reageert Wakker. ,, Ik wil ook studenten kunnen aanspreken. Ik wil nooit meer meemaken dat een student naar mijn persoontje toekomt en vraagt welk gedeelte van het dictaat hij moet leren.” De calculerende student als tegenargument.

Wat volgt is een flitsend steekspel met stellingen tussen hoogleraar technische aardwetenschappen Salle Kroonenberg en TNW-student Roel van Raak, waarbij het publiek ook kan meediscussiëren. ,,Op de universiteit heb je te weinig gelegenheid om op je bek te gaan”, luidt één van de stellingen.,, Misschien is het leerzamer om de feedback achteraf te geven, in plaats van de student steeds bij hethandje te nemen.” ,,Probeer je maar eens voor te stellen hoe dat tijdens een rijles zou gaan, feedback na de rit”, zegt een docent schamper. Dan herinnert een student zich plotseling zijn eigen rijlessen: ,,De instructeur vervloekte alle studenten. Hij had veel liever caissières, die luisterden tenminste. Studenten willen alles uitproberen en zijn vreselijk eigenwijs.” De gevolgen van academische vorming in een notendop.

Het manifest van de Vssd is te vinden op: www.vssd.nl/manifest.

Anno 2001 is de TU meer een school dan een universiteit, vindt de Vssd. De academische cultuur is opgeofferd aan efficiency en studierendement. Tijdens de conferentie ‘Academische Vorming’, vorige week donderdag, droeg een groep studenten daarom demonstratief oogkleppen.

,,Wetenschap is oorlog!” zegt prof.dr.ir. Patrick Dewilde opgewekt. ,,Kennis veroveren is jihad.” Als er nu een calculerende student in de zaal zou zitten % altijd op jacht naar net genoeg studiepunten, helemaal niet geïnteresseerd in intellectuele verrijking % zou hij even verschrikt opkijken van zijn geleende collegedictaten en proeftentamens. Studeren jihad!? Maar de studenten in de Senaatszaal zijn allemaal van het ‘goede’ soort, ook al dragen veel van hen voor de gelegenheid oogkleppen. Een protest tegen de verschoolsing van de TU, die de academische vorming zou bedreigen.

Jihad betekent oorspronkelijk: de strijd tegen de eigen zwakheden, legt Dewilde uit. Een voorwaarde voor academische vorming. Hij vergelijkt de universiteit met een conservatorium. ,,Je moet vechten om je instrument te leren bespelen. Pas als je de techniek beheerst, kun je je creativiteit kwijt, nieuwe dingen doen op nieuwe manieren.”

De hoogleraar vraagt zich af of de huidige generatie niet wat te verwend is om zo%n jihad aan te kunnen. Daarom heeft hij een aanbeveling aan het einde van zijn betoog: ,,Docenten en studenten moeten streng zijn voor elkaar.”

De Amsterdamse hoogleraar sociologie prof.mr.dr. Cees Schuyt geeft een uitgebreide definitie van het wat ongrijpbare begrip ‘academische vorming’. Trefwoorden: intellectuele basisvaardigheden, veel kennis op het eigen vakgebied, voldoende kennis van andere vakgebieden, nieuwsgierigheid, analytisch vermogen, intellectuele zelfstandigheid, scepsis en ontdekkingsdrift.

Schuyt: ,,Het is niet: alle stukken van Shakespeare kennen. Al is dat altijd mooi meegenomen. Het is de wil tot blijvende zelfstudie. Na een geslaagde academische vorming hoeft de overheid niets meer te doen op het gebied van life long learning.”

Dodelijke sketch

Dan gaan de lichten uit, en het Delfts Blok betreedt het podium. Een korte, dodelijke sketch over academische vorming. Navertellen is nooit grappig, maar het is duidelijk dat in het universum van Delfts Blok de luie, calculerende student het altijd wint van zijn idealistische tegenstrever. Die laatste is zo overijverig en integer (,,Nee, u begrijpt mij niet. Ik wil een lager cijfer. Ik heb geen acht verdiend!”) dat hij als vanzelf in de rol van Domme August terecht komt.

Rector Karel Wakker geeft toe: de TU Delft is te schools, te bedrijfsmatig geworden. Ook hij droomt van een ander type universiteit, gebaseerd op het oude beeld van de Meester en de Gezel: kennis verwerven door dialoog. De werkelijkheid is anders, maar de docenten mogen daarvan niet de schuld krijgen, benadrukt hij. ,,Efficiency verbeteren, rendement dat omhoog moet % dat is bestuurderstaal. Er is geen docent die zo opereert.” Wakker hoopt dat in de masterfase weer een betere koppeling tussen onderwijs en onderzoek tot stand komt. ,,Er is geen grotere inspiratiebron voor onderwijs dan onderzoek.” Ook zal het onderwijs minder schools moeten worden: meer zelfstudie, minder contacturen en minder mogelijkheden om tentamens af te leggen. Dat zal niet elke student als muziek in de oren klinken.

Manifest

Voorzitter Ramses Kaijen van de Vereniging voor Studie- en Studentenbelangen (Vssd) is verrast dat de rector tenminste een deel van de kritiek op de TU lijkt te delen. Hij overhandigt Wakker een boekje met ideeën over vernieuwing van de TU en een door honderd studenten en docenten ondertekend manifest, waarin de universiteit wordt opgeroepen om af te zien van maatregelen als de selectie aan de poort en het bindend studieadvies. Die zouden enkel de efficiency dienen en het academische niveau van de universiteit schaden. De TU, zo luidt een verwijt van Kaijen, hecht veel waarde aan het percentage studenten dat de eindstreep haalt, maar wat die studenten precies kunnen, lijkt er veel minder toe te doen.

,,U legt de oorzaak van het probleem eenzijdig neer bij de universiteit”, reageert Wakker. ,, Ik wil ook studenten kunnen aanspreken. Ik wil nooit meer meemaken dat een student naar mijn persoontje toekomt en vraagt welk gedeelte van het dictaat hij moet leren.” De calculerende student als tegenargument.

Wat volgt is een flitsend steekspel met stellingen tussen hoogleraar technische aardwetenschappen Salle Kroonenberg en TNW-student Roel van Raak, waarbij het publiek ook kan meediscussiëren. ,,Op de universiteit heb je te weinig gelegenheid om op je bek te gaan”, luidt één van de stellingen.,, Misschien is het leerzamer om de feedback achteraf te geven, in plaats van de student steeds bij hethandje te nemen.” ,,Probeer je maar eens voor te stellen hoe dat tijdens een rijles zou gaan, feedback na de rit”, zegt een docent schamper. Dan herinnert een student zich plotseling zijn eigen rijlessen: ,,De instructeur vervloekte alle studenten. Hij had veel liever caissières, die luisterden tenminste. Studenten willen alles uitproberen en zijn vreselijk eigenwijs.” De gevolgen van academische vorming in een notendop.

Het manifest van de Vssd is te vinden op: www.vssd.nl/manifest.