Campus

Jede Konsequenz führt zum Teufel

Een van de meest irritante kenmerken van de oude spelling (die van voor 1 augustus 1996) was de inconsequentie ervan. Dat je bij ruim twaalfduizend woorden moest kiezen uit twee mogelijkheden was tot daaraan toe, maar waarom kopie als voorkeur en copie als toegelaten spelling, terwijl het bij fotocopie net omgekeerd was? En waarom had academisch wel een toegelaten variant akademisch, maar was academicus de enige mogelijkheid? Waarom produktie bij voorkeur met een k, maar introductie met een c?Een rommeltje dus.

Ontstaan doordat er destijds (1954) een spellingcommissie was waarin Vlamingen en Nederlanders elkaar voortdurend in de haren vlogen. Meestal wonnen de Nederlanders (de c dus), maar af en toe moesten ze hun taalgenoten ook wat gunnen (de on-Franse k). Zonder computers was het kennelijk lastig bij te houden of alle beslissingen nog wel met elkaar in overeenstemming waren.

De nieuwe spelling is op dit punt een grote verbetering. Het is gelukt een redelijk heldere lijn in deze kwestie te brengen. Productie moet het zijn, omdat alle vergelijkbare woorden ook een c hebben (reductie, inductie, instructie). Insect is de juiste vorm, gezien dialect, effect en object. Kopie, fotokopie, kopiren: alles met een k.

Maar wat te doen met locatie? Kijken we naar provocatie, allocatie en convocatie? Of naar lokaal en lokaliseren? Het Groene Boekje kiest voor het eerste, Van Dale voor het tweede.

Af en toe deinsde de spellingcommissie toch terug voor de consequenties van haar aanpak. Ze herinnerde zich ongetwijfeld de volksopstand die uitbrak toen een vorige spellingcommissie al te radicale afwijkingen van het bestaande voorstelde (ginekoloog, sjampanje). October zou het moeten worden, gezien octaaf, octet en octopus. En accoord, gelet op accorderen. Maar nee, uit de taaldatabank bleek dat iedereen zeer gehecht was aan oktober en akkoord. Daarom liet men het maar zo.

Een van de meest irritante kenmerken van de oude spelling (die van voor 1 augustus 1996) was de inconsequentie ervan. Dat je bij ruim twaalfduizend woorden moest kiezen uit twee mogelijkheden was tot daaraan toe, maar waarom kopie als voorkeur en copie als toegelaten spelling, terwijl het bij fotocopie net omgekeerd was? En waarom had academisch wel een toegelaten variant akademisch, maar was academicus de enige mogelijkheid? Waarom produktie bij voorkeur met een k, maar introductie met een c?

Een rommeltje dus. Ontstaan doordat er destijds (1954) een spellingcommissie was waarin Vlamingen en Nederlanders elkaar voortdurend in de haren vlogen. Meestal wonnen de Nederlanders (de c dus), maar af en toe moesten ze hun taalgenoten ook wat gunnen (de on-Franse k). Zonder computers was het kennelijk lastig bij te houden of alle beslissingen nog wel met elkaar in overeenstemming waren.

De nieuwe spelling is op dit punt een grote verbetering. Het is gelukt een redelijk heldere lijn in deze kwestie te brengen. Productie moet het zijn, omdat alle vergelijkbare woorden ook een c hebben (reductie, inductie, instructie). Insect is de juiste vorm, gezien dialect, effect en object. Kopie, fotokopie, kopiren: alles met een k.

Maar wat te doen met locatie? Kijken we naar provocatie, allocatie en convocatie? Of naar lokaal en lokaliseren? Het Groene Boekje kiest voor het eerste, Van Dale voor het tweede.

Af en toe deinsde de spellingcommissie toch terug voor de consequenties van haar aanpak. Ze herinnerde zich ongetwijfeld de volksopstand die uitbrak toen een vorige spellingcommissie al te radicale afwijkingen van het bestaande voorstelde (ginekoloog, sjampanje). October zou het moeten worden, gezien octaaf, octet en octopus. En accoord, gelet op accorderen. Maar nee, uit de taaldatabank bleek dat iedereen zeer gehecht was aan oktober en akkoord. Daarom liet men het maar zo.

Redacteur Redactie

Heb je een vraag of opmerking over dit artikel?

delta@tudelft.nl

Comments are closed.