In het Duitse Oberhausen worden tot en met 28 januari 2001 meer dan tweehonderd anatomische preparaten, waaronder ‘kunstzinnig vormgegeven’ mensenlichamen, tentoongesteld.
Delen
Een boeiend, maar controversieel tripje tijdens de kerstvakantie voor nieuwsgierigen met een sterke maag.
Zelden heeft een tentoonstelling de gemoederen zo beziggehouden als de afgelopen tijd in Duitsland. Daar brak drie jaar geleden een verhitte discussie los, toen men lucht kreeg van de controversiële praktijken van de Duitse arts Gunther von Hagens. Door middel van een speciale conserveringsmethode geeft hij mensenlichamen ‘kunstzinnig’ vorm door bijvoorbeeld het hoofd te doorklieven, de baarmoeder van een vijf maanden zwangere vrouw bloot te leggen of van de huid van een arm een vleugeltje te maken. Het resultaat toont hij in de reizende tentoonstelling ‘Körperwelten. De fascinatie van echtheid’.
De Duitse anatoom ontwikkelde tussen 1977 en 1978 de zogenaamde plastinatiemethode, waarbij hij de weke delen in het lichaam vervangt door kunststof. Daardoor blijft het lichaam voor onbeperkte tijd goed geconserveerd. Een tijdrovend werkje, want het prepareren van een lichaam volgens de nieuwe plastinatiemethode duurt maar liefst 1000 tot 1500 uur.
De tentoongestelde lichamen en lichaamsdelen zijn anatomisch interessant, want door de bijzondere conserveringstechniek worden voor het eerst delen van het menselijk lichaam zichtbaar, die door middel van bestaande preparatietechnieken niet getoond konden worden. Von Hagens stelt met zijn tentoonstelling echter bovendien % bewust of niet % gevoelige zaken aan de orde als de dood en geloof. Met name van kerkelijke zijde komt nog altijd protest, want Von Hagens plastinaten, door het grote publiek al snel bestempeld als griezellijken, zouden de menselijke waardigheid aantasten. Körperwelten blijft, ondanks de gigantische populariteit, een gevoelig onderwerp in het land met een historie van Mengele.
In 1997 richtte Von Hagens voor het eerst een volledige tentoonstelling in met zijn geprepareerde lichamen. Het onmogelijke gebeurde: de bezoekersaantallen doorbraken alle records. Alleen al tussen oktober 1997 en maart 1998 trok de tentoonstelling in Mannheim meer dan 800 duizend bezoekers. In Wenen en Bazel gebeurde hetzelfde en kwamen er per stad ruim boven de 500 duizend bezoekers naar Körperwelten. In Keulen kwamen er onlangs meer dan een miljoen bezoekers naar de tentoonstelling. Reden om hem te verlengen in Oberhausen, tot 28 januari volgend jaar.
Inzicht
Als we de enquêtes onder bezoekers van de tentoonstelling moeten geloven, zei meer dan tachtig procent van de bezoekers in Keulen (waar één op de vijf inwoners de tentoonstelling bezocht) beter inzicht in de anatomie te hebben gekregen. Meer dan negentig procent was bovendien blij dat het om echte menselijke lichamen ging, en niet om goed lijkende afgietsels.
Gruwelijk vonden de meesten het allerminst, maar wel interessant. Toch zei negen procent van de bezoekers in Wenen na een half jaar minder te roken en drinken. Bovendien zei 33 procent gezonder te eten en een kwart zei meer te sporten.
Von Hagens (1945), oprichter en wetenschappelijk directeur van het Instituut voor Plastinatie in Heidelberg, is blij met de overwegend enthousiaste respons van het grote publiek. Hij richtte de tentoonstelling immers voor hen in, zodat de gewone leek eindelijk delen van het lichaam te zien zou krijgen die doorgaans alleen aan medici voorbehouden zijn.
Von Hagens heeft een breed team van wetenschappers achter zich, onder wie de filosoof dr. Franz Wetz, verbonden aan de Pedagogische Hogeschool Schwäbisch Gmünd. Hij weerlegt de argumenten van tegenstanders van Körperwelten en schrijft: ,,Wie tijdens zijn leven in het volledige bezit van zijn geestelijke vermogens, vrijwillig en volledig geïnformeerd, zijn dode lichaam voor dit procédé ter beschikking stelt en instemt met het tentoonstellen van het daardoor gedenatureerde en getransformeerde preparaat, beledigt niet de waardigheid van zijn lijk. Daarentegen schendt degene die een dergelijke donatie van het lichaam verbiedt, de waardigheid van de overledene – tenzij de openbare orde en gezondheid in gevaar zijn.”
Een omstreden standpunt, maar de rechtbank schaarde zich aan de zijde van Von Hagens en zijn team. Zij oordeelde dat wanneer het doneren van het lichaam aan de wetenschap, waarbij het volledig wordt ontleed en geconserveerd, wordt geaccepteerd, voor de plastinatiemethode niets anders hoort te gelden.
Leonardo da Vinci
Von Hagens gaat met zijn plastinatiemethode nog een stapje verder. Omdat door deze methode de weke delen worden verstevigd, kan het lichaam op een bijzondere manier worden geprepareerd, waardoor Von Hagens soms ware ‘kunstwerken’ heeft kunnen maken. Het Instituut voor Plastinatie vergelijkt deze preparaties zonder blikken of blozen met het werk van Leonardo da Vinci en Andreas Vesalius.
De anatomische preparaten op de tentoonstelling in Oberhausen zijn gerangschikt naar lichaamsfunctie. Van het bewegingsapparaat belandt de bezoeker via het hart, de bloedsomloop en het zenuwstelsel bij de ontwikkeling van het kind in de baarmoeder. Daarbij zijn ook plastinaten te zien die zijn veranderd door ziektes als kanker of een beroerte. Uiteraard zijn ook de beroemde roze long van een niet-roker en de zwarte long van een roker naast elkaar neergezet.
‘Körperwelten. De fascinatie van echtheid’. Tot en met 28 januari 2001 in GartenDOM, Oberhausen, Duitsland. Dagelijks geopend van 9.00 tot 23.00 uur. Info: (+49)(0)20884890 of www.koerperwelten.com.
Wanneer je met je OV-kaart tot de grens reist, heb je al vanaf 28 gulden een retourtje naar Oberhausen. Zorg dat je op tijd komt, want de wachttijden voor de kassa kunnen oplopen tot twee uur!
In het Duitse Oberhausen worden tot en met 28 januari 2001 meer dan tweehonderd anatomische preparaten, waaronder ‘kunstzinnig vormgegeven’ mensenlichamen, tentoongesteld. Een boeiend, maar controversieel tripje tijdens de kerstvakantie voor nieuwsgierigen met een sterke maag.
Zelden heeft een tentoonstelling de gemoederen zo beziggehouden als de afgelopen tijd in Duitsland. Daar brak drie jaar geleden een verhitte discussie los, toen men lucht kreeg van de controversiële praktijken van de Duitse arts Gunther von Hagens. Door middel van een speciale conserveringsmethode geeft hij mensenlichamen ‘kunstzinnig’ vorm door bijvoorbeeld het hoofd te doorklieven, de baarmoeder van een vijf maanden zwangere vrouw bloot te leggen of van de huid van een arm een vleugeltje te maken. Het resultaat toont hij in de reizende tentoonstelling ‘Körperwelten. De fascinatie van echtheid’.
De Duitse anatoom ontwikkelde tussen 1977 en 1978 de zogenaamde plastinatiemethode, waarbij hij de weke delen in het lichaam vervangt door kunststof. Daardoor blijft het lichaam voor onbeperkte tijd goed geconserveerd. Een tijdrovend werkje, want het prepareren van een lichaam volgens de nieuwe plastinatiemethode duurt maar liefst 1000 tot 1500 uur.
De tentoongestelde lichamen en lichaamsdelen zijn anatomisch interessant, want door de bijzondere conserveringstechniek worden voor het eerst delen van het menselijk lichaam zichtbaar, die door middel van bestaande preparatietechnieken niet getoond konden worden. Von Hagens stelt met zijn tentoonstelling echter bovendien % bewust of niet % gevoelige zaken aan de orde als de dood en geloof. Met name van kerkelijke zijde komt nog altijd protest, want Von Hagens plastinaten, door het grote publiek al snel bestempeld als griezellijken, zouden de menselijke waardigheid aantasten. Körperwelten blijft, ondanks de gigantische populariteit, een gevoelig onderwerp in het land met een historie van Mengele.
In 1997 richtte Von Hagens voor het eerst een volledige tentoonstelling in met zijn geprepareerde lichamen. Het onmogelijke gebeurde: de bezoekersaantallen doorbraken alle records. Alleen al tussen oktober 1997 en maart 1998 trok de tentoonstelling in Mannheim meer dan 800 duizend bezoekers. In Wenen en Bazel gebeurde hetzelfde en kwamen er per stad ruim boven de 500 duizend bezoekers naar Körperwelten. In Keulen kwamen er onlangs meer dan een miljoen bezoekers naar de tentoonstelling. Reden om hem te verlengen in Oberhausen, tot 28 januari volgend jaar.
Inzicht
Als we de enquêtes onder bezoekers van de tentoonstelling moeten geloven, zei meer dan tachtig procent van de bezoekers in Keulen (waar één op de vijf inwoners de tentoonstelling bezocht) beter inzicht in de anatomie te hebben gekregen. Meer dan negentig procent was bovendien blij dat het om echte menselijke lichamen ging, en niet om goed lijkende afgietsels.
Gruwelijk vonden de meesten het allerminst, maar wel interessant. Toch zei negen procent van de bezoekers in Wenen na een half jaar minder te roken en drinken. Bovendien zei 33 procent gezonder te eten en een kwart zei meer te sporten.
Von Hagens (1945), oprichter en wetenschappelijk directeur van het Instituut voor Plastinatie in Heidelberg, is blij met de overwegend enthousiaste respons van het grote publiek. Hij richtte de tentoonstelling immers voor hen in, zodat de gewone leek eindelijk delen van het lichaam te zien zou krijgen die doorgaans alleen aan medici voorbehouden zijn.
Von Hagens heeft een breed team van wetenschappers achter zich, onder wie de filosoof dr. Franz Wetz, verbonden aan de Pedagogische Hogeschool Schwäbisch Gmünd. Hij weerlegt de argumenten van tegenstanders van Körperwelten en schrijft: ,,Wie tijdens zijn leven in het volledige bezit van zijn geestelijke vermogens, vrijwillig en volledig geïnformeerd, zijn dode lichaam voor dit procédé ter beschikking stelt en instemt met het tentoonstellen van het daardoor gedenatureerde en getransformeerde preparaat, beledigt niet de waardigheid van zijn lijk. Daarentegen schendt degene die een dergelijke donatie van het lichaam verbiedt, de waardigheid van de overledene – tenzij de openbare orde en gezondheid in gevaar zijn.”
Een omstreden standpunt, maar de rechtbank schaarde zich aan de zijde van Von Hagens en zijn team. Zij oordeelde dat wanneer het doneren van het lichaam aan de wetenschap, waarbij het volledig wordt ontleed en geconserveerd, wordt geaccepteerd, voor de plastinatiemethode niets anders hoort te gelden.
Leonardo da Vinci
Von Hagens gaat met zijn plastinatiemethode nog een stapje verder. Omdat door deze methode de weke delen worden verstevigd, kan het lichaam op een bijzondere manier worden geprepareerd, waardoor Von Hagens soms ware ‘kunstwerken’ heeft kunnen maken. Het Instituut voor Plastinatie vergelijkt deze preparaties zonder blikken of blozen met het werk van Leonardo da Vinci en Andreas Vesalius.
De anatomische preparaten op de tentoonstelling in Oberhausen zijn gerangschikt naar lichaamsfunctie. Van het bewegingsapparaat belandt de bezoeker via het hart, de bloedsomloop en het zenuwstelsel bij de ontwikkeling van het kind in de baarmoeder. Daarbij zijn ook plastinaten te zien die zijn veranderd door ziektes als kanker of een beroerte. Uiteraard zijn ook de beroemde roze long van een niet-roker en de zwarte long van een roker naast elkaar neergezet.
‘Körperwelten. De fascinatie van echtheid’. Tot en met 28 januari 2001 in GartenDOM, Oberhausen, Duitsland. Dagelijks geopend van 9.00 tot 23.00 uur. Info: (+49)(0)20884890 of www.koerperwelten.com.
Wanneer je met je OV-kaart tot de grens reist, heb je al vanaf 28 gulden een retourtje naar Oberhausen. Zorg dat je op tijd komt, want de wachttijden voor de kassa kunnen oplopen tot twee uur!
Comments are closed.