‘Iemand moet het doen’

Gefeliciteerd met de benoeming, maar is het wel zo’n leuke baan? Uw voorganger hield het na een jaar voor gezien.
“Ik denk dat het een heel leuke baan is in een fantastische faculteit met grote uitdagingen.”

Dat kunt u wel zeggen.
“Waar het om gaat is toponderwijs, toponderzoek en een omgeving creëren waar mensen met plezier werken. Op korte termijn hebben we te maken met versterking van stromingsleer en procestechniek, de nieuwbouw en – daar is het woord – de herijking. Dat is inderdaad een hele kluif, maar ik denk dat we daar doorheen komen.”

Vorig jaar was er tien miljoen euro te kort, en dat schijnt teruggebracht te zijn tot zes miljoen.
“De herijking vereist 4,2 miljoen euro minderen op de kosten. Dat is de opdracht.”

U hebt een achtergrond in kernfysica en in besturen. Hoe sterk bent u financieel?
“Dat is een hele verantwoordelijkheid. Gelukkig hebben we goede mensen in de faculteit die financieel van wanten weten. Zelf heb ik een lange historie bij de faculteit. Ik loop er al 27 jaar rond. Ik ken de faculteit goed, ik ken de universiteit goed, ik weet hoe een universiteit bestuurd wordt en hoe de financiën lopen. Dus ik denk: als ik het niet kan, wie dan wel? Dat klinkt arrogant maar iemand moet het doen en ik ben er voor gaan staan.”

U was directeur van het reactorinstituut, naar verluidt de duurste afdeling van de faculteit. Moet u binnenkort als decaan uw oude afdeling sluiten?
“We hebben de herijkingsmaatregelen in kaart gebracht. Daar zit snijden in het reactorinstituut niet bij. Sterker nog: het college van bestuur (cvb) heeft negen ton extra toegekend aan het reactorinstituut. Voor het reactorinstituut is het Oysterproject allesbepalend. Als dat niet doorgaat vind ik dat we de kernreactor moeten sluiten. Ik verwacht niet dat het gebeurt, en het zou heel slecht zijn voor Nederland.”

Die aanvraag loopt al drie jaar. Wanneer denkt u helderheid te hebben?
“Het cvb en het bestuur van het reactorinstituut hebben besloten uiterlijk eind 2012 zicht te moeten hebben op de uitkomst. Nu moet er eerst een nieuw kabinet komen, want daar ligt onze aanvraag.”

U hebt veel nevenfuncties. Hoe is dat te combineren met het decanaat?
“Ik heb in de afgelopen jaren veel functies bij elkaar gesprokkeld, maar nu ik voor het eerst in mijn carrière een knik maak van wetenschap naar management, zal ik een groot aantal functies overdragen, waaronder het voorzitterschap van het DRI Energie en het directeurschap van het reactorinstituut. Het lidmaatschap van de Energieraad en de Gezondheidsraad wil ik blijven doen. Mijn ideaal is een decanaat dat 70 procent intern gericht is en 30 procent naar buiten gericht. De zichtbaarheid van het onderzoek is buiten de TU niet ideaal. Een decaan moet de TU naar buiten weten te presenteren. Dat vertaalt zich uiteindelijk in betere studenten, betere medewerkers en meer onderzoeksgeld.”

The Netherlands needs a new nuclear reactor for the production of radioisotopes for medical applications. It’s the latest in a series of headlines concerning the issue. The latest, but by no means the last. The production of the radioisotopes has been a troublesome affair for years, owing largely to the frequent technical failures of the only five or six over-aged reactors that provide the isotopes worldwide. The reactor in Petten, exploited by NRG (Nuclear Research & consultancy Group), and the Chalk River reactor in Canada, are the main providers of molybdenum-99, on which cancer patients rely. Molybdenum-99 is the precursor of the meta-stabile isotope technetium-99m, widely used as a marker in nuclear medicine for diagnosing cancer and bone, heart or kidney problems.

Professor Bert Wolterbeek, of the faculty of Applied Sciences’  Reactor Institute Delft (RID), welcomes the cabinet-council’s decision. In his opinion, the required 300 million euro for a new high flux reactor will be money well spent, considering that NRG accounts for about 40 percent of world production in 99m-Tc generators and that the new reactor has an expected lifespan of 30-40 years. Besides, Wolterbeek says, there is no real alternative for the production of these radioisotopes,  except for the so-called high flux reactors (HFR). HFRs generate relatively little heat, but a large flux of neutrons. Reactors for power production are focused on the opposite: large heat production. An HFR’s large neutron flux is used to produce molybdenum-99 from uranium or from molybdenum-98.

Wolterbeek refers to an article in a recent issue of the Dutch technology magazine, De Ingenieur, which explored alternative routes for radioisotope production. Some argued that particle accelerators might also be used to create molybdenum-99. Wolterbeek doesn’t regard that as a credible production route. The reaction might work in a laboratory but no steps have been taken to scale it up to industrial production, which, in Wolterbeek’s eyes, discredits the use of accelerators as a production technique. He has patented an alternative pathway to molybdenum-99 production, which takes molybdenum-98 as a source instead of uranium. “But you will still need a reactor for your neutron flux,” he explains. RID’s reactor, although of the right type, is not well-suited for medical isotope production, Wolterbeek says, because of its lower neutron flux (ten times fewer than Petten), but mostly because the entire facility is used in a research setting and is therefore unsuitable for the routine-production of highly radioactive materials.

In short, building a new reactor is the only way to maintain the production of isotopes for nuclear imaging in the long run. But in the years ahead, headlines about shortages will still appear in the news, because a new Pallas reactor will not be operational before 2016.