Hoogleraar software engineering: ‘AI stelt hogere eisen aan studenten’

‘The End of Programming’ luidt de provocerende titel van een artikel van Matt Welsh in het Amerikaanse computervakblad Communications of the ACM. De oud-Harvard-hoogleraar computer science stelt dat de klassieke informatica op z’n eind loopt en dat zijn meeste collega’s als dinosaurussen op de meteorietinslag wachten. De meteoriet is in dit geval kunstmatige intelligentie of AI. ‘Ik denk dat een programma schrijven zal uitsterven en dat de meeste software vervangen zal worden door AI-systemen die getraind zijn in plaats van geprogrammeerd’, schrijft Welsh.

“Waar dat kan, daar zal het gebeuren”, reageert prof.dr. Arie van Deursen, afdelingshoofd softwaretechnologie aan de faculteit Elektrotechniek, Wiskunde en Informatica, desgevraagd. “Maar om systemen te trainen moet je veel data hebben. En veel dingen zijn niet te trainen. Neem de Belastingdienst. Hoe moet het belastingsysteem getraind worden? Het is niet dat je dat leert van twintig andere landen die ook een belastingsysteem hebben. Je zult de belastingprogrammatuur zelf moeten maken. Het schrijven van software sterft dus zeker niet uit.”

‘Met ChatGTP is er het gevaar van hallucineren’

Je hoort veel over het gebruik van Chat GPT bij programmeren. Kan zulke generatieve AI betrouwbare software schrijven?

“De standaardoefeningen van het leren programmeren staan allemaal online, dus is ChatGPT daar ook mee getraind. Vragen daarover kun je dus prima in een chatwindow aan ChatGPT stellen. Dat wordt de toekomst: dat je enerzijds met een taalmodel interacteert over de software die je wilt maken en die uitkomst anderzijds uitprobeert in je eigen programma. Dat vraagt dat je een helder beeld hebt van wat het programma moet doen. Hoe scherper je dat beeld hebt, hoe beter AI je kan helpen.”

Welke beperkingen kent AI?

“Met ChatGTP bestaat het gevaar van hallucineren. De taalmodellen kunnen met groot zelfvertrouwen dingen roepen die gewoon niet waar zijn. Of, zoals Bertrand Meyer in hetzelfde computervakblad schrijft, de huidige AI genereert programma’s uit wat het systeem eerder heeft gezien. Het resultaat ziet er goed uit, maar er is geen garantie op een foutloze werking.”

‘AI dwingt studenten om betere software te schrijven’

De ontwikkelingen gaan razendsnel. U bent verantwoordelijk voor het opleiden van de volgende generatie informatici. Hoe passen jullie het onderwijs aan op de invloed van AI op het maken van software?

“In de toekomst zullen AI-assistenten meer helpen bij softwareontwikkeling. Taalmodellen kunnen helpen met programmeren, maar er zitten ook onderdelen in de software-pipeline die op een andere manier data-gedreven zijn. Ook daar zal AI een belangrijke rol in spelen. Wij leiden de studenten op, zodat ze snappen hoe AI-systemen werken en hoe ze softwareontwikkeling kunnen ondersteunen.

Hoe dat echt zal uitpakken, moeten we afwachten. Als we op dit moment een cursus programmeren geven, verwachten we dat de student zelf in staat om is te programmeren. Dus in die zin kun je niet alle oefeningen uit ChatGPT halen en invullen, want dan leer je te weinig. En anderzijds, waar dat nuttig is, toch wel degelijk een AI-assistent benutten.”

Dus je leert zowel programmeren zonder als met AI-assistent?

“Ja, want je moet eerst zelf kunnen programmeren om goed om te kunnen gaan met een AI-assistent. Als je de basis goed beheerst, dan maakt de assistent je tot een betere programmeur. Eigenlijk dwingt AI studenten om betere software te schrijven omdat het de lat hoger heeft gelegd. Evident slechte programma’s, daar kom je niet meer mee weg. Het werk van onze studenten moet altijd beter zijn dan wat een AI-model levert.”