Hollands werk

Ook de haren van het groepje mensen dat even verderop naar de introductiefilm kijkt, wapperen mee. De ventilator overstemt gedurende tien seconden alles wat er op de eerste verdieping van de Kunsthal gebeurt. Daarna wordt het weer rustig in de hal.

De Kunsthal presenteert tot en met 21 maart de tentoonstelling Made in Holland. Het museum toont Nederlandse uitvindingen en innovaties uit de afgelopen eeuwen. Vierduizend industrieel ontwerpers studeerden de afgelopen veertig jaar af aan de TU Delft. Veel van door hen gemaakte prototypes zijn in de Kunsthal te bewonderen. De geschiedenis van het ontwerpen wordt afgebeeld door middel van octrooien, filmpjes en foto’s, afkomstig uit de collectie van het Nationaal Archief. “Alle octrooien moeten binnen twintig jaar na aanvraag in het bezit zijn van het Nationaal Archief”, vertelt rondleidster Kimberley Heuvelmans. “Het oudste octrooi dat we bezitten stamt uit 1581.”
Zeven thema’s worden uitgelicht in verschillende ruimtes. Aan de muur van themaruimte ‘Verkeer in een vol land’ hangt een bouwtekening van de ‘Novomagium’ uit 1886. ‘De Novomagium is een voorloper van de latere auto’, vertelt het bijschrift. ‘Het is een van de eerste voertuigen die op stoom in plaats van met paardenkracht rijdt.’ In het midden van dezelfde ruimte vinden we volgens Heuvelmans ‘de aller-modernste auto’. Een groepje bezoekers staat de open source C,mm,n concept car, ontworpen op de TU Delft, met bewondering te bekijken. “Het moet geweldig zijn om deze auto te hebben. Hij rijdt zelfstandig naar Amsterdam terwijl ik alvast kan beginnen met werken”, zegt een van de vrouwen in het gezelschap.

Uitvindingen werken niet altijd op de manier waarvoor ze zijn ontworpen. Volgens Heuvelmans is het Nationaal Archief in het bezit van tientallen bouwtekeningen van perpetuum mobiles. “Het zou prachtig zijn als we zomaar energie uit het niets kunnen opwekken en steeds kunnen blijven hergebruiken. Helaas heeft de wetenschap bewezen dat het zo niet werkt. Maar nog steeds worden op dit moment ontwerpen van perpetuum mobiles ingediend.”
“Sommige goede uitvindingen worden niet meteen ontdekt”, zegt Heuvelmans. “Al in 1980 is de klapschaats uitgevonden. Er zijn verschillende octrooien voor uitgegeven, maar sporters wilden er niet aan. Pas in 1998 hebben mannelijke topschaatsers de klapschaats ontdekt.”

Niet alle Nederlandse uitvindingen zijn helemaal bedacht door de Nederlanders. Het hoofdonderwerp van thema ‘Nederland en de wereld’ heeft daar alles mee te maken. In 1602 werd een Portugees schip met een kostbare lading Chinees porselein gekaapt voor de Hollandse kust. Voor vele miljoenen guldens werd het Chinees porselein verkocht. De verkoop van Hollandse pottenbakkers liep hierdoor snel achteruit. Toen de handel met China in de zeventiende eeuw stagneerde begonnen Delftse pottenbakkers imitatieporselein te maken. Het porselein werd met Hollandse in plaats van Chinese patronen beschilderd. “Dit Delfts blauw werd zeer geliefd en is op dit moment nog een typisch Nederlands souvenir, terwijl het dus eigenlijk namaak is”, vertelt Heuvelmans.

Even verderop, bij het thema ‘Ontspanning door inspanning’, vertoont een jongen zijn drumkunsten op een luchtdrumstel. Met de twee drumstokken slaat hij in de lucht op onzichtbare trommels. Twee mensen blijven even staan om naar de indrukwekkende drumsolo te luisteren. Om de hoek dansen vier jongeren in de silent disco. Heuvelmans legt uit dat ze zelf kunnen kiezen welke muziek er uit hun koptelefoon komt. “Op die manier kunnen ze samen dansen op muziek van hun eigen smaak.”

De familietentoonstelling ‘Made in Holland, uitvindingen en innovaties’ is tot en met 21 maart 2010 te zien in de Kunsthal Rotterdam.
www.kunsthal.nl

Would you like to join an all-student editorial team commissioned to make a special edition of Delta? This is a unique chance to create the student university newspaper that you want to read. As an editorial team member, you will help determine the content, write articles, take photos and assist with the layout. The newspaper, Delta 18, will be published on May 28. The first meeting of the student editorial team is on 23 April. Delta’s editorial staff will provide help and support. For Delta, this project is an interesting way to find out what students miss in the current newspaper. TU Delft’s Marketing & Communication department is also keen to learn how students from the various university faculties would like to communicate with each other. Interested? Send an email briefly detailing your background and motivation to Ms. Saskia Bonger, Delta interim editor-in-chief: s.m.bonger@tudelft.nl