Het zwaarste jaar ooit

Met een paar drukken op haar Apple laptop zit Sabrine van Rossum – lange blonde haren, blauwe ogen, hippe kleren – in de digitale agenda van het afgelopen studiejaar. In september 2011 begon ze aan de bachelor technische bestuurskunde aan de TU Delft. Tot op het uur nauwkeurig kan ze terugzien wat ze deed op iedere willekeurige datum. En als er informatie ontbreekt, is die meestal in de mail wel weer terug te vinden.

Van Rossum is met recht een planner te noemen. Met haar vinger op de touchpad vliegt ze door haar eerste studiejaar heen. En zo zien we dat ze op 27 september al een toelatingstoets had voor een project, dat inzicht moest geven in de rest van de studie. Want in december moesten de eerstejaars technische bestuurskunde al hun richting kiezen.

De toets op 27 september volgde op een tijd van intensief kennismaken bij het Delftsch Studenten Corps, stress om het jaarclub vormen, geregel voor originele thema-avonden voor de verticales (disputen, red.), barbecueën met studievereniging Curius, een niet te missen familiereünie en het volgen van de vakken inleiding, recht, economie, analyse en mondeling presenteren.

Van Rossum ging dat allemaal – met dank aan haar agenda – goed af. De rest van het studiejaar bleef zij haar leven strak organiseren. En zo haalde zij haar P in één jaar en kan ze na de vakantie beginnen aan een honours track. Dat terwijl ze lid was van het corps, roeide bij Laga, trainde voor een hardloopwedstrijd, in de excursiecommissie van studievereniging Curius zat, minstens eens in de maand modellenwerk deed, op skivakantie ging, ongeveer eens in de drie weken haar ouders bezocht en talloze feestjes had. “Ik ben overal bij geweest en hield zelfs nog tijd over om relaxed thee te drinken met mijn huisgenoten”, concludeert zij tevreden.

Beest uithangen

De meeste eerstejaars hebben meer moeite om hun nieuwe sociale leven met hun studie te combineren. Hoewel het percentage licht stijgende is, haalde in het studiejaar 2010-2011 maar 22 procent zijn propedeuse in één jaar. Helaas voor hen is desondanks de tijd voorbij van eerst een jaartje (of drie) de beest uithangen en heel veel slapen. De TU Delft kende sinds 2009 al een norm van dertig studiepunten voor het bindend studieadvies, maar vanaf het komende studiejaar moeten eerstejaars zeker 45 ects bijeen studeren. Zo niet, dan moeten ze hun opleiding staken.

Ook is er sinds 2010 de ‘harde knip’, die inhoudt dat studenten pas aan hun master mogen beginnen als ze hun bachelor helemaal hebben afgerond. Ieder vakje dat studenten al in hun eerste jaar (of in de jaren erna) niet halen, kan aan het eind voor veel onnodig oponthoud zorgen. Dat is des te vervelender nu per september de langstudeerboete wordt ingevoerd. Studenten die langer dan een jaar uitlopen met hun bachelor- (of master-)opleiding mogen jaarlijks drieduizend euro méér collegegeld gaan betalen.

En dat is niet alles. Iedere opleiding kent weer haar eigen voortgangseisen, toelatingstoetsen en vakken die niet te volgen zijn als je tijdens eerdere vakken hebt zitten (of liggen) slapen.

Middelbare schoolmentaliteit

Eerstejaars die nu de angst om het hart slaat, kunnen maar beter leren van Van Rossum, blijkt na een gesprek met studieadviseur Pauline van der Sman. Het zal niet voor iedereen haalbaar zijn te mikken op een honours track, maar Van der Sman adviseert studenten om zich een doel voor ogen te stellen. En om hun middelbare schoolmentaliteit bij pa en ma achter te laten. “Veel studenten deden de middelbare school met twee vingers in de neus. Ze verwachten dat het in Delft zo blijft. Tijdens de eerste periode al merken ze dat het zo niet gaat. Je kunt niet een paar dagen vóór een tentamen beginnen met studeren en verder alleen maar leuke dingen doen. Wij verwachten een meer professionele instelling.”

Dat betekent, het is niet anders, het aanhouden van een veertigurige werkweek. “Als je maandag tot en met vrijdag volplant met colleges en zelfstudie heb je de avonden en de weekenden vrij voor andere dingen.”

Van der Smans collega Marja Brand wijst er fijntjes op dat lege ruimtes in het rooster niet betekenen dat je vrij bent. “Op de middelbare school wordt driekwart van de stof uitgelegd en is de overige kwart zelfstudie. Op de universiteit is het andersom. Dus maak zoveel mogelijk uren.” Daar komt bij dat de witte week, de collegevrije week, vóór de tentamens is verdwenen uit het rooster. “Dat is dus niet alleen voor eerstejaars vervelend maar ook voor andere studenten. Opsparen van studietaken tot die laatste week voor de tentamens en dan doorknallen kan niet meer.”

Zelfstudie

Zelfstudie, daarmee begon Sabrine van Rossum braaf mee in week één, herinnert zij zich. De kennismakingstijd van het corps liep nog en dat was een voordeel, vindt ze. “Je mag niet drinken, je moet acht uur per nacht slapen en je eet goed. Je leeft gezonder dan anders. Je staat onder toezicht en dat betekent dat je ergens moet zijn waar ze je in de gaten kunnen houden. Dan kun je net zo goed in de UB gaan zitten.”

Van Rossum hield vanaf het allereerste begin zelf de stof bij, omdat ze niet wist wat ze moest verwachten van de studie. Van de colleges pakte ze standaard de eerste en de laatste vóór het tentamen mee. “Tussendoor lag het eraan of ik andere dingen te doen had en of ik daar omheen kon plannen.”

Ze hield, hoe groot de verleidingen soms ook waren, altijd rekening met de tentamens. “Verenigingen plannen de meeste activiteiten om de tentamens heen. Iedereen studeert, dus er is weinig anders te beleven dan om zelf ook naar de UB te gaan. En als het nodig is, drink ik wat minder of helemaal niet, of ik help niet mee met de voorbereidingen van een feest.”

Verstandig, vindt Van der Sman. “Het gaat om efficiënt studeren, om planning en prioriteiten stellen. Je moet ‘nee’ durven zeggen, want er is die sociale druk vanuit de studentenvereniging of vanuit de projectgroep. Colleges en zelfstudie zijn niet verplicht, maar van verenigingen moet er wel van alles en binnen projectgroepen kunnen studenten soms te veel tijd van elkaar vragen.”

In week drie gaan studenten volgens Van der Sman al merken dat ze een achterstand hebben als ze hun stof niet goed hebben bijgehouden. “Week één is nog prima te doen, in week twee gaat de versnelling erop en in week drie loop je achter. Dit is nu de realiteit. De luxe om een periode te verkwanselen is er niet meer.”

Gezondheidstips

Hoe voorbeeldig een student zijn leven ook inricht, piekmomenten zullen er altijd zijn. Zo werd Van Rossum op 6 maart 19 jaar. Dat moest gevierd worden in haar studentenhuis aan de Oude Delft en bij haar ouders in Geldermalsen. Op 7 maart was er de toelatingstoets voor het project analyse van bedrijfssystemen. Hoe sla je je als student door zulke drukke tijden heen?

Luuk Simons, health coach voor medewerkers van de TU Delft en onderzoeker bij de sectie mens machine-interactie (EWI), heeft wel wat gezondheidstips. Over beweging bijvoorbeeld. Van Rossum roeit sinds mei bij Laga, loopt tweemaal per week hard en zit tijdens ‘dat dode uurtje’ tussen 17.00 en 18.00 uur vaak in het sportcentrum.

Simons: “Natuurlijk is sporten goed. Voor je IQ, want er groeien hersencellen aan, en voor je mentale conditie. Maar mensen zijn erop gebouwd om gedurende de hele dag te bewegen. Als ik dat vertaal naar studenten: ga ieder uur dat je studeert even vijf minuten wandelen, anders valt je lichaam teveel stil, en daarmee ook je mentale fitheid.”

Ook de kwaliteit van voeding is heel belangrijk, wil Simons de studenten op het hart drukken. Dus: veel groenvoer (mag uit de diepvries), noten, zaden en pitten. “Heel gezond zijn eenpansgerechten met groente, omdat je dan geen kookvocht weggooit.”

Tijdens het studeren een flauw gevoel? Simons vertelt eerst hoe het niet moet. “Je suikerspiegel is gedaald. Los je dat op met geraffineerde kristalsuiker (bijvoorbeeld door een Mars te eten, red.) dan krijg je weer even een piek. Maar na een uur kom je door alle insuline in je bloed in een suikerdal. Doe je dat de hele dag, dan is dat vrij slopend voor je lijf. Je bent zo redelijk snel door je prestatievermogen heen.”

In plaats van naar de snackautomaat te slenteren, kun je dus beter die drie minuten naar de supermarkt aan de Nassaulaan fietsen. Daar liggen de schappen vol fruit. En dat moet je volgens Simons toch echt hebben. “Want fruit laat geleidelijker zijn energie los. En wil je ’s avonds nog door studeren, eet wat pinda’s. Daar zit een stofje in waar je van wakker blijft.”

Mogen studenten daar nog koffie voor gebruiken? “Koffie is gemiddeld genomen goed voor je stemming, wat zich zelfs uit in de helft minder zelfmoorden bij regelmatige koffiedrinkers. Cafeïne heeft natuurlijk een opwekkend effect. Dus kan het je helpen, net als thee trouwens. Maar zorg wel dat je goed blijft slapen en herstellen. Zes uur na je laatste kopje zit gemiddeld nog de helft van de cafeïne in je bloed.”

En alcohol, is dat uit den boze en moeten de nieuwe eerstejaars roomser leven dan de paus? “Drink alcohol met mate. En bedenk je: waarom komen we samen? Meestal is de eerste reden niet de alcohol, maar de gezelligheid. Je kunt dus ook samen gaan sporten. Daarna kun je best nog een biertje drinken.”

Boven alles raadt Simons studenten aan op zoek te gaan naar hun eigen ritme, ook al klinkt dat sommigen misschien als saai in de oren. “Het spel om zoveel mogelijk ballen in de lucht te houden is continu en van alle levensfases. Let maar eens op als je kleine kinderen hebt. Maar heb je een soort basisritme, dan kun je luchtiger leven, omdat veel al is geregeld. Het vervelende van erop los leven is dat je jezelf vroeg of laat altijd tegen komt. En dan vraag je je af: waarom heb ik dit toch zo gedaan?”