Is het gevaarlijk om te juichen in de Kuip?

Zie maar eens stil te blijven als na eindeloos zenuwslopend gepingel de bal eindelijk snoeihard het goal in vliegt. Dat lukte de fans van Feyenoord afgelopen zondag niet in de wedstrijd tegen FC Twente. Dat kun je ze moeilijk kwalijk nemen. Of toch wel?

Op de vraag of dat wel te doen is, kalmte behouden tijdens een wedstrijd, antwoordde premier Rutte maandag: “Ja hoor, gewoon je bek houden als je er zit en naar de wedstrijd kijken en niet schreeuwen. Dat is te doen.” Dat gejuich en de spreekkoren. Rutte had er geen goed woord voor over. “Het is heel dom, hiermee krijgen we het virus niet onder controle.”

Hoe groot is het besmettingsgevaar in een stadion als mensen juichen en zingen? Daar is de wetenschap nog niet over uit. “In feite zijn we bezig met een groot sociaal biomedisch experiment”, zegt natuurkundige dr.ir. Ivo Bouwmans (faculteit Techniek, Bestuur en Management) desgevraagd.

Bouwmans volgt de literatuur op de voet
Naast zijn onderzoek en onderwijs in complexe energiesystemen is Bouwmans koordirigent bij de VAK in Delft en dirigeert hij een kerkkoor. Delta interviewde hem eerder al over het gevaar van koorzang. Wat maakt koorzang zo gevaarlijk voor coronabesmettingen? Bouwmans volgt de literatuur over dit onderwerp op de voet. Op zijn website virmus.nl (virus + musicus) brengt hij de laatste wetenschappelijke inzichten samen.

“Onlangs is ontdekt dat het voor de productie van kleine druppeltjes en aerosolen niet uit lijkt te maken of je zingt of praat. Het gaat alleen om het aantal decibel. Hoe luider je zingt of praat hoe meer druppeltjes je produceert. Lange tijd dacht men dat zang per definitie gevaarlijker was door de wijze waarop je je stem gebruikt.”

“Hopelijk valt het mee met de gevaren in een voetbalstadion”, vervolgt Bouwmans. “Je bevindt je daar in de buitenlucht. De druppeltjes blijven minder lang hangen dan in een concertzaal. Dus dat is gunstig. Het nadeel van zo’n stadion is wel dat de grotere druppeltjes die de supporters hoog in de tribune uitspuwen deels terecht komen bij de supporters die zich lager in het stadion bevinden. Hoe gevaarlijk het werkelijk is in zo’n stadion als mensen luid zingen en joelen, moet de praktijk uitwijzen.”

‘Krijg de Kuip weer vol!’

Volgens de clubarts van Feyenoord, Casper van Eijck, is het zo klaar als een klontje dat voetbalfans geen gevaar voor de volksgezondheid hoeven te zijn. In een persbericht dat de club eerder deze week naar buiten bracht kondigde hij het onderzoek ‘Krijg de Kuip weer vol!’ aan.

Van Eijck wil samen met het Erasmus Medisch Centrum, gemeente Rotterdam, GGD Rotterdam-Rijnmond, de TU Delft en de universiteit van Wageningen, aantonen dat het bezoeken van voetbalwedstrijden met veel fans veilig kan en niet tot meer coronabesmettingen leidt.

Alle seizoenkaarthouders hebben een link naar een app ontvangen waarin ze drie vragen moeten beantwoorden. Als daaruit blijkt dat iemand symptomen heeft, wordt hij of zij geadviseerd om niet naar stadion te komen. Wie wel naar het stadion komt, kan gratis getest worden. De GGD in de regio Rotterdam zal de komende maanden in kaart brengen of mensen die corona oplopen bij wedstrijden zijn geweest.

Simulatieomgeving
Delftse onderzoekers werken in de tussentijd aan een simulatieomgeving. Dr.ir. Dorine Duives van de afdeling transport & planning van de faculteit Civiele Techniek en Geowetenschappen is trekker van dit deel van het Feyenoordonderzoek. “Met camera’s bestuderen we allerlei parameters. Hoe dicht bewegen mensen langs elkaar heen, waar komen ze en wat raken ze aan? Aan dat soort zaken moet je denken.” De gegevens worden tijdens de eerstvolgende zes thuiswedstrijden van Feyenoord verzameld.

Het onderzoek maakt deel uit van een groter SSO-project: Samen Slim Open, dat de universiteit uitvoert samen met de Wageningen Universiteit. “Voor dit project ontwikkelen we simulatieomgevingen die tal van overdekte of deels overdekte locaties nabootsen waar veel mensen samenkomen, zoals theaters en restaurants.” En sinds kort dus ook stadions.