Het Delfts kwartiertje? Dat ken ik niet’

Ergens aan het eind van zijn lezing refereerde Gerbrands aan het ‘Delfts kwartiertje’ waarmee inleidster Annet Soleman zich eerder verontschuldigde voor het enkele minuten verlate begin van de avond. “Delfts kwartiertje? Ik weet niet wat dat is. Denkt u dat ze bij Louis van Gaal te laat komen?” Het is Gerbrands ten voeten uit. Het leveren van een topprestatie begint met het stellen van normen. “Als iemand te laat binnenkomt tijdens de lezing, gebruik ik dat in mijn verhaal”, zei hij al voor aanvang. “Er gebeurt altijd wel iets waarop ik inhaken kan. Een laatkomer, of een telefoon die afgaat.” Van beide was dinsdagavond geen sprake. Het publiek luisterde een uur lang bijna ademloos naar zijn heldere en gedegen verhaal.

‘Toon Gerbrands vertelt op inspirerende wijze over samenwerking, vertrouwen, passie, discipline, scherpte en de voorwaarden om dat allemaal te kunnen bereiken’, beloofde de aankondiging. De algemeen directeur van AZ en oud-bondscoach van het Nederlands volleybalteam putte daarbij regelmatig uit eigen ervaring. Met vragen zette hij het publiek aan het denken. Moet een coach altijd eerlijk zijn tegen zijn spelers? Wie is de beste coach en waarom? Bezoekers suggereerden namen als Hiddink, Cruyff, Michels, Van Gaal, Ton Boot, Vera Pauw. Niemand noemde Kovacs, de Ajax-coach die in 1971 Michels opvolgde en in zijn tweejarig dienstverband twee Europa Cups, twee landstitels en een beker won. Niemand van voornoemde coaches had cijfermatig zo’n succes, maar hij werd ontslagen omdat hij ‘te aardig’ was. Het valt niet mee om algemene criteria op te stellen die bepalen of iemand een topcoach is of niet. Het moeten in elk geval ‘authentieke’ personen zijn.

Visie, actie en passie: de drie essentiële elementen om tot een topprestatie te komen, volgens Gerbrands. Een visie moet leiden tot het doel. Het pad ernaartoe verloopt kronkelig. Onderweg moeten keuzes worden gemaakt, maar het is belangrijk om rustig te blijven en het pad te blijven volgen. Actie is niets anders dan hard werken. Passie is het mooiste woord, vindt Gerbrands. “Een bekende autocoureur werd ooit gevraagd of hij zijn auto onder controle had. ‘Nee’, antwoordde de coureur, ‘want dan zou ik niet zo hard kunnen rijden.’ In die uitspraak zit het begrip passie verwerkt.”

Het ging over de vier hoofdmotieven van een coach, en over het talent (‘krijg je bij je geboorte mee’) en karakter (‘kan soms enigszins worden bijgesteld’) van een sporter. Het belangrijkste is samenwerken. Met basketbalcoach Ton Boot zocht Gerbrands tijdens een lunch naar de pijlers daarvan. Resultaat: vertrouwen, als de essentie van teambuilding, en positieve intentie.
Inspirerende lezing? “Jazeker!”, aldus een stellige Lisenka te Lindert. Gerbrands komst was het gevolg van een door haar aangewakkerd initiatief van de vrouwenafdeling van voetbalclub Ariston’80. Tijdens het dameslustrum vorig jaar werd geld ingezameld voor Score, een Afrikaanse organisatie die sport- en spelactiviteiten inzet ‘als middel voor ontwikkeling van individuen en gemeenschappen’. In ruil hiervoor kwam Gerbrands als ambassadeur van Score geheel belangeloos naar het cultuurcentrum.

Mario Hummeling, scheidsrechter en oud-voetballer van Ariston’80, was net zo enthousiast: “Ik ben sinds kort docent wiskunde. Gerbrands vertelde dingen die ik kan gebruiken in de les. Een individu in de groep aanspreken in plaats van apart nemen, dat deed ik al. Ik zie daar nu een bevestiging in. Als scheidsrechter heb je er ook wat aan. Duidelijk zijn, zoals Gerbrands zegt. Dat ze weten wat ze van je kunnen verwachten.”
Met ruim zestig bezoekers was de zaal aardig gevuld, maar iets meer publiek had de lezing wel verdiend. 

Naam: Peter van der Baan (28, medewerker TNW)
Merk: Batavus Leenfiets
Opvallend: Geleend van Reactor Instituut Delft

‘Leenfiets’, staat er met grote letters op de blauwe TU-fiets van Peter van der Baan. “Normaal ga ik met de scooter of met de racefiets”, verklaart van der Baan zijn tijdelijke vervoermiddel, die we geparkeerd aantreffen in de kelder van het TNW-gebouw. “Door de kou startte mijn scooter niet, en ik heb deze week al twee dagen gefietst, dat vond ik wel mooi zo.” Van der Baan is carpoolend uit Ridderkerk gekomen. “Bij het Reactor Instituut leen ik dan een fiets, dat werkt prima.” Aan de fiets zal het inderdaad niet liggen, want alles daaraan werkt. “Alleen vergeleken met mijn racefiets is het wel een verschil.”