‘Het is beter als ik me er niet mee bemoei’

De dagen van het Kruithuis lijken geteld. Nu biedt het nog onderdak aan twee studentenverenigingen en Scouting, maar als het aan de gemeente ligt wordt het straks een kunstuitleen met internationale pretenties. Roeivereniging Proteus Eretes heeft al een nieuw onderkomen gevonden. Scouting wordt verwezen naar een afgedankte boerderij en de Delftse Zwervers zullen hun zwerversbestaan weer moeten oppakken. Maar zover is het nog niet. Emeritus hoogleraar A.J.H. Haak is het gevecht met de gemeente aangegaan.

,,In april kwamen ze bij me”, vertelt Haak die tot 1992 verbonden was aan de faculteit Bouwkunde. ,,Wij worden uit het Kruithuis gezet, zeiden ze.” De Zwervers klopten bij Haak aan toen ze geconfronteerd werden met de privatiseringsplannen van de gemeente. Haak is zelf ook Zwerver, vanaf het prille begin, toen hij in 1949 bouwkunde ging studeren aan de toenmalige TH. Haak is als reünist nog steeds bij de vereniging betrokken.

Na zijn afstuderen werkte hij twee dagen per week als lector aan de TU. Hij begon zoals het een bouwkundig ingenieur betaamt zijn eigen bureau. Het bureau was direct succesvol: ,,Mijn vader en moeder waren wel toe aan een nieuw huis en daarna vroeg een arts, die ik kende uit mijn diensttijd, mij ook om een huis voor hem te ontwerpen. Dat liep dus allemaal best aardig.”

Aan de TU was Haak werkzaam bij de vakgroep ontwerpen van gebouwen, sinds 1980 als hoogleraar. Op vrijdag de dertiende 1992 ging hij met emeritaat. Zijn afscheidsrede was getiteld ‘Muizen achter het behang’. Haak: ,,In 1990 begonnen ze met het probleemgestuurd onderwijs. Dat was onderhand al mijn achtste hervorming en het was nogal een heftige. De studie en de studenten veranderen, maar niemand weet precies hoe of waarom. Het zijn de muizen die achter het behang aan dingen knagen.”
Pieter Post

Op dit moment zijn de muizen begonnen aan het Kruithuis: ,,De gemeente Delft heeft met Monumentenzorg geregeld dat zij monumentale gebouwen mogen privatiseren. Met het internationale kunstuitleencentrum Link hebben ze afspraken gemaakt over de verkoop van het Kruithuis. Het gerucht gaat zelfs dat de besprekingen zover zijn gevorderd dat Link een schadevergoeding kan eisen als het niet doorgaat. Scouting, die al 28 jaar huurder is, is nooit wat gevraagd maar heeft een ‘prachtige boerderij’ toegewezen gekregen, waar de Zwervers ook moeten gaan wonen. Nou ik ben er gaan kijken en het is een afgedankt krot en het is bovendien veel te klein.”

Proteus Eretes is de enige huurder die wel baat heeft bij een verhuizing. Zij hebben nu te weinig ruimte en krijgen bovendien een verhuispremie toegewezen van een miljoen.

Toen de Zwervers Haak te hulp riepen, heeft Scouting de werkgroep ‘Pieter Post’ opgericht, genoemd naar de bouwmeester die het Kruithuis in 1659-’62 heeft neergezet. In de werkgroep namen naast Haak nog een architect, een bouwkundig opzichter gespecialiseerd in de restauratie van monumenten, een Delftse aannemer en een financieel deskundige zitting. Alsof dat nog niet genoeg was, werd er ook nog een comité van aanbeveling geformeerd, aangevoerd door ir.dr. J.M. Waale, voormalig Zwerver en oud-directeur van Shell Chemie International. Pieter Post stelde een plan op om het Kruithuis te restaureren. Dat plan is twee keer zo goedkoop als het plan van Link.

Het lage bedrag zit’m in de bijdrage van vrijwilligers aan de restauratie en de verschillende eisen die Scouting en Link aan een gebouw stellen. Verder gaat de begroting van de gemeente uit van een andere visie op restaureren. Haak: ,,Je hoeft dingen niet helemaal ’terug te restaureren’, zoals is gebeurd bij Paleis ’t Loo. In de jaren dertig zijn de kappen van de twee vierkante kruithuizen in het water vernieuwd. Eerst lagen er kappen op met verticale sporen. Die zijn toen vervangen door kappen met horizontale gordingen. Nu liggen kappen met horizontale gordingen iets hoger dan met verticale sporen en daardoor wordt er onder de dakrand een smal loden randje zichtbaar. Als je daarover valt moet je de hele kap vervangen, maar er is niemand die het ziet.”
Narigheid

Het plan van de werkgroep werd aan de gemeente aangeboden, ,,en toen begon de narigheid: De gemeente geloofde het niet. ‘Jullie kunnen dat restaureren toch niet’, aldus VVD-wethouder Boelens. De bijdrage van vrijwilligers zagen zij als niet-reëel. De gemeenteraad is daarna nog een keer uitgenodigd op het Kruithuis, om de voorgestelde plannen te komen bekijken, maar de VVD en het CDA kwamen niet opdagen.”

Vorige week dinsdag stond de beslissing over privatisering van het Kruithuis op de agenda van de commissie Wonen, die de knoop mag doorgehakken.

,,Toevallig waren de stukken, die de gemeenteraadsleden altijd voor de vergadering krijgen toegestuurd, deze keer erg laat. De stukken van STIP waren zelfs helemaal verdwenen. Scouting was wel uitgenodigd maar de uitnodiging was deze keer naar een nooit gebruikt postbusnummer verzonden. Opvallend was dat de voorstanders van privatisering, Proteus en Link, wel waren uitgenodigd en zelfs een presentatie mochten houden.”

Haak: ,,Link heeft een architect, Roos, in de hand genomen, die het verhaal vertelde. Het waren wel mooie plaatjes. Op de vraag of het nu een gedegen plan was of wishful thinking, antwoordde Roos: wishful thinking. Zo is de stand van het gewas.”

De PvdA diende een motie in om de beslissing uit te stellen naar de volgende week, vanwege de gemaakte procedurefouten. De vergadering werd geschorst, het CDA steunde de motie en daarna werd de beslissing inderdaad verdaagd naar deze week.

Toch waren de verwachtingen voor dinsdag nog somber. De collegepartijen VVD en CDA hebben een meerderheid en steunen het plan. Haak: ,,We hebben de CDA-raadsleden aangesproken en erop gewezen dat je een huurder die ergens 28 jaar lang zitniet zomaar buiten de deur kunt zetten. Verder wordt Scouting nu in de gelegenheid gesteld om een presentatie te houden en dat wordt een heel mooi verhaal.”

Zelf zou Haak niet op de voorgrond treden. ,,Het is beter als ik mij er niet mee bemoei. Anders verhardt het zo.” (M.S.)