Fietsprotest tegen tijdelijke contracten bezoekt Delft

Het fietsprotest, georganiseerd door vakbbond FNV in samenwerking met de Algemene Onderwijsbond (AOb) en actiegroep WOinActie, leidde demonstranten langs verschillende universitaire steden. Deelnemers fietsten van Amsterdam naar Utrecht, van Nijmegen naar Wageningen, van Leiden, naar Delft en Rotterdam en in het noorden een rondje Groningen.

Knipoog naar de Tour de France
Op de Delftse startlocatie is het op het afgesproken vertrektijdstip (12:45 uur) rustig. Twee deelnemers parkeren hun fiets in het daarvoor bestemde vak en FNV-bestuurder Jan Boersma zet lunchtasjes klaar. “Het fietsprotest is omgedoopt tot de Tour of Academics”, vertelt hij. “Een knipoog naar de Tour de France die momenteel wordt gereden.”

Boersma wacht op de groep die vanochtend om half elf in Leiden op de fiets stapte. Door een lekke band en een omweg langs het ministerie van Onderwijs liepen ze enige vertraging op. “Maar het gaat goed, ze zijn onderweg.”

Kort daarna meldt Thijs Porck zich. Hij verloor de Leidse groep uit het oog toen hij besloot om thuis ‘toch maar’ een jas te halen. Porck fietst mee om zijn collega’s met tijdelijke contracten te steunen. Zelf heeft hij een vaste aanstelling bij de Universiteit Leiden, maar dat ging niet zonder slag of stoot. “Die aanstelling kreeg ik na acht jaar en na twee keer zes maanden en één dag er tussenuit te zijn geweest.” ‘Kapitaalvernietiging’ noemt hij de tijdelijke contracten. “WOinActie-lid Remco Breuker vatte het vanochtend goed samen: als het werk structureel is moet de aanstelling van de personen die dat werk doen het ook zijn.”

‘Heb ik volgend semester nog wel een baan? En volgend jaar?’

Hij spreekt uit eigen ervaring en ziet in zijn omgeving hoeveel onzekerheid een tijdelijke contracten met zich meebrengt. “Heb ik volgend semester nog wel een baan? En volgend jaar? Veel academici blijven uit liefde voor hun vak, voor hun studenten. Maar het is toch raar als een goed functionerende docent met drie jaar ervaring wordt ingeruild voor een nieuwe tijdelijke kracht met nul ervaring?”

Tenure track
Een voorbeeld van zo’n tijdelijk contract is een tenure track-positie. In vijf jaar tijd moeten onderzoekers bewijzen dat ze goed genoeg zijn voor een plek in de vaste wetenschappelijke staf van de universiteit. “Het is een selectie van de sterksten, tenure trackers kampen met een ongelooflijke workload”, licht een deelnemer (“Liever geen naam”) toe. “Dat is geen vruchtbare manier om mensen op te leiden.”

Boersma knikt. “Veertig procent (zestig procent inclusief promovendi) van al het wetenschappelijk personeel heeft een tijdelijk contract.” In de cao-afspraken (2015) staat dat het aantal tijdelijk dienstverbanden van vier jaar of korter terug moet worden gebracht naar 22 procent. “Die doelstelling is landelijk gehaald”, vertelt Boersma. “Maar het aandeel docenten daarin is nog veel te hoog.”

^{Deelnemers maken zich klaar voor de rit naar Rotterdam.}

Of het fietsprotest direct iets oplevert? Porck glimlacht: “In ieder geval media-aandacht, dat is het voornaamste.” Toch is er volgens Boersma al succes behaald. “Zowel de VSNU als minister Van Engelshoven zeiden vanochtend onze doelen te delen.” Dat deze uitspraak direct tot de benodigde investering van 1,5 miljard euro leidt, verwacht hij niet. “Maar het besef dringt steeds verder door, ook bij de universiteiten. Zij moeten het traject verder oppakken. Binnenkort onderhandelen we over een nieuwe cao. Reken maar dat dit punt hoog op de agenda staat.”