Elektronspins en windmolenparken

Surfer’s paradise
Surfers hebben dit voorjaar de tijd van hun leven in Scheveningen dankzij drie promovendi van Civiele Techniek & Geowetenschappen (CiTG). De onderzoekers berekenen waar het zand, dat jaarlijks voor de kust wordt gestort om duinerosie tegen te gaan, het beste geloosd kan worden om als bijverschijnsel een kunstmatig rif te creëren. “We surften wel 24 seconden achtereen op één golf”, zegt onderzoeker en fervent surfer Sierd de Vries.
www.delta.tudelft.nl/20923

,

Sterk spul
De TU en het Nationaal Lucht- en Ruimtevaartlaboratorium vragen dit voorjaar patent aan op een composiet materiaal dat beter bestand is tegen inslagen. Dat is goed nieuws voor de vliegtuigindustrie die steeds vaker aluminium vervangt door kunststof om een lager gewicht te bereiken. Botsingen tegen een kunststofromp kunnen ertoe leiden dat de composiet aan de binnenzijde loslaat (‘delamineert’). Het door promovendus ir. Martin Hagelsmit (Luchtvaart- en Ruimtevaarttechniek) ontwikkelde patroon voor in kunsthars gedrenkte vezels maakt de kans daarop een stuk kleiner.
www.delta.tudelft.nl/21375

AAG stopt
Studentenraadsfractie AAG kondigt in maart aan niet meer mee te doen aan de studentenraadsverkiezingen. Het werk is met maar twee zetels nauwelijks vol te houden. Fractievoorzitter Mark Bosschaart stelt voor de verkiezingen niet door te laten gaan. De opkomst zal volgens hem dramatisch laag worden nu alleen Oras meedoet. Dat blijkt niet het geval.
www.delta.tudelft.nl/20880

Stoelendans
Een aantal decanen stopt ermee. In april vertrekt Raoul Bino na negen maanden bij Technische Natuurwetenschappen (TNW). Zijn plek wordt ingenomen door Tim van der Hagen. Daan Lenstra van Elektrotechniek, Wiskunde en Informatie maakt in juni wereldkundig dat hij het werk te zwaar vindt. Henk Sips is sinds november interim-decaan. In november wordt bekend dat Wytze Patijn van Bouwkunde per januari wordt opgevolgd door Karin Laglas. Louis de Quelerij van CiTG krijgt in oktober een contractverlenging van één jaar. Dat moet de universiteit wat lucht geven om een opvolger te vinden.
www.delta.tudelft.nl/21780

Energie uit riool
Rioolwaterzuivering hoeft geen energie te kosten, integendeel zelfs; door handig gebruik van anammoxbacteriën kun je er energie mee opwekken. Dat schrijven onderzoekers van Technische Natuurwetenschappen en de Radboud Universiteit Nijmegen in mei in Science. In februari 2011 start bij de rioolwaterzuivering Dokhaven in Rotterdam een proef.
www.delta.tudelft.nl/21228

Lek boven water
De commissie Onderzoek Financiën CiTG concludeert eind augustus in haar rapport ‘Het lek boven water’ dat gebrekkige communicatie, gemis aan saamhorigheid en te laat ingrijpen leidden tot de miljoenenschuld van CiTG. De eerste geldstroominkomsten (rijksbijdragen) daalden van 43,3 miljoen euro in 2003 tot 30,5 miljoen euro in 2010. Een forse groei in inkomsten uit de tweede en derde geldstroom (onderzoek, projecten) en kostenbesparingen op personeel en huisvesting compenseerden dat niet. Een reserve van 10,5 miljoen euro sloeg uiteindelijk om in een schuld van 5,5 miljoen euro.
www.delta.tudelft.nl/21579

Eyjafjallajökull
De uitbarsting van de Eyjafjallajökull kan nog maar het begin zijn van groots natuurgeweld, waarschuwt dr. Andy Hooper (L&R) in het voorjaar wanneer de IJslandse vulkaan lava spuugt en het Europese vliegverkeer blokkeert. De onderzoeker bestudeert de aarddeformaties rondom de vulkaan al sinds 2006 met radar vanuit de ruimte. Het vulkaanoppervlak is sinds de uitbarsting nauwelijks gedaald, hetgeen er volgens Hooper op wijst dat er magma wordt aangevoerd van zeer grote diepte. In oktober publiceert hij zijn onrustbarende bevindingen in Geophysical Research Letters.
www.delta.tudelft.nl/20963

Uitstoot onderschat
De uitstoot van methaan en lachgas door landbouwactiviteiten zou wel eens twee keer zo groot kunnen zijn als men dacht, stelt dr.ir. Petra Kroon tijdens haar promotie op 8 juni. Gangbare metingen vlak boven de grond zijn niet altijd representatief. “Het klinkt triviaal, maar met een dergelijke meetmethode hoeft er maar een koe ergens gepoept te hebben en je concentratie gaat met een factor honderd omhoog”, zegt Kroons begeleider prof.dr. Harm Jonker van Technische Natuurwetenschappen. Kroon verrichtte metingen met een spectrometer die drie meter boven een weide hing.
www.delta.tudelft.nl/21385

,

Chaotisch begin
De TU renoveert in de zomer collegezalen bij Werktuigbouwkunde, Maritieme Techniek en Technische Materiaalwetenschappen en EWI. Door problemen met de levering van nieuw meubilair volgen studenten hun eerste colleges in een tent of met het kladblok op schoot. Vanwege falende techniek stuurt een docent een groep eerstejaars zelfs naar huis. De nieuwe elektronische borden werken vervolgens niet goed en zijn niet goed leesbaar achterin zalen bij EWI.
www.delta.tudelft.nl/21641

,

Bouwkundemiljoenen
Alleen een beroepsprocedure kan nog voorkomen dat de TU 25 miljoen euro voor het nieuwe onderkomen van de faculteit Bouwkunde moet terugbetalen aan het ministerie van onderwijs. Dat maakt op Prinsjesdag bekend dat het geld terug moet, omdat de TU zich niet aan de gestelde voorwaarden zou hebben gehouden. De universiteit gaat in de verdediging. De hoop dat de Tweede Kamer haar steunt, vervliegt bij de behandeling van de hoger onderwijsbegroting eind november.
www.delta.tudelft.nl/21778

Magnetische minibars
Minibars in hotels zouden wel eens de eerste markt kunnen worden voor de vinding van een nieuwe spectaculaire materiaaleigenschap. Dr. Nguyen Thanh Trung (TNW) toont dit jaar aan dat een door hem ontwikkelde legering een ongekend grote temperatuursprong maakt wanneer die in een magnetisch veld terecht komt. Met dit magnetocalorisch effect kun je op een geruisloze manier koelen.
www.delta.tudelft.nl/21817

Isotopen voor kankeronderzoek
Het Reactorinstituut Delft krijgt 15 september toestemming van het ministerie van volksgezondheid om radio-isotopen te leveren voor onderzoek bij kankerpatiënten. In het voorjaar van 2011 is het RID waarschijnlijk klaar om als back-up te dienen voor de hogefluxreactor in Petten.
www.delta.tudelft.nl/21804

OTB
Onderzoeksinstituut voor de gebouwde omgeving OTB bestaat 25 jaar en viert dat 30 september met een symposium. Een paar maanden daarvoor is bekend geworden dat het OTB als zelfstandig instituut verdwijnt en bij Bouwkunde wordt gevoegd.
www.delta.tudelft.nl/21884

Elektronspin record
Onderzoekers van het Kavli-instituut voor nanowetenschappen beschrijven dit najaar in Science hoe ze met een reeks microgolf pulsen de quantumtoestand van een elektron beschermen tegen verstoringen uit de omgeving. Een reeks van ruim honderd pulsjes verlengde de levenstijd van de spintoestand met een factor 25. Dat is volgens auteurs dr.ir. Ronald Hanson en ing. Gijs de Lange lang genoeg voor tienduizend operaties in een quantumcomputer. Die bestaat weliswaar nog niet, maar de beperkte levenstijd van een elektronspin was daarvoor altijd een belangrijke hindernis.
www.delta.tudelft.nl/21738

Wordt vervolgd
Eind september krijgen Delftse eerstejaars voor het eerst een bindend studieadvies (bsa): een op de vier heeft minder dan dertig van de zestig studiepunten gehaald en moet daarom stoppen. Tweederde mag wel verder. Zes procent staakt de opleiding voor 1 februari en mag zich opnieuw inschrijven, drie procent krijgt uitstel wegens persoonlijke omstandigheden. Slechts achttien procent haalt de propedeuse in één jaar. In december onderzoekt de TU onder meer een mogelijke verhoging van de bsa-norm en de eis om de propedeuse in twee jaar te halen. Het kabinet-Rutte wil immers niet alleen langstudeerders beboeten met drieduizend euro, maar ook de instellingen waar zij studeren. Hiertegen protesteren Delftse studenten eind november in Den Haag. Die maand kiest het college van bestuur voor een numerus fixus van 450 eerstejaars bij Bouwkunde en 330 bij IO per 2011-2012. De numerus fixus voor L&R wordt een jaar uitgesteld, omdat de procedure voor gewogen loting nadelig is voor buitenlandse studenten en Nederlandse studenten met een internationaal baccalaureaat. L&R gaat, net als BK en IO, decentrale selectie voorbereiden voor collegejaar 2012-2013.
www.delta.tudelft.nl/21890
www.delta.tudelft.nl/22067
www.delta.tudelft.nl/22252

Windmolens
Het is nu echt zo goed als zeker: veertien Delftse promovendi gaan met partijen uit de industrie onderzoek doen naar grote windmolenparken op zee dankzij een subsidie van maximaal 23,5 miljoen euro van het ministerie van economische zaken, landbouw en innovatie. Dat maakt minister Verhagen in december bekend. Voormalig minister Maria van der Hoeven had deze subsidie in het voorjaar al in het vooruitzicht gesteld.
www.delta.tudelft.nl/22273

Ontslagen
De herijking, ingezet in november 2009, krijgt steeds meer vorm. Het college van bestuur maakt in maart bekend dat de TU in drie jaar tijd 45 miljoen euro gaat besparen op de totale begroting. Daarvan is vijftien miljoen euro een bezuiniging. De overige dertig miljoen moet worden vrijgemaakt voor investeringen in niet nader genoemde nieuwe plannen. In mei zegt collegevoorzitter Dirk Jan van den Berg dat er 250 fte moet verdwijnen. In oktober moeten de faculteiten en diensten kunnen uitleggen hoe zij dat denken te doen. Deze uitvoeringsplannen worden pas bekend na het verschijnen van deze Delta.
www.delta.tudelft.nl/21419

Veni, vidi, vici
Vijf TU-onderzoekers krijgen van onderzoeksfinancier NWO een Veni-subsidie. Twee van hen laten het bedrag van 250 duizend euro lopen voor banen in het buitenland. De TU haalt ook vijf Vidi-beurzen van 800 duizend euro binnen en één Vici-beurs. Die laatste anderhalf miljoen euro is voor prof.dr. Nynke Dekker van de nieuwe afdeling bionanoscience.
www.delta.tudelft.nl/22127

Doorbraak in supergeleiding
Onderzoekers in het hoogspanningslaboratorium slagen er dit jaar in om de verliezen van een supergeleidende hoogspanningsleiding enorm te verminderen. Verliezen in een supergeleidende kabel bestaan uit warmtelekken en elektromagnetische straling. De verliezen bij de nieuwe kabel vallen ‘een orde lager’ uit, aldus onderzoeksleider prof.dr. Johan Smit.
#

Name: Simone Placidi (28)
Nationality: Italian
Supervisor: Professor Herman Russchenberg (Faculty of Electrical Engineering, Mathematics and Computer Science)
Subject: The influence of cloud droplet number concentration on climate
Thesis defence: In about two and a half years

“There is no straightforward method to measure the amount of droplets in the clouds, apart from taking an airplane and flying through them. Because of the costs, I try to study the density of droplets in the clouds using remote sensing techniques from the ground and satellites. Do you know the images of clouds moving above Europe you see during the weather forecast on television? They are obtained by a European geostationary satellite, Meteosat, which flies 36,000 kilometres above the equator. I use the data from this satellite for my research; it measures the amount of Sun radiation that is reflected back to space by clouds.
Until now this kind of research was focused on calculating how big the water droplets are, how much light is blocked by the clouds (cloud optical thickness) and the total quantity of liquid water. Instead, I’m using and improving an existing algorithm to determine also how thick the cloud is and how many liquid water droplets the clouds contain. It’s important to understand this correctly, because the amount of droplets determines the cloud life span and how much Sun radiation is blocked and thus does not reach the Earth’s surface. The cloud droplet density is also influenced by pollution. Anthropogenic aerosols function as cloud condensation nuclei, leading to higher numbers of small droplets. So, by studying the cloud droplet density and how thick they are, you can also say something about the influence of air pollution on clouds and their feedbacks on climate.
I’m focusing my work on low level clouds, or liquid water clouds, that float below an altitude of 2-kilometres and contain only liquid water droplets and no ice crystals. A nice cloud example is the stratocumulus, which is a horizontally homogeneous single layer cloud that does not precipitate.
I’m confident that the algorithm is quite correct. I applied it to synthetic data generated from a simulator and got nice results. However, I still must validate it by flying through a cloud and measuring the cloud droplet number density with an optical sensor that counts the droplets in the cloud.
This validation part will bring my PhD to a close. But it will require good organization: there are only a few aircrafts or helicopters equipped with such sensors. The measuring will take place at Cabauw, where the Cesar observatory for atmospheric remote sensing is located. The satellite scans that area every 15 minutes.
The logistics for flying is complicated by the fact that we need to get clearance from the Schiphol air traffic control. Since it’s crowed in the air, we need to plan ahead and ask for permission in advance. This will also require good knowledge of the weather conditions in the period when we want to perform the aircrafts measurements.”

Sterk spul
De TU en het Nationaal Lucht- en Ruimtevaartlaboratorium vragen dit voorjaar patent aan op een composiet materiaal dat beter bestand is tegen inslagen. Dat is goed nieuws voor de vliegtuigindustrie die steeds vaker aluminium vervangt door kunststof om een lager gewicht te bereiken. Botsingen tegen een kunststofromp kunnen ertoe leiden dat de composiet aan de binnenzijde loslaat (‘delamineert’). Het door promovendus ir. Martin Nagelsmit (Luchtvaart- en Ruimtevaarttechniek) ontwikkelde patroon voor in kunsthars gedrenkte vezels maakt de kans daarop een stuk kleiner.
www.delta.tudelft.nl/21375

AAG stopt
Studentenraadsfractie AAG kondigt in maart aan niet meer mee te doen aan de studentenraadsverkiezingen. Het werk is met maar twee zetels nauwelijks vol te houden. Fractievoorzitter Mark Bosschaart stelt voor de verkiezingen niet door te laten gaan. De opkomst zal volgens hem dramatisch laag worden nu alleen Oras meedoet. Dat blijkt niet het geval.
www.delta.tudelft.nl/20880

Stoelendans
Een aantal decanen stopt ermee. In april vertrekt Raoul Bino na negen maanden bij Technische Natuurwetenschappen (TNW). Zijn plek wordt ingenomen door Tim van der Hagen. Daan Lenstra van Elektrotechniek, Wiskunde en Informatie maakt in juni wereldkundig dat hij het werk te zwaar vindt. Henk Sips is sinds november interim-decaan. In november wordt bekend dat Wytze Patijn van Bouwkunde per januari wordt opgevolgd door Karin Laglas. Louis de Quelerij van CiTG krijgt in oktober een contractverlenging van één jaar. Dat moet de universiteit wat lucht geven om een opvolger te vinden.
www.delta.tudelft.nl/21780

Energie uit riool
Rioolwaterzuivering hoeft geen energie te kosten, integendeel zelfs; door handig gebruik van anammoxbacteriën kun je er energie mee opwekken. Dat schrijven onderzoekers van Technische Natuurwetenschappen en de Radboud Universiteit Nijmegen in mei in Science. In februari 2011 start bij de rioolwaterzuivering Dokhaven in Rotterdam een proef.
www.delta.tudelft.nl/21228

Lek boven water
De commissie Onderzoek Financiën CiTG concludeert eind augustus in haar rapport ‘Het lek boven water’ dat gebrekkige communicatie, gemis aan saamhorigheid en te laat ingrijpen leidden tot de miljoenenschuld van CiTG. De eerste geldstroominkomsten (rijksbijdragen) daalden van 43,3 miljoen euro in 2003 tot 30,5 miljoen euro in 2010. Een forse groei in inkomsten uit de tweede en derde geldstroom (onderzoek, projecten) en kostenbesparingen op personeel en huisvesting compenseerden dat niet. Een reserve van 10,5 miljoen euro sloeg uiteindelijk om in een schuld van 5,5 miljoen euro.
www.delta.tudelft.nl/21579

Eyjafjallajökull
De uitbarsting van de Eyjafjallajökull kan nog maar het begin zijn van groots natuurgeweld, waarschuwt dr. Andy Hooper (L&R) in het voorjaar wanneer de IJslandse vulkaan lava spuugt en het Europese vliegverkeer blokkeert. De onderzoeker bestudeert de aarddeformaties rondom de vulkaan al sinds 2006 met radar vanuit de ruimte. Het vulkaanoppervlak is sinds de uitbarsting nauwelijks gedaald, hetgeen er volgens Hooper op wijst dat er magma wordt aangevoerd van zeer grote diepte. In oktober publiceert hij zijn onrustbarende bevindingen in Geophysical Research Letters.
www.delta.tudelft.nl/20963

Uitstoot onderschat
De uitstoot van methaan en lachgas door landbouwactiviteiten zou wel eens twee keer zo groot kunnen zijn als men dacht, stelt dr.ir. Petra Kroon tijdens haar promotie op 8 juni. Gangbare metingen vlak boven de grond zijn niet altijd representatief. “Het klinkt triviaal, maar met een dergelijke meetmethode hoeft er maar een koe ergens gepoept te hebben en je concentratie gaat met een factor honderd omhoog”, zegt Kroons begeleider prof.dr. Harm Jonker van Technische Natuurwetenschappen. Kroon verrichtte metingen met een spectrometer die drie meter boven een weide hing.
www.delta.tudelft.nl/21385

Bouwkundemiljoenen
Alleen een beroepsprocedure kan nog voorkomen dat de TU 25 miljoen euro voor het nieuwe onderkomen van de faculteit Bouwkunde moet terugbetalen aan het ministerie van onderwijs. Dat maakt op Prinsjesdag bekend dat het geld terug moet, omdat de TU zich niet aan de gestelde voorwaarden zou hebben gehouden. De universiteit gaat in de verdediging. De hoop dat de Tweede Kamer haar steunt, vervliegt bij de behandeling van de hoger onderwijsbegroting eind november.
www.delta.tudelft.nl/21778

Magnetische minibars
Minibars in hotels zouden wel eens de eerste markt kunnen worden voor de vinding van een nieuwe spectaculaire materiaaleigenschap. Dr. Nguyen Thanh Trung (TNW) toont dit jaar aan dat een door hem ontwikkelde legering een ongekend grote temperatuursprong maakt wanneer die in een magnetisch veld terecht komt. Met dit magnetocalorisch effect kun je op een geruisloze manier koelen.
www.delta.tudelft.nl/21817

Isotopen voor kankeronderzoek
Het Reactorinstituut Delft krijgt 15 september toestemming van het ministerie van volksgezondheid om radio-isotopen te leveren voor onderzoek bij kankerpatiënten. In het voorjaar van 2011 is het RID waarschijnlijk klaar om als back-up te dienen voor de hogefluxreactor in Petten.
www.delta.tudelft.nl/21804

OTB
Onderzoeksinstituut voor de gebouwde omgeving OTB bestaat 25 jaar en viert dat 30 september met een symposium. Een paar maanden daarvoor is bekend geworden dat het OTB als zelfstandig instituut verdwijnt en bij Bouwkunde wordt gevoegd.
www.delta.tudelft.nl/21884

Elektronspin record
Onderzoekers van het Kavli-instituut voor nanowetenschappen beschrijven dit najaar in Science hoe ze met een reeks microgolf pulsen de quantumtoestand van een elektron beschermen tegen verstoringen uit de omgeving. Een reeks van ruim honderd pulsjes verlengde de levenstijd van de spintoestand met een factor 25. Dat is volgens auteurs dr.ir. Ronald Hanson en ing. Gijs de Lange lang genoeg voor tienduizend operaties in een quantumcomputer. Die bestaat weliswaar nog niet, maar de beperkte levenstijd van een elektronspin was daarvoor altijd een belangrijke hindernis.
www.delta.tudelft.nl/21738

Wordt vervolgd
Eind september krijgen Delftse eerstejaars voor het eerst een bindend studieadvies (bsa): een op de vier heeft minder dan dertig van de zestig studiepunten gehaald en moet daarom stoppen. Tweederde mag wel verder. Zes procent staakt de opleiding voor 1 februari en mag zich opnieuw inschrijven, drie procent krijgt uitstel wegens persoonlijke omstandigheden. Slechts achttien procent haalt de propedeuse in één jaar. In december onderzoekt de TU onder meer een mogelijke verhoging van de bsa-norm en de eis om de propedeuse in twee jaar te halen. Het kabinet-Rutte wil immers niet alleen langstudeerders beboeten met drieduizend euro, maar ook de instellingen waar zij studeren. Hiertegen protesteren Delftse studenten eind november in Den Haag. Die maand kiest het college van bestuur voor een numerus fixus van 450 eerstejaars bij Bouwkunde en 330 bij IO per 2011-2012. De numerus fixus voor L&R wordt een jaar uitgesteld, omdat de procedure voor gewogen loting nadelig is voor buitenlandse studenten en Nederlandse studenten met een internationaal baccalaureaat. L&R gaat, net als BK en IO, decentrale selectie voorbereiden voor collegejaar 2012-2013.
www.delta.tudelft.nl/21890
www.delta.tudelft.nl/22067
www.delta.tudelft.nl/22252

Windmolens
Het is nu echt zo goed als zeker: veertien Delftse promovendi gaan met partijen uit de industrie onderzoek doen naar grote windmolenparken op zee dankzij een subsidie van maximaal 23,5 miljoen euro van het ministerie van economische zaken, landbouw en innovatie. Dat maakt minister Verhagen in december bekend. Voormalig minister Maria van der Hoeven had deze subsidie in het voorjaar al in het vooruitzicht gesteld.
www.delta.tudelft.nl/22273

Ontslagen
De herijking, ingezet in november 2009, krijgt steeds meer vorm. Het college van bestuur maakt in maart bekend dat de TU in drie jaar tijd 45 miljoen euro gaat besparen op de totale begroting. Daarvan is vijftien miljoen euro een bezuiniging. De overige dertig miljoen moet worden vrijgemaakt voor investeringen in niet nader genoemde nieuwe plannen. In mei zegt collegevoorzitter Dirk Jan van den Berg dat er 250 fte moet verdwijnen. In oktober moeten de faculteiten en diensten kunnen uitleggen hoe zij dat denken te doen. Deze uitvoeringsplannen worden pas bekend na het verschijnen van deze Delta.
www.delta.tudelft.nl/21419

Veni, vidi, vici
Vijf TU-onderzoekers krijgen van onderzoeksfinancier NWO een Veni-subsidie. Twee van hen laten het bedrag van 250 duizend euro lopen voor banen in het buitenland. De TU haalt ook vijf Vidi-beurzen van 800 duizend euro binnen en één Vici-beurs. Die laatste anderhalf miljoen euro is voor prof.dr. Nynke Dekker van de nieuwe afdeling bionanoscience.
www.delta.tudelft.nl/22127

Doorbraak in supergeleiding
Onderzoekers in het hoogspanningslaboratorium slagen er dit jaar in om de verliezen van een supergeleidende hoogspanningsleiding enorm te verminderen. Verliezen in een supergeleidende kabel bestaan uit warmtelekken en elektromagnetische straling. De verliezen bij de nieuwe kabel vallen ‘een orde lager’ uit, aldus onderzoeksleider prof.dr. Johan Smit.
#