Dit nieuws heb je gemist als je op vakantie was

Dutch only

Vraag basisbeurs op tijd aan

Meer dan 391 duizend studenten en aankomende eerstejaars hadden op 14 augustus de basisbeurs aangevraagd. Dat is ongeveer 90 procent van het verwachte aantal studenten. Dat blijkt uit een update van DUO. Wie vóór 1 september aanvraagt, krijgt diezelfde maand nog geld.

De campagne van DUO (‘Jouw basis, jouw beurs’) zette vorige week de eindsprint in. Op sociale media kregen jongeren er nogmaals berichten over te zien en de campagne richtte zich ook op ouders. De beurs is 110 euro per maand voor thuiswonende studenten en komend jaar 439 euro per maand voor studenten die op zichzelf wonen (inclusief 164 euro als tijdelijke koopkrachtmaatregel).

Discriminatie

Studiefinancier DUO negeerde eerdere waarschuwingen dat er sprake was van discriminatie in de strijd tegen fraude met de basisbeurs. Dat meldde onderzoeksplatform Investico. Minstens twee advocaten en een student hadden al aan de bel getrokken. Eerder zei DUO van niets te weten.

De fraudejagers treffen vooral studenten met een migratieachtergrond, meldden het HOP, Investico en NOSop3 afgelopen juni. Vrijwel alle rechtszaken over de controles op de basisbeurs voor uitwonenden zijn van studenten met een migratieachtergrond. En de kans op missers blijkt aanzienlijk: de studenten winnen één op de vier keer.

Het nieuws sloeg in als een bom, bleek uit de reactie van minister Dijkgraaf. Hij stelde de gebruikte algoritmes buiten werking en eiste een onafhankelijk onderzoek. Ook de Autoriteit Persoonsgegevens buigt zich over de kwestie.

Controversieel

Doordat het kabinet in de zomer viel, is nog geen besluit genomen over welke plannen nog doorgaan en welke doorschuiven naar het volgende kabinet. Dat gebeurt in de week van 12 september.

Wat zal er dan gebeuren met plannen van onderwijsminister Robbert Dijkgraaf? De universiteiten hopen dat de Kamer de versoepeling van het bindend studieadvies naar een eis van 30 studiepunten in het eerste jaar ‘controversieel’ verklaart. “Wij vinden het een slecht plan”, zegt woordvoerder Ruben Puylaert van koepelvereniging UNL. Studentenorganisaties ISO en LSVb hopen juist vurig dat de versoepeling er wél komt.

UNL, ISO en LSVb vinden wel dat de Kamer verder moet met ‘sturingsinstrumenten’ als numeri fixi voor Engelstalige opleidingen om grip te krijgen op de toestroom van studenten uit het buitenland

Collegegeld vluchtelingen?

Vijf van de dertien universiteiten verlagen komend studiejaar het collegegeld voor nieuwe vluchtelingstudenten uit Oekraïne. De rest stop daarmee, want er zijn meer crisisgebieden in de wereld en moet je die vluchtelingen dan ook steunen? Ze vinden het te duur. Ook de TU Delft hoort bij de laatste groep. De korting blijft wel bestaan voor Oekraïense studenten die vorig jaar met hun studie in Delft begonnen.

Ook aan veel hogescholen komt er een einde aan de korting op het collegegeld voor Oekraïense vluchtelingstudenten, blijkt uit een steekproef van het Hoger Onderwijs Persbureau. Een inventarisatie onder 15 van de 38 hogescholen leert dat nog zeven daarvan het komend collegejaar opnieuw het wettelijke collegegeldtarief van 2.314 euro vragen aan gevluchte Oekraïense eerstejaarsstudenten. Bij de rest gaan ze veel meer betalen.

Universiteiten serieus over ontwrichtende trends…

De universiteiten hebben een rapport geschreven over negen ‘megatrends’ die het hoger onderwijs dreigen te ontwrichten, zoals digitalisering en een andere instroom van studenten. De bekostiging van het systeem moet volgens hen op de schop. In een interview met het Twentse U-Today zegt de projectleider van de commissie dat er “veel energie was om redelijk ver te gaan met onze adviezen”.

De universiteiten zouden liever iets minder massaal zijn. Zo’n 15 procent van de wo-studenten hoort eigenlijk in het hbo thuis, meent de Groningse oud-rector Elmer Sterken, voorzitter van de commissie die het rapport heeft geschreven. “Uiteindelijk is een universitaire studie vooral bedoeld voor degenen die in hun wezen geïnteresseerd zijn in de wetenschap”, zegt hij tegen dagblad Trouw.

… en juist minder serieus over ranglijsten

Universiteiten hebben aangekondigd minder gebruik te zullen maken van wereldranglijsten. Een expertgroep (twee wetenschappers en enkele beleidsadviseurs) vindt dat de ranglijsten ‘ten onrechte pretenderen de prestaties van een universiteit in de meest ruime zin te kunnen samenvatten in één enkel getal’. Rankings staan bovendien op gespannen voet met het streven naar ‘erkennen en waarderen’, waarbij universiteiten hun medewerkers niet alleen meer willen afrekenen op publicaties in wetenschappelijke tijdschriften (die in de ranglijsten zwaar meewegen), maar bijvoorbeeld ook op onderwijs, leiderschap, team science of wetenschapscommunicatie.

Het advies: gebruik de ranglijsten alléén voor marketing, en niet voor interne evaluaties. Steun daarnaast alternatieven, zoals U-Multirank, die gebruikers zelf hun criteria laten kiezen: dat maakt inzichtelijk hoe willekeurig de weging eigenlijk is. Vraag ook aandacht voor More than our rank, waar universiteiten kunnen vertellen wat ze allemaal doen zonder dat het zichtbaar is in de rankings.

Studentenwelzijn aangepakt

Het Landelijk Kader Studentenwelzijn is gepubliceerd. Daarin hebben het hoger onderwijs en studentenorganisaties ISO en LSVb afgesproken dat instellingen zorgen voor een inclusief studieklimaat, met bijvoorbeeld stilteruimtes en genderneutrale toiletten, in de hoop dat meer studenten zich dan thuis voelen bij hun opleiding. Ook komen er informele onderwijsruimtes ‘waar studenten elkaar kunnen ontmoeten voor verschillende activiteiten, zoals samen eten, studeren, samenwerken en plezier maken’.

Verder moeten studenten actief betrokken worden bij ideeën om hun welzijn te verbeteren. Dat kan via de medezeggenschap, maar ook door middel van ‘informele (pizza-) sessies’. Docenten en studiebegeleiders die dat nodig hebben krijgen scholing in het signaleren van problemen bij studenten en het doorverwijzen naar de studentendecaan of -psycholoog. Instellingen gaan beter samenwerken met huisartsen, de verslavingszorg en GGZ-instellingen.