Desgevraagd

Een strijdmacht van aardewerk dat de heerser moest beschermen in het hiernamaals. Achtduizend levensgrote soldaten, boogschutters en ruiters, elk met individuele trekjes.

Het mythische grafmonument werd in 1974 herontdekt door een boer en is sindsdien een toeristische trekpleister. Na 2200 jaar kampt de armee echter met een tegenstander van formaat: schimmelaanslag. Ongeveer 1400 figuren zijn aangetast door meer dan veertig schimmelsoorten. Het Belgische farmaceutische bedrijf Janssen schiet het Terracotta Krijgers en Paarden Museum te hulp en zal 500 kilo chemicaliën tegen de aanslag inzetten.

Daaraan gaat wel eerst een jaar onderzoek vooraf. Niet overbodig, want er bestaan nogal wat schimmels. ,,Ongeveer 75 duizend soorten”, vertelt dr. R.A. Samson van het Centraal Bureau voor Schimmelcultures van de TU desgevraagd.

Klei

Aan schimmel valt nauwelijks te ontkomen, vroeg of laat valt alles er aan ten prooi. In Nederland slaat de cultureel onderlegde schimmel vooral toe in bibliotheken en archieven. Samson: ,,De sporen zijn overal aanwezig en schimmels hebben weinig nodig. Ze gedijen het beste bij een temperatuur 15 tot 20 graden Celsius, kamertemperatuur dus. Vocht is goed ja, duisternis is niet echt nodig. Je houdt ze niet makkelijk tegen. Veel levensmiddelenfabrikanten voegen conserveringsmiddelen toe aan hun producten, maar daar voelen de meeste schimmels zich zeer lekker bij.”

Maar wat valt er voor schimmels nu te halen op aardewerken figuren? ,,Eiwitten, suikers, van alles. Ik neem aan dat er klei voor die beelden is gebruikt, dat bevat ongeveer dezelfde voedingsstoffen als grond. En daar groeien schimmels tenslotte ook in.”

Gif rondstrooien is volgens Samson niet de beste remedie om van schimmel af te komen. In plaats van het inzetten van bestrijdingsmiddelen, bepleit Samson het voorkomen van schimmeluitbarstingen.

,,Schimmels worden makkelijk resistent. De algemene strategie is dus het aanpakken van de condities waarin schimmelgroei optreedt. Dat betekent vooral: letten op de luchtvochtigheid en de ventilatie. Als je alleen fungiciden inzet, heb je kans dat de schimmels binnen een half jaar weer terug zijn.”

Het terracotta leger gaat dus nog een lange strijd tegemoet.

Qin Shihuang, de eerste keizer van China, werd in het jaar 210 voor onze jaartelling in stijl begraven. Zevenhonderdduizend arbeiders werkten 37 jaar lang aan zijn indrukwekkende mausoleum, het befaamde terracotta leger. Een strijdmacht van aardewerk dat de heerser moest beschermen in het hiernamaals. Achtduizend levensgrote soldaten, boogschutters en ruiters, elk met individuele trekjes.

Het mythische grafmonument werd in 1974 herontdekt door een boer en is sindsdien een toeristische trekpleister. Na 2200 jaar kampt de armee echter met een tegenstander van formaat: schimmelaanslag. Ongeveer 1400 figuren zijn aangetast door meer dan veertig schimmelsoorten. Het Belgische farmaceutische bedrijf Janssen schiet het Terracotta Krijgers en Paarden Museum te hulp en zal 500 kilo chemicaliën tegen de aanslag inzetten.

Daaraan gaat wel eerst een jaar onderzoek vooraf. Niet overbodig, want er bestaan nogal wat schimmels. ,,Ongeveer 75 duizend soorten”, vertelt dr. R.A. Samson van het Centraal Bureau voor Schimmelcultures van de TU desgevraagd.

Klei

Aan schimmel valt nauwelijks te ontkomen, vroeg of laat valt alles er aan ten prooi. In Nederland slaat de cultureel onderlegde schimmel vooral toe in bibliotheken en archieven. Samson: ,,De sporen zijn overal aanwezig en schimmels hebben weinig nodig. Ze gedijen het beste bij een temperatuur 15 tot 20 graden Celsius, kamertemperatuur dus. Vocht is goed ja, duisternis is niet echt nodig. Je houdt ze niet makkelijk tegen. Veel levensmiddelenfabrikanten voegen conserveringsmiddelen toe aan hun producten, maar daar voelen de meeste schimmels zich zeer lekker bij.”

Maar wat valt er voor schimmels nu te halen op aardewerken figuren? ,,Eiwitten, suikers, van alles. Ik neem aan dat er klei voor die beelden is gebruikt, dat bevat ongeveer dezelfde voedingsstoffen als grond. En daar groeien schimmels tenslotte ook in.”

Gif rondstrooien is volgens Samson niet de beste remedie om van schimmel af te komen. In plaats van het inzetten van bestrijdingsmiddelen, bepleit Samson het voorkomen van schimmeluitbarstingen.

,,Schimmels worden makkelijk resistent. De algemene strategie is dus het aanpakken van de condities waarin schimmelgroei optreedt. Dat betekent vooral: letten op de luchtvochtigheid en de ventilatie. Als je alleen fungiciden inzet, heb je kans dat de schimmels binnen een half jaar weer terug zijn.”

Het terracotta leger gaat dus nog een lange strijd tegemoet.