Desgevraagd

Gevoel voor dramatiek kan planeetjager Guillem Anglada-Escudé niet ontzegd worden. “De zoektocht naar buitenaards leven begint nu”, zei de onderzoeker van de Queen Mary University of London in de Nature-uitgave van 24 augustus. De reden voor deze gedurfde uitspraak: de ontdekking door Anglada-Escudé en zijn team-genoten van een aardachtige planeet rond de ster die het dichtst bij ons zonnestelsel staat, Proxima Centauri. Deze planeet, Proxima b, bevindt zich slechts 4,2 lichtjaar van ons vandaan. Een kosmische steenworp afstand. En de ingrediënten voor leven, waaronder vloeibaar water en een gunstige atmosfeer, zouden zomaar aanwezig kunnen zijn.

Planeetonderzoekster dr. Daphne Stam, van de sectie astrodynamics & space missions (Luchtvaart- en Ruimtevaarttechniek), noemt de ontdekking desgevraagd ‘heel bijzonder’. Vooral omdat de planeet zo dichtbij is en toch heel moeilijk te spotten was. “De meeste exoplaneten – planeten buiten ons zonnestelsel – die we tot nu toe hebben ontdekt, konden we vinden dankzij de regelmatige flikkering van het licht van hun ster.
Telkens wanneer zo’n planeet voor zijn ster langsgaat – en ons zichtveld op de ster doorkruist – zien we de ster net iets minder fel schijnen. De ontdekking van planeet Proxima b was nog lastiger omdat deze planeet ons zichtveld op de ster Proxima Centauri niet doorkruist. We zien de ster dus niet flikkeren. Wat gemeten is, is dat de ster een heel klein beetje wiebelt door de aantrekkingskracht die de eromheen draaiende planeet op hem uitoefent.”

Tot zover het halleluja. De kans dat er leven op de planeet is, acht Stam klein. Proxima Centauri is een erg
actieve rode dwergster. Dat betekent dat hij levensgevaarlijke geladen deeltjes uitspuwt. En Proxima b, die dicht bij zijn ster staat, krijgt regelmatig de volle laag. Een magneetveld, zoals we dat rond de aarde hebben, zou de planeet nog kunnen beschermen tegen deze deeltjes. Maar Stam gaat er niet vanuit dat er een veld is dat sterk genoeg is. “Proxima b draait namelijk niet erg snel om zijn eigen as. Dat betekent dat er waarschijnlijk geen ronddraaiend en wervelend vloeibaar ijzer in de kern zit, zoals in de aarde, dat als een dynamo een magneetveld opwekt.” Toch onderschrijft Stam dat er spannende tijden aanbreken. Proxima b is ontdekt met een telescoop van de Europese Zuidelijke Sterrenwacht (ESO) in Chili. Momenteel bouwt ESO aan de European Extremely Large Telescope (E-ELT) in Chili. Daarmee moeten we de planeet rechtstreeks kunnen waarnemen.”
En dan is er ook nog het verhaal van Yuri Milner, een Russische miljardair, die samen met de beroemde natuurkundige Stephen Hawking en Facebookoprichter Mark Zuckerberg van plan is minuscule ruimtesondes naar Proxima b te sturen. Die sondes worden met zeilen uitgerust en door krachtige lasers vanaf de aarde met een vijfde van de lichtsnelheid naar hun doel geduwd, dat ze dan na twintig jaar zouden bereiken.