,,De tijd van grote projecten is voorbij. Ons rest alleen nog het fijn-tunen”, aldus ir. H. Havinga van Rijkswaterstaat vorige week donderdag tijdens het symposium ‘Werken aan de grote rivieren’, georganiseerd door de studievereniging Practische Studie.
Havinga doelde op de verdere regulering van de rivier de Waal. Integraal waterbeheer moet zorgen voor een bundeling van economische, natuurlijke en veiligheidsbelangen. Consequentie van deze regulering is wel dat de ouderwetse ‘natuurlijke’ rivier definitief verdwijnt en plaatsmaakt voor een kunstmatige rivier.
De Waal is de drukst bevaren rivier van Europa en van essentieel belang voor de haven van Rotterdam. Wil de Waal ook in de toekomst als hoofdtransportas blijven fungeren, dan zal zij veertig procent méér moeten gaan vervoeren. Om dit te bereiken moet niet alleen de vervoerscapaciteit, maar ook de vervoerskwaliteit van de rivier worden vergroot. Dit is voor een distributieland als Nederland economisch zeer aantrekkelijk. Ten aanzien van de vervoerskwaliteit gelden dan ook de hoogste eisen en knelpunten in deze rivier worden met voorrang aangepakt. Dit gebeurt in het Waalproject, een omvangrijk, kostbaar project met een budget van bijna 500 miljoen gulden dat in 2004 afgerond dient te zijn.
Bij het Waalproject wordt in kleinschalige, lokale oplossingen gedacht in plaats van de grootschalige, klassieke methoden, zoals bochtafsnijding waar te veel nadelen aan kleven. De eerste maatregel die toegepast gaat worden is het verbreden van de vaargeul bij de bochten door middel van werken die de spiraalstroom in de bocht tegengaan en zo het bezinken van sediment in de binnenbocht voorkomen. Gedacht kan worden aan het aanleggen van een vaste laag, bodemkribben of het plaatsen van bodemschermen. Verder worden door middel van baggeren en rivierversmallingen de relatief rechte gedeelten verdiept.
Een maatregel om de kwaliteit van het vervoer over de Waal te verbeteren is het aanleggen van uitwijkhavens. Hiermee wil men voorkomen dat schepen in de vaargeul voor anker gaan en zo voor potentieel gevaar zorgen.
Chaos
Veel technici trachten bij het reguleren van een rivier onder het motto integraal waterbeheer de oorspronkelijke natuur te kopiëren. Een eigenschap die spreker G. Kurstjens van stichting Ark betitelt als ‘natuurbouw’. Het nabouwen van de ‘georganiseerde chaos’ is onmogelijk. Help de natuur een handje en laat haar verder met rust, dan komt het vanzelf wel goed, aldus Kurstjens. Een voorbeeldproject langs de Maas in Limburg heeft dit ook bewezen. Na uitzetten van de oorspronkelijke grazers (runderen en paarden) en het graven van nevengeulen is de uiterwaarde weer hersteld in de oude natuurlijke staat. Zo wordt op een kunstmatige manier een natuurlijk gebied teruggekregen.
J.J.W van Waning, lid van de D66-fractie in de Tweede Kamer, onderstreept de noodzaak van uitbreiding van de vervoercapaciteit van de Waal. De politiek wil overstappen van wegvervoer naar railvervoer en scheepvaartvervoer. Het aanleggen van de Betuwelijn en uitbreiden van de vervoerscapaciteit van de Waal (met een vervoerscapaciteit van twee Betuwelijnen) sluit hierbij goed aan. Een ander aspect van groot politiek belang is de mate van beveiliging tegen overstroming. Onder druk van de politieke opinie moet een derde overstroming ten allen tijde worden voorkomen.
Een nieuw initiatief om de drie aspecten van integraal waterbeheer met elkaar in balans te brengen is het project LWI-rivieren (Land Water milieu Informatietechnologie). Doel is het ontwikkelen van een kennis- en informatie-instrumentarium ter ondersteuning van beslissingen over de ontwikkeling en het beheer van de rivieren. Het samenstellen van deze uitgebreide ‘kennisbank’ vergt nog vele jaren. Het project zal gefaseerd uitgevoerd worden met per fase bruikbare deelresultaten. De eerste fase is zojuist afgerond met als eindprodukt zogeheten Produkt Onwikkelings Plannen, POP’s. Een nieuwe stap op weg naar perfect integraal waterbeheer.
Figuur 1 Overstroming van de Waal bij Woudrichem, december 1993
,,De tijd van grote projecten is voorbij. Ons rest alleen nog het fijn-tunen”, aldus ir. H. Havinga van Rijkswaterstaat vorige week donderdag tijdens het symposium ‘Werken aan de grote rivieren’, georganiseerd door de studievereniging Practische Studie. Havinga doelde op de verdere regulering van de rivier de Waal. Integraal waterbeheer moet zorgen voor een bundeling van economische, natuurlijke en veiligheidsbelangen. Consequentie van deze regulering is wel dat de ouderwetse ‘natuurlijke’ rivier definitief verdwijnt en plaatsmaakt voor een kunstmatige rivier.
De Waal is de drukst bevaren rivier van Europa en van essentieel belang voor de haven van Rotterdam. Wil de Waal ook in de toekomst als hoofdtransportas blijven fungeren, dan zal zij veertig procent méér moeten gaan vervoeren. Om dit te bereiken moet niet alleen de vervoerscapaciteit, maar ook de vervoerskwaliteit van de rivier worden vergroot. Dit is voor een distributieland als Nederland economisch zeer aantrekkelijk. Ten aanzien van de vervoerskwaliteit gelden dan ook de hoogste eisen en knelpunten in deze rivier worden met voorrang aangepakt. Dit gebeurt in het Waalproject, een omvangrijk, kostbaar project met een budget van bijna 500 miljoen gulden dat in 2004 afgerond dient te zijn.
Bij het Waalproject wordt in kleinschalige, lokale oplossingen gedacht in plaats van de grootschalige, klassieke methoden, zoals bochtafsnijding waar te veel nadelen aan kleven. De eerste maatregel die toegepast gaat worden is het verbreden van de vaargeul bij de bochten door middel van werken die de spiraalstroom in de bocht tegengaan en zo het bezinken van sediment in de binnenbocht voorkomen. Gedacht kan worden aan het aanleggen van een vaste laag, bodemkribben of het plaatsen van bodemschermen. Verder worden door middel van baggeren en rivierversmallingen de relatief rechte gedeelten verdiept.
Een maatregel om de kwaliteit van het vervoer over de Waal te verbeteren is het aanleggen van uitwijkhavens. Hiermee wil men voorkomen dat schepen in de vaargeul voor anker gaan en zo voor potentieel gevaar zorgen.
Chaos
Veel technici trachten bij het reguleren van een rivier onder het motto integraal waterbeheer de oorspronkelijke natuur te kopiëren. Een eigenschap die spreker G. Kurstjens van stichting Ark betitelt als ‘natuurbouw’. Het nabouwen van de ‘georganiseerde chaos’ is onmogelijk. Help de natuur een handje en laat haar verder met rust, dan komt het vanzelf wel goed, aldus Kurstjens. Een voorbeeldproject langs de Maas in Limburg heeft dit ook bewezen. Na uitzetten van de oorspronkelijke grazers (runderen en paarden) en het graven van nevengeulen is de uiterwaarde weer hersteld in de oude natuurlijke staat. Zo wordt op een kunstmatige manier een natuurlijk gebied teruggekregen.
J.J.W van Waning, lid van de D66-fractie in de Tweede Kamer, onderstreept de noodzaak van uitbreiding van de vervoercapaciteit van de Waal. De politiek wil overstappen van wegvervoer naar railvervoer en scheepvaartvervoer. Het aanleggen van de Betuwelijn en uitbreiden van de vervoerscapaciteit van de Waal (met een vervoerscapaciteit van twee Betuwelijnen) sluit hierbij goed aan. Een ander aspect van groot politiek belang is de mate van beveiliging tegen overstroming. Onder druk van de politieke opinie moet een derde overstroming ten allen tijde worden voorkomen.
Een nieuw initiatief om de drie aspecten van integraal waterbeheer met elkaar in balans te brengen is het project LWI-rivieren (Land Water milieu Informatietechnologie). Doel is het ontwikkelen van een kennis- en informatie-instrumentarium ter ondersteuning van beslissingen over de ontwikkeling en het beheer van de rivieren. Het samenstellen van deze uitgebreide ‘kennisbank’ vergt nog vele jaren. Het project zal gefaseerd uitgevoerd worden met per fase bruikbare deelresultaten. De eerste fase is zojuist afgerond met als eindprodukt zogeheten Produkt Onwikkelings Plannen, POP’s. Een nieuwe stap op weg naar perfect integraal waterbeheer.
Figuur 1 Overstroming van de Waal bij Woudrichem, december 1993

Comments are closed.